ესე არს თარგმანი წიგნისაი ტიმ მარშალისასა. თუ ვინმეს სურვილი გექნებათ დაბადების დღის საჩუქრად გამომიგზავნეთ ( Prisoners of Geography ინგლისურად, Die macht der Geographie გერმნაულად ორივე ენაზე მივიღებ :) ) თუ ვინმეს PDF ან E - Pub ვერსია მოგენდომოთ ეგეც მომწერეთ, თუ თარგმნის სურვილი შემოგაწვეთ ეგეც. წიგნი ნამდვიალდ საინტერესოა და ბევრი რამის სასწავლად გამოდგება ( ჭკუისაც ;) ) ( თარგმანი კარგი არ არის და შეიძლება ინგლისურის სინტაქსს მიყვეს მაგრამ მთლად ვერ წაკითხვას აჯობებს და თავზე საყრელი დრო როცა მექნება კომენტარებსაც და განმარტებებსაც მივაწერ ) * ამ ნიშნით მონიშნულები ჩემი ჩამატებულია აზრის დასახვეწად.
თავი 5. აფრიკა
,,ის, ყოველთვის შეუძლებელი ჩანს, სანამა არ გაკეთდება"
ნელსონ მანდელა
როგორია, აფრიკის სანანპირო ? ულამაზესი და უსაყარლესი, პლაჟები, მაგრამ საშინელი საპორტო ადგილები. მდინარეები ? ძალიან ლამაზი, მდინარეები. მაგრამ, მათი უმეტესობა გამოუსადეგარია, რაიმეს ტრანპორტირებისათვის, რამოდენიმე მილს გაივლი და წინ ჩანჩქერი, შემოგხვდება. ესენი, არ მხოლოდ 2 ფაქტორი, იმ უმრავს, შორის რომლებიც ხსნიან, თუ რატომ ვერ განვითარდა აფრიკა ტექნოლოგიურად დაპოლიტიკურად, ისე როგორც ევროპა და ჩრდილოეთ ამერიკა.
ბევრი, ჩამორჩენილი ადგილია დედამიწაზე, მაგრამ ძალიან ცოტაა მათ შორის, ისეთი ჩამორჩენილი, როგორიც აფრიკაა და ეს ყველაფერი, მიუხედავად იმისა, რომ მას ფორა ჰქონდა განვითარებაში, სწორედ აქ გაჩნდა ჰომო საპიენსი 200,000 წლის წინ, როგორც, ეს, ერთ -ერთმა ყველაზე ნიჭიერმა, ავტორმა ჯარედ დაიმონდმა შენიშნა, თავის 2005 წლის, ნეიშენალ ჯეოგრაფიკის სტატიაში, ,, ეს ( აფრიკა*) საპირისპირიო იმისა, რასაც შეიძლება, მოველოდეთ პირველი მორბენლისაგან", ვინადან, პირველი მორბენალი, სრუალდ გამოყოფილი დარჩა დანარჩენისაგან, საჰარის უდაბნოს, ატლანტის და ინდოეთის ოკეანეების, მიერ. თითქმის მთლიანი კონტინენტი, ევრაზიისგან იზოლირებული ვითარდებოდა, სადაც იდეები და ტექნოლოგიები, იცვლებოდა დასავლეთსა და აღმოსავლეთს შორის და პირიქით, თუმცა არა ჩრდილოეთიდან სამხრეთით ან პირიქით.
აფრიკა, როგორც უზარმაზარი კონტინენტი, მუდამ განსხვავდებოდა კლიმატითა თუ კულტურით, თუმცა ის რაც, მათ საერთო ჰქონდათ ეს იყო, მათი იზოლირებულობა ერთმანეთისგან და დანარჩენი მსოფლიოსგან, რაც დღეისათვის ნაკლები სირთულეა, თუმცა მნიშვნელოვანი მემკვიდრეობა.
მსოფლიოს, მოსაზრება აფრიკის, გეოგრაფიის შესახებ ყალბია. ადამიანთა მხოლოდ, მცირე ნაწილი ხვდება თუ რამდენად დიდია, ის სინამდვილეში, ეს იმიტომ, რომ ჩვენი უმეტესობა სტანდარტულ, მერკატორის რუკას იყენებს. ის გადმოგვცემს, სფერული ზედაპირის სიბრტყით ფორმას. სინამდვილეში, აფრიკა გაცილებით უფრო, გრძელია ვიდრე ეს რუკაზე ჩანს, ეს კი კარგად ხსნის იმ მიღწევის, მნიშვნელობას რაც კეთილი იმედის კონცხის შემოვლა იყო და ასევე სუეცის არის მნიშვნელობას, მსოფლიო ვაჭრობისათვის. კონცხისთვის შემოვლა, მნიშვნელოვანი მიღწევა იყო, თუმცა ერთხელაც ისე, მოხდა, რომ ეს არარ იყო საჭირო, მოგზაურობა დასავლეთ ევროპიდან ინდოეთმდე 6000 მილით იქნა შემოკლებული.
თუკი, მსოფლიოს რუკას დახედავთ და თვენს გონებაში, აშშ - ს ალიასკას დაამტებთ, და შემდეგ შეეცდებით მის აფრიკაში მოთავსებას, ის გაჭირვებით ჩაეტავა და მხოლოდ რამოდენიმე ადგილზე დაგრჩებათ სიცარიელე, სინამდვილეში კი, აფრიკა სამი აშშ - ს ზომისაა, მერკატორის პროექციის რუკაზე, გრენლანდია აფრიკის ზომის ჩანს, თუმცა სინამდვილეში, აფრიკა 14 უფრო დიდია გრენლანდიაზე. შეგიძლიათ, რომ გრენლანდია, აშშ, ჩინეთი, ინდოეთი, ესპანეთი, საფრანგეთი, გერმანია და ბრიტანეთი ჩატიოთ აფრიკაში და კიდევ დაგრჩებათ ადგილი აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყნებისათვის, ჩვენ ვიცით რომ აფრიკა, მასიური ხმელეთის ნაჭერია, თუმცა რუკები იშვიათად გვიჩვენებენ თუ, როგორია ის სინამდვილეში.
ამ, უზარმაზარი კონტინენტის, გეოგრაფია სხვადასხვანაირად შეიძლება, რომ აიხსნას, მაგრამ ყველაზე კარგი მიდგომა ალბათ იქნებოდა თუკი მას განვიხილავთ, ზემო ერთ - მესამედად და ქვემო ორ - მესამედად.
ზემო მესამედი იწყება, ხმელთაშუაზღვისპირეთში და მოიცავს კონტინეტის ჩრდილოეთში, მყოფ არაბულენოვან ქვეყნებს. სანაპირო ვაკეები სწრაფად იქცევა საჰარის უდაბნოდ, მსოფლიოს უდიდეს მშრალ უდაბნოდ, რომელიც თითქმის აშშ ზომის არის. საჰარის ქვემოთ არის საჰელის რეგიონი, ნახევრად მშრალი, ქვიანი, ქვიაშიანი ზოლი, რომელიც ყველაზე ფართო ადგილას 3,000 მილია და გამბიის აღმოსავლეთიდან გადაჭიმულია, ნიგერის ჩრდილოეთის და ჩადის სამხრეთის გავლით, ერიტრეამდე წითელის ზღვის სანაპირომდე. სიტყვა საჰელი არაბული სიტყვიდან ,,საჰილ" წარმოდგება და ნაპირს ნიშნავს, და ის იმას ასახავს, თუ როგორადაც ფიქრობენ რეგიონში მცხოვრები ადამიანები საჰარის უდაბნოს შესახებ, როგორც ნაპირი უზარმაზარი ქვიშიანი ზღვისა. ეს ნაპირის, სხვაგვარი სახეც არის, ნაპირი სადაც ისლამის გავლენა იკლებს. საჰელიდან ხმელთაშუაზღვის ნაპირამდე მოსახლეობის დიდი უმრავლესობა მუსლიმია, ხოლო საჰელის სამხრეთით გაცილებით დიდია რელიგიური მრავალფეროვნება.
მართლაც, საჰელის სამხრეთით ქვედა ორ - მესამდეში, მართლაც დიდია მრავალფეროვნება. მიწა უფრო ზომიერი ხდება და მწვანე ნარგავებიც გამოჩნდება ხოლმე, რომელიც ჯუნგლებში გადაიზრდება კონგოსა და ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის გასწვრივ. აღმოსავლეთ სანაპიროს გასწვრივ, დიდებული ტბებიც ჩნდება, უგანდასა და ტანზანიაში, მაშინ როდესაც დასავლეთ მხარეს მეტი უდაბნო არის, ანგოლასა და ნამიბიაში, როდესაც მივაღწევთ აფრიკის წვერს, კლიმატი ისევ ხმელთაშუაზღვიური ხდება, მიუხდედავად იმისა რომ 5000 მილი გამოვიარეთ, ტუნისის სანაპიროდან აქამდე.
იმის, გათვალისწინებით, რომ აფრიკა ის ადგილია სადაც ადამიანი წარმოიშვა, ჩვენ ყველანი აფრიკელები ვართ. თუმცა, 8000 წლით ადრე ჩვენს ერამდე, რბოლის წესები შეიცვალა, როდესაც ჩვენმა ნაწილმა, რომლებიც ხმელთაშუაზღვის გარშემო დახეტიალობდა და კარგა ხეტიალის სურვილი და გადაწყვიტა ბინადარ ცხოვრებაზე გადასულიყო, დაიწყო ფერმერობა და საბოლოოდ კი სოფლებად და ქალაქებად შეიკრიბნენ.
მაგრა, იქ უკან მცირე რაოდენობით იყო საკულტივაციო მცენარეოლობა და ცხოველები მოსაშინაურებლად. ტერიტორიის, დიდი ნაწილი კი ეჭირა, ჯუნგლებს, ჭოაბებს, ციცაბო პლატოებს და არცერთი არ გამოდგებოდა,იმისთვის რომა აქ ხორბლის ან ბრინჯის მოყვანა დაეწყოთ, არც მეცხვარეობის განვითარებისთვის იყო ხელსაყრელი. აფრიკელი, მარტორქები, გაზელები და ჟირაფები, ჯიუტად უარობდნენ რომ ტვირთის გადამტანი ცხოველები ყოფილიყვნენ, ანდა როგორ დაიმონდი შენიშნავს თავის პასაჟში - ,, მსოფლიოს ისტორია, შეიძლება გაცილებით სხვანაირი ყოფილიყო, აფრიკულ ჯარები, ნაკვები მოშინაურებული ჟირაფის ხორცით, მარტორქების კავალერიით შეჭრილიყვნენ ევროპაში და იქ დახვედროდა ცხვრის ხორცის მჭამელი და სასაცილო ცხენებზე შემჯდარი ევროპული ჯარი. მაგრამ იმ ფორამ რაც აფრიკას ჰქონდა დასაწყისში, არ მისცა მას საშუალება, რომ ისე განვითარებულიყო, რომ ის ჰქონოდა რაც მას დღეს სჭირდება. ვირუსული ავადმყოფობები, როგორიც არის მალარია და ყვითელი ცხელება, რომლებიც გამოწვეულია სიცხის მიერ და კიდევ უფრო გართულებული ცუდი საცხოვრებელი პირობებით, ჭარბმოსახლეობით და ჯანდაცვის ცუდი ინფრასტრუქტურით. იგივე სიტუაციია არის სხვა რეგიონებშიც - ინდოსტანის ნახევარკუნძულზეც და სამხრეთ ამერიკაშიც, მაგრამ სუბსაჰარული აფრიკისათვის ეს განსაკუთრებით მძიმე არის, მაგალიტად შიდისის პრობლემა, ეს პრობლემა კი კერძოდ გამოწვეულია კოღოების და განსაკუთრებით კი ბუზი ცეცეს მიერ.
კონტინეტის მდინარეების უმეტესობაც, პრობლემებს ქმნის, რადაგანაც ისინი მაღალმთიან რეგიონებში იღებენ სათავეს და გზად კი ჩანჩქერებს წარმოქმნიან და სამდინარო ნავიგაციისთვის უვარგისები არიან. მაგალითად აფრიკის დიდი მდინარე ზამბეზი, კი არის აფრიკის, მეოთხე მდინარე სიგრძით 1,600 მილზე გაჭიმული, ტურისტულადაც ნამდვილად მიმზიდველი არის, თავისი თეთრი წყლის ჭორომებით და ვიქტორიის ჩანჩქერთ, მაგრამ როგორც სავაჭრო გზა ნაკლებად გამოსაყენებელია. ის ექვს ქვეყანაში მიედინება, ზღვის დონიდან 4,900 ფუტის სიმაღლიდან ეშვება და ინდოეთის ოკეანეს მოზამბიკში უერთდება. მისი ნაწილები სანაოსნოა, ბრტყელძირიანი ნავებისთვის. მაგრამ ეს ნაწილები ერთმანეთს არ უკავშირდება და ასე, რომ არახელსაყრელია ტვრითის გადასაზიდად.
განსხვავებით ევროპისაგან, რომელსაც აქვს დუნაი და რაინი, ამ ნაკლმა ხელი შეუშალა კონტაქტს და რეგიონებს შორის ვაჭრობას - რომელმაც თავისთავად გავლენა მოახდინა ეკონომიკის განვითარებაზე, და ხელი შეუშალა დიდი სავაჭრო რეგიონის ჩამოყალიბებას. კონტინენტის დიდი მდინარეები, ნილოსი, ნიგერი, კონგო, ზამბეზი და სხვები ერთმანეთს არ უკავშირდება და ამას ადამინური ფაქტორი აქვს. სადაც, რუსეთის, ჩინეთის და აშშ - ს დიდი ტერიტორია ერთ ენაზე ლაპარაკობს, რაც ეხმარება ვაჭრობის განვითარებას, აფრიკაში ათასობით განსხვავებულ ენაზე ლაპრაკობენ და ვერ მოხერხდა ერთიანი კულტურული რეგიონის ჩამოყალიბება, ზემოთან ნახსენების მსგავსი ზომით. მეორეს მხრივ ევროპა საკმაოდ პატარა იყო, იმისთვის, რომ ჰქონოდა ერთი ლიგვა ფრანკა კომუნიკაციისთვის და ისეთი ლანდშაფტი, რაც ხელს უწყობდა ურთიერთქმდებას.
ტექნოლოგიურად განვიტარებული სახელმწიფოები, რომც ჩამოყალიბებულიყო, მაინც პრობლემა ექნებოდათ გარე სამყაროსთან დაკავშირების, ვინაიდან ის მთლიანად გარშემორტყმულია, ატლანტის და ინთოეთის ოკეანით და ასევე საჰარის უდაბნოთი. იდეების და ტექნოლოგიები გაცვლა ათასობით წლის მანძილზე, ოდნავ თუ ეხებდოა სუბსაჰარულს აფრიკას. მიუხედავად ამისა, მეექვსე საუკუნის შემდეგ აქ რამოდენიმე სახლემწიფო ჩამოყალიბდა, მაგალითად მალის იმპერია, ( მეცამეტე - მეთექვსმეტე საუკუნეები ), და ზიმბაბვის ქალაქ - სახელმწიფო ( მეთერთმეტე - მეთხუთმეტე ), ეს უკანასკნელი მდინარე ზამბეზისა და ლიმპოპოს შორის მიწაზე. თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ კონტინენტზე გაჩენილი მრავალრიცხოვანი კულტურები შესაძლოა პოლიტიკურად დახვეწილი ყოფილიყო, ფიზიკური ლანდშაფტი ტექნოლოგიური განვითარების ბარიერად რჩებოდა: იმ დროს, როდესაც გარე სამყარო შემოიჭრა, ბევრს წესით უნდა ჰქონოდა წერის სისტემა, გამოეგონებინა ქაღალდი, დენთი ან ბორბალი.
მოვაჭრეები, ახლო აღმოსავლეთიდან და ხმელთაშუაზღვისპირეთიდან აქლემების სავაჭროდ გამოყენების დაწყების დროიდან დაახლოებით 2000 წლის წინიდან აწარმოებდნენ საჰარაში საქმიანობას. ძირითადად კი ვაჭრობდნენ მარილზე, ასე გრძელდებდოა მეშვიდე საუკუნემდე როდესაც აქ არაბები, რამაც მოამზადა სცენა სამხრეთისკენ გასაშლელად, მეცხრე საუკუნეში მათ საჰარა გადაკვეთეს, ხოლო მეთერთმეტე საუკუნისთვის უკვე ნიგერიის სამხრეთსაც კი მიაღწიეს. არებები ასევე მიუყვებოდნენ აღმოსავლეთ სანაპიროსაც და მათ დაფუძდნენ კუნძულ ზანზიბარზე და დარ ეს სალაამში რაც დღევანდელი ტანზანიაა.
როდესაც, ევროპელები ბოლოს და ბოლოს, მეთხუტმეტე საუკუნეში დაუყვენენ სამხრეთით, აფრიკის სანაპიროს მათ ძალიან ცოტა ადგილას ნახეს ბუნებრივი სადგომი, მათი გემებისათვის. განსხვავებით, ევროპისა და ამრიკისგან, სადაც სანაპირო ხაზი ტეხილია, ღრმა ბუნებრივი სადგომებიც მრავალაია, ხოლო აფრიკის სანაპირო ესეთ ბუნებრივ ნავსაყუდელებს არ წარმოქმნის. თუკი ევროპელები შეძლებდნენ სანაპიროზე ფეხის, მოკიდებას იშვიათად, რომ 100 მილზე ღმად შეეწიათ, ვინაიდან მდინარეები სანაოსნოდ ცუდია, ასევე კლიმატიც და დაავადებებიც, ართულებდა საქმეს.
ორივემ, არაბებმაც და ევროპელებმა ტექნოლოგიებიც მოიტანეს აქ, მაგრამ მათ ეს ტქნოლოგიები თავანთთვის შეინახეს და წაიღეს ყველაფერი რაც მათ ღირებულად მიიჩნიეს, ძირითადად ბუნებრივი რესურსები და ადამიანები.
მონობა დიდი ხნით არსებობდა ვიდრე გარესამყარო დაუბრუნდებოდა იმ ადგილს საიდანაც წარმოსდგებოდნენ თავდაპირველად, მოვაჭრეები საჰელის რეგიონში, ათასობით მონას იყენებდნენ, რომ მოეხდინათ რეგიონის ყველზე ღირებული საქონლის, მარილის ტრანსპორტირება. არაბებმა დანერგეს პრაქტიკა ადგილობრივი სუბკონტრაქტორების ყოლის, ადგილობრივი ტომის ბელადები, რომლებიც მათ მონებით სანაპიროზე ამარაგებდნენ. ოსმალეთის იმპერიის, ბრწყინვალების პიკის დროს, 1000 მონა იქნა გაყვანილი, უმეტესად სუდანიდან და მათით მარაგდებდოა, სტამბული, ქაირო, დამასკო და სხვა არაბული ქალაქები.
ამის შემდგომ, ევროპის დიდი დედაქალაქებში, ლონდონში, პარიზში, ბრიუსელში, ლისაბონში, აიღეს აფრიკის რუკის კონტურები და ზედ გაავლეს ხაზები, რომ უფრო აგრესიულად მიდგომოდნენ საქმეს. ამ ხაზებსმგრ, შორის, მათ მიაწერეს სახელები, როგორიც იყო შუა კონგო, ზემო ვოლტა და უწოდეს მათ ქვეყნები. ეს ხაზები, უფრო მეტად ასახავდა იამს, თუ რამდენად შორს, შეძლეს ამ ქვეყნების, ბიზნესმენებმა, სამხედროებმა თუ მკვლევარებმა აქ შეღწევა და არა იმას, თუ რას ფიქრობდნენ და გრძნოდბნენ აქ მაცხოვრებლები და თუ, როგორ სურდათ მათ ამ ყველაფრის ორგანიზება. ბევრი აფრიკელი დღეისათვის წარმოადგენს ტყვეს ევროპელების მიერ ცამოყალიბებული პოლიტიკური გეოგრაფიისას, და ასევე იმ ბუნებრივი ბარიერებისა, რომლებიც ბუნებამ ჩამოაყალიბა. ამ ყველაფრიდან, ისინი ქმნიან თანამედროვე საცხოვრებელს, და ზოგიერთ შემთხვევაში, ცოცხალ, აქტიურ ეკონომიკებსაც.
დღეისათვის 56 ქვეყნაა აფრიკაში, მას შემდეგ რაც, მეოცე საუკუნის შუა წლებდისთვი ,, ცვლილებების ქარმა" დაბერა და მათ დამოუკიდებლობისთვის მოძრაობა დაიწყო, ზოგიერთი სიტყვა შეიცვალა ამ ხაზებს შორის, მაგალითად როდეზია გახდა ზიმბაბვე, მაგრამ, რაც არ უდნა საოცარი იყოს, საზღვრები უმეტესად ხელუხლებელი დარჩა. უმეტესად ისევ იგივე დაყოფაა, და ეს რჩება იმ ძირითად მემკვიდრეობად რაც კოლონიალიზმმა დაუტოვა კონტინეტს.
ეთნიკური კონფლიქტები, სუდანში, სომალიში, კენიაში, ანგოლაში, კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში, ნიგერიაში, მალიში თუ აფრიკის სხვა ნაწილში, მტკიცებულებებია იმისა რომ ევროპული მოსაზრება გეოგრაფიის არ დამეთხვა აფრიკის დემოგრაფიულ რეალობას. შეიძლება დიდი ხანია აქ არსებობდა კონფლიქტები: ზულუ და ქჰოსა დიდი ცხნით ადრე უპირისპირდებოდნენ ერთმანეთს ვიდრე აქ ევროპელები მოვიდონენ. მაგრამ კოლონიალიზმმა ეს დაპირისპირებები გადაიყვანა ხელოვნურ სტრუქტურაში - ერი სახელმწიფოს ევროპულ კონცეფციაში. თანამედროვე სამოქალაქო ომები ნაწილობრივ გმაოწვეულია იმის მიერ, რომ კოლონიალიზმმა სხვადასხვა ქვეყნებს, უთხრა, რომ ისინი იყვნენ ერთი ქვეყანა და ერთი სახელმწიფო, და მას შემდეგ, რაც კოლონიალიზმი დასრულდა ყველგან გაჩნდა დომინანტი ხალხი, რომელმაც მოინდომა საკუთარი შეხედულებებისამებრ ემართა ქვეყანა, რამაც გარანტირებულად გამოიწვია ძალადობა.
მაგალითად, ავიღოთ ლიბია, რომელიც სულ რაღაც რამოდენიმე დეკადის წინშექმნილი ხელოვნური კონსტრუქცია იყო, რომელიც პირველივე ტესტის დროს ნაწილებად დაიშალა 3 ბუნებრივ გეოგრაფიულ ნაწილად. დასავლეთ ნაწილში, ჯერ კიდევ ძველი ბერძნების დროიდან იყო ტრიპოლიტანია ( ტრი პოლის, ბერძნულიდან სამი ქალაქი, რომელიც ბოლოს შეერთდა და ბოლოს გაჩნდა ტრიპოლი ). ტერიტორია აღმოსავლეთში, რომლის ცენტრიც არის ქალაქი ბენ - ღაზი, ჩადის საზღვრამდეა გადაჭიმული და ბერძნულ და რომაულ პერიოდშიც ცნობილი იყო, როგორც კირენეიეკა. ამ, ორის სამხრეთით, ქვეყნის უკიდურეს სამხრეთ - დასავლეთში არის ფეზანის რეგიონი.
ტრიპოლიტანია, მუდამ იყო ორიენტირებული მის ჩრდილოეთსა და ცრდილო დასავლეთზე, და აწარმოებდა ვაჭრობას, მის სამხრეთევროპელ მეზობლებთან. კირენეიკა, მუდამ აღმოსავლეთსიკენ იყურებოდა და უფრო მეტად ეგვიპტესა და აღმოსავლეთის არაბულ ქვეყნებზე იყო ორიენტირებული. ზღვაც კი ბენ - ღაზის ნაპირზე ბუნებრივად აღმოსავლეთის მხრიდან იღებს გემებს. ფეზანი ტრადიცულად იყო, ნომადების მიწა, რომელბესაც ტრადიცულად, ძალიან ცოტა საერთო ჰქონდათ დარცენილ ორ ზღვისპირა თემთან.
ეს, არის თუ როგორ მართავდნენ რეგიონს, ბერძნები, რომაელები და თურქები საუკუნეების მანძილზე და თუ, როგორ აღიქვამდენენ თავიანთ თავს აქაური მოსახლეობა. ახლადგაჩენილი, რამოდენიმე დეკადის ევროპული იდეა ლიბიის შესახებ, ბევრს იწვალებს იმისთვის, რომ გადარჩეს, და უკვე მოხდა კიდეც, რომ არმოსვლეთში რამოდენიმე ისლამისტურმა ჯგუფმა, კიდეც გამოაცხადა კირენეიკის ემირატი. ეს კარგი მაგალითია, იმისა თუ როგორი არის უცხოელების მიერ დახაზული ხაზებით შექმნილი რეგიონებს კონცეპტი.
ევროპული მხაზველობითი ხელოვნების ყველაზე დიდი შეცდომა კონტინენტის გულში დევს, დიდი, უზარმაზარი შავი ხვრელი, სახელად კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა. ეს არის მიწა სადაც იოსებ კონრადმა დაწერა წიგნი, სიბნელის გული, და ის რჩება ადგილად, რომელიც ომის ბნელეთში გაცვდა. ეს საუკეთესო, მაგალითია იმისა, თო როგორ შეიძლება მიგვიყვანოს ხელოვნურად დაწესებულმა საზღვრებმა სუსტ და დაყოფილ ქვეყნასთან, განადგურებული შიდა კონფლიქტებით, რომელთა მინერალური რესურსებიც განწირულია, რომ გამოყენებული იქნეს უცხოლების მიერ.
კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა, ილისტრაციია იმისა, თუ რამდენად ფართეა ყოვლისმომცველი ტერმინი, ,,განვითარებადი სამყარო" იმისათვის, რომ დანარჩენი მსოფლიო გამოყოს ინდუსტრიული მსოფლიოსგან. კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა არც განვითარებადია და არც რაიმე ნიშნას ავლენს, რომ ამას აკეთებდეს. კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ჩამოყალიბება არ უდნა მომხდარიყო, ის დაიშალა ნაწილებად და მსოფლიოში ყველაზ ენაკლებად გაშუქებულ საომარ ზონას წაროადგენს, მიუხედავად იმისა, რომ 6 მილიონ ადამიანზე მეტი დაიღუპა 90 - იანი წლებიდან მოყოლებული აქ მიმდინარე ომებში.
კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა არ დემოკრატიული და არც რესპუბლიკა, ის აფრიკაში მეორე არის სიდიდით და 75 მილიონი მოსახლე ჰყავს, თუმცა აქ არსებული სიტუაიციის გამორ რთულია ამის დაზუსტება. ის უფრო დიდია ვიდრე, გერმნია საფრანგეთი და ესპანეთი, ერთმანეთზე გადაბმული და მდინარე კონგოს აუზში აქვს სიდიდით მეორე ჯუნგლები, რომელიც მხოლოდ ამაზონისას ჩამორჩება.
მოსახლეობა 200 ეთნიკურ ჯგუფად იყოფა, რომელთა შორისაც ყველაზე დიდი ბანტუს ჯგუფია. ეს ხალხები რამოდენიმე ასეულ ენაზე ლაპარაკობენ, თუმცა ფრანგული საკმაოდ გავრცელებულია და მათ ერთმანეთთან აკავშირებს. ფრანგული კოლონიალიზმის პერიოდიდან დარჩათ, როდესაც ის 1908 - 1940 წლებში ბელგიის კოლონია იყო, ხოლო მანამდე ბელგიის მეფე ლეოპოლდი, მას იყენებდა როგორც პირად საკუთრებას რესურსბეის ეხპლუატაციისა და საკუთარი ჯიბეების ასავსებად. ბელგიურმა კოლონიურმა რეჟიმმა, ფრანგული და ბრიტანული კოლონიური მმართველობის სტილი კეთილთვისებიანდ წარმოაჩინა, ბელგიური კოლონიური რეჟიმი დაუნდობელი იყო და მხოლოდ მცირე შემთცვევებს ჰქოდნა ადგილი, რომ ინფრასტრუქტურა გაეუმჯობესებიანათ, რათა ადგილობრივ მაცხოვრებლებსაც უკეთესად ეგრძნოთ თავი. როდესაც 1960 წელს, ბელგიელებმა ქვეყანა დატოვეს, მათ ქვეყნის ერთიანობის შანსიც მცირე დატოვეს.
ბელგიელების გასვლისთანავე სამოქალაქო ომი გაჩაღდა და კიდევ უფრო მოხდა მისი ინტენსიფიკაცია, როდესაც მასში ცივი ომის მონაწილეებიც გაერივნენ. დედაქალ კინშასაში, მთავრობა მხარს უჭერდა ანგოლის სამოქალაქო ომში მონაწილე აჯანყებულებს, რამაც ამერიკის დაინტერესება გამოიწვია მათით, ვინაიდან ამერიკელებიც მხარს უჭრდნენ აჯანყებულებს, რომლებიც ანგოლის პროსაბჭოთა მთავრობას ებრძოდნენ. ორივე მხარე, მილიობით დოლარს ხარჯავდა შეიარაღებაში.
როდესაც ცივი ომი დასრულდა, მის მონაწილე არცერთ მხარეს აღარ აინტერესებდა რა ხდებოდა იქ, რასაც უკვე ზაირი ერქვა, ქვეყანა რომელიც ამდენი ხანი მის ბუნებრი რესურსებს ეჭირა ჩაშევება დაიწყო. სანაპიროდან ხეობა კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის აღმოსავლეთისა და სამხრეთისკენ შედის, სადაც დიდი რაოდენობით მოიპოვება, კობალტი, სპილენძი, ბრილიანტი, ოქრე, ვერცხლი, თითბერი, ქვანახშირი, მანგანუმი და სხვა მინერალები, განსაკუთრებით კატანგას პროვინციაში.
მეფე ლეოპოლდის დროს, მსოფლიოს ამ რეგინში წარმოებული რეზინი აინტერესებდა, საავტომობილო ინდუსტიირს განვითარების მიზნით, დღეისათვის ჩინეთი ყიდულობს, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ექსპორტის 50 % - ს, თუმცა მოსახლეობა ისევ გაჭირვებაში რჩება. 2014 წელს, გაერომ გამოსცა მსოფლიოს ქვეყნების ჰუმანური განვითარების ინდექსის შესახებ, სადაც 187 გამოკვლეულ ქვეყანას შორის, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა 186 - ე იყო, ხოლო სიაში ბოლო 18 ქვეყანა აფრიკული იყო.
რადგანაც ის ასეთი მდიდარია, რესურსებით და დიდია, ყველას უნდა რომ კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკას წაჰკბინოს, ხოლო, ვინაიდან ქვეყანს არ გააჩნია, არსებითი ცენტრალური მთავრობა, თვითონ არ შეუძლია, რომ უკანვე წაჰკბინოს მტერს.
რეგიონს ასევე ესაზღვრება 9 სახელმწიფო. მათ ყველამ თავისი, როლი ითამაშეს კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის აგონიაში, რაც კიდევ ერთი მიზეზია, იმისა თუ რატომ ეწოდა კონგოს ომებს ,, აფრიკის მსოფლიო ომი". სამხრეთით ანგოლაა, ჩრდილოეთით კონგოს რესპუბლიკა და ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა, აღმოსავლეთით, რუანდა, უგანდა, ბურუნდი, ტანზანია და ზამბია. ომის ფესვები დეკადების წინ იწყება, მაგრამ ყველაზე ცუდი დროება იყო 1994 წლის რუანდის კატასტროფის მიერ გამოწვეული, რომლის შედეგებიც დასავლეთისკენაც გავრცელდა.
რუანდის გენოციდის შემდეგ, გადარჩენილმა ტუტსებმა და ზომიერ ჰუტუებმა ჩამოაყალიბეს ტუტსების მიერ მართული მთავრობა. ჰუტუს მილიციის მკვლელობის მანქანა, ინტერჰამვე, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის აღმოსავლეთში გაიქცა, თუმცა იქედან ატარებდა რეიდებს საზღვარზე. ისინი ასევე შეურთდნენ, კონგოს დემოკრტიული რესპუბლიკის არმიის დანაყოფებს, რომ ბრზოლა ეწარმოებინათ იქ მცხოვრები ტუტსების წინააღმდეგ, რომლებიც სასაზღვრო რეგიონში ცხოვრობდნენ. კოფლიქტში, დამატებით ჩაერთო რუნდის და უგანდის არმიები, რომლებსა ზურგს უმაგრებდათ, ბურუნდი და ერიტრეა. ოპოზიციურ მილიციასთან ერთად მათ შეუტიას ინტერჰამვეს და მთავრობასთან ერთად გადააგდეს ის. ისინი იმაზეც კი წავიდნენ, რომ დაიწყეს ქვეყნის აურაცხელი რესურსების კონტროლი, რუანდამ დაიწყო ქვეყნიდან კოლტანის გატანა, რომელიც გამოიყენება მობილური ტელეფონების და კომპიუტერული ჩიპების წარმოებაში. თუმცა, ის რაც ადრე სამთავრობო ძალებ ი იყვნენ, მათ პოზიციები ასე ადვილად არ დათმეს და ბრძოლა გაგრძელდა, ანგოლა, ნამიბია და ზიმბაბვე აგრძელებდნენ ბრძოლას. ქვეყანა უზარმაზარ, საბრძოლო ასპარეზად იქცა, სადაც 20 - ზე მეტი დაჯგუფება ებრძოდა ერთმანეთს.
მინიმალური შეფასებით ომმა შეიწირა, ათობით ათასი ადამიანი, და გამოიწვია კიდევ 6 მილიონი ადამინის სიკვდილი არაპირდაპირი გზით, რაც იყო ავადმყოფობა და შიმშილი. გაეროს შეფასბეიტ დაღუპულთა უმეტესობა იყვნენ ბავშვები და მათი უმეტესობაც 6 წელზე ქვემოთ.
ბოლო წლებში, ქვეყანაში ომი ჩაწყნარდა, თუცა ის კვლავ რჩება მსოფლიოში ყველაზე მეტი სიკვდილის გამომწვევ კონფლიქტად მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, და ქვეყან ჯერ კიდევ საჭიროებს გაეროს უზარმაზარ სამშვიდობო მისიას, რომ ისევ არ გაჩაღდეს სრულმასშტბიანი ომი. ამჟამდ სამუშაო არის გასაწევი, რომ ჰამფთი დამფთი სიევ ერთად არ მოხვდეს, რადგანაც კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკ რასოდეს ყოფილა ერთიანი. ეს, არის, რომ შეინახო ნაწილები ცალკ - ცალკე, მანამ სანამ არ იქნება, გზა ნაპოვნი იმისათვის, რომ ისინი შეუერთო ერთმანეთს ზუსტად და მშვიდობიანად. ევროპელმა კოლონიზატორებმა შექმნეს კვერცხი, ქათმის გარეშე, ეს ლოგიკური აბსურდი განმეორდა მთელ კონტინენტზე და ეს კიდეც გასდევს მას.
აფრიკა თანაბრად დალოცვილიც და დაწყველილიც არის რესურსებით - დალოცვილი იმ მხრივ, რომ მას აქვს ბუნებრივი სიმდიდრე უხვად და დაწყევლილი იმ მხრივ, რომ უცხოლებეი ძარცვავენ მას ამ რესურსებისგან. ბოლო წლებში სახელმწიფოებმა მოახერხეს, რომ ამ სიმდიდრეებიდან წილზე პრეტენზია განეცხადებინათ, და ამჟამად უცხოლეები უფრო ინვესტიციებს ანხორციელებენ, ვიდრე იპარავენ აქაურ ქონებას, მაგრამ მოსახლეობა მაინც ის იშვიათი გამონაკლისია, როელიც აქედან მოგებას ნახულობს.
მინერალური რესურსებით სიმდიდრესთან ერთად - აფრიკა ასევე დალოცვილია მისი დიდებული მდინარეებით, თუმცა მდინარეთა უმეტესება, ვაჭრობის წახალისებას ხელს არ უწყობენ, ისინი კარგი არიან ელექტროენერგიის წარმოებისათვის, თუმცა ის ასევე წყაროა პოტენციური კონფლიქტის.
ნილოსი, მსოფლიოს უგრძესი მდინარე ( 4,100 მილი ), გავლენას ახდენს 10 სახელმწიფოზე, იმის გათველისიწნებით რომ მისა აუზში ხვდებიან, ბურუნდი, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა, ერიტრეა, ეთიოპია, კენია, რუანდა, სუდანი ტანზანია, უგანდა და ეგვიპტე. როგორც დიდი ხნის წინ, ჩვენს ერამდე მეხუთე საუკუნეში, დიდმა ბერძენმა ისტორიკოსმა, ჰეროდოტემ თქვა: ,, ეგვიპტე არის ნილოში, და ნილოსი არის ეგვიპტე", ეს, ამჟამადაც სიართლეა, და ეგვიპტის ტერიოტრიაზე არსებული, ნილოსის 700 მილიანი ნაწილი, ის საკითხია, რის გამოცა კაირო ომზეც კი წავა. ნილოსის გარეშე იქ არავინ არ იქნებდოა. ეგვიპტე შეიძლება დიდი სახელმწიფოა, თუმცა მისი 84 მილიონის მოსახლის, უდიდესი ნაწილი, მდინარე ნილოსის ნაპირებიდან რამოდენიმე მილის მანძილზე ცხოვრობს. იმის გათვალისიწნებით, თუ სად არის მოსახლოება, განსახლებული ეგვიპტე ერთ - ერთ იმ ქვეყანათაგანია, რომელსაც მარალი მოსახლეობის სიმჭიდროვე აქვს.
სავარაუდოდ, ეგვიპტე ჯერ კიდევ, მაშინ იყო ეროვნული სახელმწიფო, როდესაც ევროპელები ტალახის ქოხებში ცხოვროდბნენ, მაგრამ ის მხოლოდ რეგიონულ ძალას წარმოადგენდა. ის სამი მხრიდან დაცულია უდაბნოთი და შეიძლება, ხმელთაშუაზღვისპირეთის დიდი ძალაც გამხდარიყო, მაგრამ აქ ერთი პრობლემაა, ეგვპიტეში ხეები არ არის, და როგორც ცნობიალია, მსოფლიო ისტორიის დიდ ნაწილზე, საჭირო იყო, გქონოდა ხე, რომ აგეშენებინა ფლოტი და მისი გამოყენებით ძალა მიგემართა. მართალია, ეგვპიტეს მუდამ ჰყავდა ფლოტი - რომელსაც აშენებდნენ, ლიბანის თემიდან ჩამოტანილი კედრით, რაც ძალიან ძვირი იყო - თუმცა ეს არასდროს არ ყოფილა, ნამდივლი ფლოტი რომელიც ფართო მასშტაბის სამხედორ, ოპერაციებს ჩაატარებდა.
თანამდეროვე ეგვპიტეს არაბულ სახელმწიფოებს შორის, ყველაზე ძლიეირ არმია ჰყავს, ამერიკული დახმარების წყალობით. მაგრამ, ის კვლავ სედგება უდაბნოს და ზღვისგან და მისი სამშვიდობო ხელშეკრულებით ისრაელთან. სიახლეებში კვლავ ვნახავთ, თუ როგორ უმკლავდება ეგვიპტე, ისეთ გამოწვევბს როგორიც არის, მისი 84 მილიონი მოსახლის გამოკვება, სინას ნახევარკუნძულზე ისლამისტებთან ბრძოლა და სუეცის არხის უსაფრთხოების დაცვა, სადაც ყოველდღიურად დღევანდელი მსოფლიო ვაჭრობის მოცულობის 8 % გაივლის. ყოველდღიურად მსოფლიოში მოხმრებული ნავთობის 2.5 % - იც ამ გზას გადის, არხის დახურვა 15 დღით გაზრდიდა ევროპისკენ მიმავალი ტრნზიტის გადაადგილების დროს და 10 დღით ამერიკისკენ მიმავლისას.
მიუხედავად, ისრაეთან 5 ჯერ ომისა, მომდევნო სახლემწიოფ ვისთანაც, ეგვპიტეს ბრძოლების გამრთვა შეიძლება მოუწიოს ეს არის ეთიოპია, და საკითხი არის ნილოსი. კონტინენტის, 2 უძველესი სახელმწიფო, უდიდესი არმიებით, შეიძლება ერთმანეთს დაერიონ რეგიონის უმნიშვნელოვანესი რესურსის წყლის გამო.
ცისფერი ნილოსი, რომელიც ეთიოპიაში იღებს სათავეს და თეთრი ნილოსი, ერთმანეთს უერთდება, სუდანის დედაქალაქ ხართუმში, მანამ სანამ ნუბიის უდაბნოს გაივლიანდა ეგვიპტეში შევლენ, ამ წერტილშო წყლის უმეტესობა ცისფერი ნილოსიდან მოდის.
ეთიოპიას, ხანდახან აფრიკის ,, წყლის კოშკს'' უწოდებენ, მისი მაღალი ელევაციის გამო და მას 20 - ზე მეტი კაშხალი აქვს თავის მთიანეთში, რომლებსაც წვიმის წყლით ავსებს. 2011 წელს, ადის - აბებამ გააკეთე, მასიური კაშხლის მშენებლობის ანონსი, მდინარე ცისფერ ნილოსზე, სუდანი საზღვირს სიახლოვეს, რომელსაც ჩინელებთან ერთად ააშენებენ და პროექტს დიდი აღორძინების კაშხალი, ჰქვია, ხოლო დასრულების თარიღად 2020 წელია მიჩნეული. კაშხალი, გამოყენებული იქნება ელექტროენერგიის საწარმოებლად, და წყალიც გააგრძელებს დენას, მაგრამ თეორიულად შესაძლებელია, რომ ეგვიპტე დაკარგავს იმ რაოდენობის, წყალს რასაც წლების განმავლობაში, უნდა ედინა მისი მიმართულებით, ასევე ის საშუალებას აძლევ ეთიოპიას, რომ ეს შეკავებული წყალი გამოიყენოს საკუთარი სურვილისამბერს და მნიშვნელოვანად შეამციროს წყლის დინება ეგვიპტისაკენ.
ზომის, მოსახლეობის და რესურსბეის გათვალისიწნებით ნიგერია, დასავლეთ აფრიკის, ყველაზე დიდი სახელმწიფოა, ის კონტინენტის ყველაზე დიდ მოსახლეობიანი სახელმწიფოა, 177 მილიონი მოსახლით, რომელიც თავისი ზომით და ბუნებრივი რესურსებით, მას რეგიონის წამყვან ძალად აქცევს, ის ჩამოყალიბდა, რამოდენიმე ძველი სამეფოს გაერთიანებით, რომლებიც ბრიტანლებმა ერთ ადმინისტრაციულ ერთეულად აქციეს. 1898 წელს, მათ შექმნეს ,, მდინარე ნიგერის ბრიტანული პროტექტორატი'', რომელიც მოგვინებით იქცა ნიგერიად.
დღეისათვის, ის შეიძ₾ება დამოუკიდებელი, რეგიონული ძალაა, თუმცა მისი მოსახლოება დეკადების მანძილზე, არასწორად იმართებოდა. კოლინიურ პერიოდში, ბრიტანლები არჩევდნენ დარჩენილიყვნენ ქვეყნის სამხრეთ - დასავლეთ ნაწილში, სანაპიროს გაყოლებით. მათი ,, ცივილიზაციური'' მისია, იშვიათად თუ მიაღწევდა, ქვეყნის ცენტრალურ ნაწილამდე, და საერთოდაც არა, ქვეყნის ჩრდილოეთით მცხოვრებ მუსლიმებამდე, ეს ნაწილი დღემდე ქვეყნის ნაკლებად განვითარებულ ნახევრად რჩება. ნავთობის ინდუსტიიდან შემოსული ფულის დიდი ნაწილი, ნიგერიის ტომობრივი სისტემის მოჩალიჩე ტიპებს მისდის. ნიგერის დელტაში გაშლილი ნავთონბ სარეწები ასევე საფრთხის ქვეშ დგას, მოძრაობის მიერ, რომელსაც ლამაზი სახელი ჰქვია, მოძრაობა ნიგერის დელტის ემანსიპაციისათვის, ისინი ნავთობის ინდუსტიის მიერ განადგურებულ დელტაში მოქმედებენ და ამ სახელს ამოფარებული ტერორისტობენ და გამომძალველობენ. უცხოელი, ნავთობბიზნესში დასაქმებული მუშების გატაცებები, მეტად და მეტად ნაკლებ მიმზიდველს ხდის რეგიონს საქმიანობისათვის. ზღვაი არსებულ ნავთობ სარეწებს ეს საფრთხე არ ემუქრება და სწორედ ამიტომაც არის, რომ აქ იდება ინვესტიციების უდიდესი რაოდენობა.
ისლამისტური დაჯგუფება, ბოკო ჰარამი, რომელსაც სურს ქვენის ისლამურ ნაწილში ხალიფატის ჩამოყალიბება, უსამართლობის შეგრძენბა აქვს, რაც ჩრდილოეთის დაბალგანვითარებულობიდან გამომდინარეობს. ბოკო ჰარამის მებრძოლები, როგორც წესი ეთნიკურად კანურები არიან, ქვეყნის ჩრდილო აღმოსავლეთიდან. ისინი იშვიათად მოქმედებენ საკუთარი, რეგიონის გარეთ, იშვიატად გადიან დასავლეთით ჰაუსას რეგიონში ან სამხრეთით სანაპიროსკენ. ეს, კი იმას ნიშნავს, რომ როდესაც ნიგერიის სამთავრობო ჯარები აქ მივლენ ბოკო ჰარამის საძებნელად, აღმოჩნდება რომ, ის საკუთარ ტერიტორიაზე მოქმედებს, ხოლო ნიგერიის სამთავრობო ჯარებს, მხარდაჭერა არ ექნება ადგილობრივი მოსახლეობის მხრიდან, არც შიშით და არც სამხრეში არსებული უკმაყოფილების გამო.
ბოკო ჰარამის მიერ დაკავებული, ტერიტორია ჯერჯერობით საფრთხეს არ უქმნის ნიგერიის სახელმწიფოს არსებობას, დაჯგუფება დედაქალაქ აბუჯას მიამრთაც არ გამოხატავს რაიმე მუქარას, მიუხედავად იმისა, რომ ის ქვეყნის ცენტრში მდებარეობს. მაგრამ ისინი წარმოადგენენ, ყოველდღიურ საფრთხეს, ნიგერიის მოსახლეობისთვის ჩრდილოეთში და ნიგერიის რეპუტაციისთვის საზღვრებს გარეთ, როგორც ბიზნესისასთვის საშიშ ქვეყანას.
სოფლების უმეტესობა, რომლებსაც ისინი იკავებენ მანდანას რეგიონის მთიანეთშია, რომელიც კამერუნზეა მიბჯენილი. ეს კი იმას ნიშნავს რომ სამთავრობო ჯარები მოქმედებენ, თავიანთი ბაზებიდან შორს და არ შეუძლიათ ალყასი მოაქციონ ბოკო ჰარამი. კამერინუს მტავრობა არ მიესალმება ბოკო ჰარამს, თუმცა მათ ხელს არ უშლის, იქ გადასვლაში როდესაც ეს მათ სჭირდებათ. სიტუაცია თავიისთ კიდე, რამოდენიმე წელი არ გამწვავდება, მანამ სანამ ბოკო ჰარამი არ დუკავშირდება საჰელის ზონაში მოქმედ სხვა ჯიჰადისტებს ( ეს, ყველაფერი უკვე მოხდა * ).
ამერიკელები და ფრანგები უკვე დიდი ხანაი აკვირდებიან აქ სიტუციის განვითარებას და სადაზვერვო დრონებიც აქვთ ჩართული საქმეში, საჰელის ზონიდან გაზრდილი საფრთხეების საპასუხოდ რაც ნიგერიის ჩრდილოეთ რეგიონებთანაც არის დაკავშირებული. ამერიკელები რამოდენიმე ბაზას იყენებენ და მათ შორის ჯიბუტიში არსებულს, რომელიც ამერიკის აფრიკული სამმართველოსი, რომელიც 2007 წელს იქნა დაარსებული, ხოლო ფანგებს წვდომა აქვთ ბეტონზე ( აქ, სამხედრო ბაზის მნიშვნელობით, არის გამოყენებული *) სხვადასხვა აფრიკულ ქვეყანაში, რასაც ისინი ფრანკოფონიულ ქვეყნებს უწოდებენ.
იმ საფრთხემ, რომელიც რეგიონში წარმოიშვა ეს ქვეყნები გამოაღვიძა და ახლა ნიგერია, კამერუნი და ჩადი სამხედრო შენაერთებით ერევიან მათ გადაწყვეტაში, ამერიკელებთან და ფრანგებთან მჭიდრო თანამშრომლობით.
უფრო სამხრეთით, ატლანტის ოკეანის სანაპიროს გასწვრივ, არსი აფრიკის ნომერ მეორე ნავთობ მომპოვებელი ქვეყანა ანგოლა. პორტუგალიის ყოფილი კოლონია, აფრიკის იმ სახელმწიფოთა შორის არის, რომელსაც ბუნებრივი საზღვრები აქვს. დასავლეთით ატლანტის ოკეანე, ჩრდილოეთით ჯუნგლები, სამხრეთით უდაბნო, ხოლო აღმოსავლეთით მეჩხრად დასახლებული, ხრიოკი მიწა აკრავს, რომელიც ბუფერული ზონის როლს თამაშობს, მასსა და კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკასა და ზამბაის შორის.
ქვეყნის 22 მილიონი მოსახლის უმეტესობა, მის დასავლეთ ნაწილში ცხოვრობს, რომელსაც კარგად არის გაწყლიანებული და შეუძლია სოფლის მეურნეობა ჰქოდეს. და სანაპიროს გასწვრივ არის ანგოლის ნავთობსარეწების უმეტესობაც. ატლანტის ოკეანეშია რსებული პლატფორმების უმეტესობა, ამერიკლებს ეკუთვნის მაგრამ ამოღებული ნავთობის ნახევარზე მეტი ჩინეთში ექსპორტირდება. რაც ანგოლას აქცევს, საუდის არაბეთის შემდეგ ნომერ მეორე, ნედლი ნავთობის მიმწოდებლად შუა სამეფოსათვის. ( ჩინეთისათვის*)
ანგოლასაც კარგი გამოცდილება აქვს კონფლიქტების. მისი ომი დამოუკიდებლობისათვის 1975 წელს დასრულდა, როდესაც პორტუგალიელებმა დათმეს მაგრამ აქედან ისინი პირდაპირ გადავიდნენ ტომებს სამოქალაქო ომის ფაზაში, რომელიც შეფუთული იყო, როგორც ომი იდეოლოგიის გამო. რუსეთი და კუბა მხარს უჭერდნენ ,,სოციალისტებს" ხოლო ამერიკა და სამხრეთ აფრიკის აპართეიდული რეჟიმი ,,აჯანყებულებს". სოციალისტების უმეტესობა მბუნდუს ტომიდან იყვნენ და გაერთიანებული იყვნენ პარტიაში, ანგოლის განთავისუფლების სამოქალაქო მოძრაობა ( MPLA (Popular Movement for the Liberation of Angola ). მაშინ, როდესაც ოპოზიციონერი აჯანყებულები, სხვა ორი ძირითადი ტომიდან იყვნენ, ბაკონგოსა და ოვიმბუნდუდან. მათი პოლიტიკური ნიღაბი იყო ანგოლის ეროვნული განმანთავისუფლებელი ფრონტი (FNLA (National Liberation Front of Angola)) და ეროვნული კავშირი ანგოლის სრული განთავისუფლებისათვის. (UNITA (National Union for the Total Independence of Angola)). 70 წლების ბევრი სამოქალაქო ომი მიდიოდა ამ გეგმის მიხედვით. თუკი რუსეთი, მხარს უჭერდა რომელიმე მხარეს, ამ მხარეს უცებ გაახსენდებოდა, რომ მათ სოციალისტური პრინციპები ჰქონდათ, მაშინ როდესაც მეორე მხარე ანტი კომუნისტი ხდებოდა.
მბუნდუს ჰქონდა გეოგრაფიული, მაგრამ არა რიცხობრივი უპირატესობა. მათ ეჭირათ დედაქალიქი ლუანდა და აკონტროლებდნენ ნავთობსარეწებს, ასევე აკონტროლებდნენ ძირითად მდინარეს კვანზას, და ასევე ჰქინდათ მხარდაჭერა იმ ქვეყნების მხრიდან, რომლებსაც შეეძლოთ უზრუნველეყოთ რუსული იარაღით და კუბელი ჯარიკაცებით. მათ 2002 წელს შეძლეს, ხელისუფლების ხელში აღება და მათმა უმაღლესმა ეშელონებმა სწრაფად გამოუთხარეს ძირი მათ ისედაც საეჭვო სოციალისტობას და შეუერთდენენ კოლონისტების და აფრიკელი ლიდერების იმ გრძელს სიას, რომლებიც გამდიდრდნენ ადგილობრივი ხალხის ხარჯზე.
ეს, სამწუხარო ისტორია, აფრიკის ექსპლუატაციისა, დღესაც გრძელდება ოცდამეერთე საუკუნეში.
როგორც ვნახეთ ჩინელები ყველგან არიან, მათი ყოფნა ნიშნავს ბიზნესს, და ისნი აფრიკაში ყველგან არიან ჩარტულები სიევე, როგორც ევროპელები და ამერიკელები. ჩინეთის მიერ იმპორტირებული ნავთობის დაახლოებით მესამედი აფრიკიდან მოდის - ასევე ძვირფასი მეტალები და რომლებიც აფრიკულ ქვეყნებში მოიპოვება - რაც ნიშნავს, რომ ისინი ჩამოვიდნენ და შესაბამისად დარჩებიან. ევროპული და ამერიკული ნავთობკომპანიები და დიდი საერთაშორისო კომოანიები კარგად არიან აფრიკაში ფესვგადგმული, თუმცა ჩინელები ძალაინ სწრაფად ეწევიან მათ. მაგალითად ლიბერიასი, ჩინელები ეზებენ რკინის მადანს, კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკასა და ზამბიაში მოიპოვებენ სპილენძს, ასევე კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში მოიპოვებენ კობალტს. ჩინელები უკვე დაეხმარნენ კენიელებს მომბასას პორტის განახლებაში და კიდევ უფრო მეტ ინტერესს ავლენენ, მას შემდეგ რაც აღმოჩნდა, რომ კენიის ნავთობრესურსები კომერციულად მომგებიანია.
ჩინური სახელმწიფო კომპანია, ჩინეთის გზებისა და ხიდების კორპორაცია 14 მილაირდ დოლარიან პროექტს ანხორციელებს, რომ მიუერთოს ქალაქი მომბასა დედაქალაქ ნაირობს რკინიგზით. ანალიტიკოსები ამბობენ, რომ ტრანსპორტირების დრო, ორ ქალაქს შორის 36 საათიდან შემცირდება 8 საათამდე, რაც შესაბამის ტრანსპორტირების ხარჯებს 60 - % - ით შეამცირებს. ასევე არსებობს, გეგმები, რომ ნაირობი შეუერთდეს სამხრეთ სუდანს, უგანდისა და რუანდის გავლით. კენია აპირებს, რომ გახდეს, აღმოსავლეთ აფრიკის ეკონომიკურად წამყვანი ძალა ცინური დახმარების მეშვეობით.
სამხრეთის საზღვარზე, ტანზანია ცდილობს კენიას გაუწიოს კონკურენცია და თვითონ გახდეს ეკონომიკურდ წამყვანი ძალა, და ჩინელებთან აფორმებს ხელშეკრულებებს რამდენიმე მლიარდიან ინფრასტრუქტურულ პროექტებზე. მათ ასევე გააფორმეს ხელშეკრულება ჩინელებთან და ომანის სამშენებლო კომპანიასთან, ბაგამაიოს პორტის გაფართოებასა და გაღრმავებასთან დაკავშირებით, ვინაიდან დარ ეს სალამის პორტი გადატვირთულია. დაგეგმილია, რომ ბაგამაიო წელიწადში მოემსახურება 20 მილიონ კონტეინერს, რაც მას აფრიკის უდიდეს პორტად აქცევს. ტანზანიას ასევე აქვს კარგი სატრანსპორტო კავშირები ,, ტანზანიის სასოფლო სამეურნეო კორიდორის სამხრეთ ნაწილთან" და უკავშირდება სამხრეთით არსებულ 15 სახელმწიფოს სამხრეთ აფრიკულ განივთარების თემს. ეს კიდევ თავის მხრივ, უკავშირდება ჩრდილოეთ - სამხრეთის კორიდორს, რომელიც დურბანის პორტს აკავშირებს კონგოდ დემოკრატიული რესპუბლიკის და ზამბიის სპილენძის საბადოებთან, შედეგად დარ ეს სალამიდან იკვრება კავშირი მალავისა და დურბანთან.
მიუხედავად ამისა, ტანზანია ჩანს როგორც მეორე ეკონომიკური ძალა აღმოსავლეთ სანაპიროზე. კენიის ეკონომიკა წამყავანია 5 სახელმწიფოს არმოსავლეთ აფრიკულ თემში, დაახლობიეთ რეგიონის მშპ - ს 40 - % - იანი წილით. მას შეიძლება ნაკლები სასოფლო სამეურნეო მიწა აქვს, თუმცა ის მას გაცილებით უფრო ეფექტიანად იყენებს. მისი ინდუსტრიული სისტემა ასევე უფრო ეფექტიანია, ასევე მისი საქონლის ბაზარზე მიწოდების სისტემა - როგორც შიდა ასევე საერთოშორისო. თუკი ის შეინარჩუნებს პოლიტიკურ სტაბილორბას, როგორც ჩანს ის გახდება რეგიონის წამყვანი ძალა, როგორც მოკლე ასევე საშუალოვადიან პერსპექტივაში.
ჩინეთი ნიგერსიც არის წარმოდგენილი, სადაც ჩინური კომპანია, ნავთობის რეწვაში დებს ფულს და ქვეყნის ცენტრში ტენერეს ნავთობსაბადოს უწევს ოპერირებას. ასევე ჩინეთის ინვესტიცია ანგოლაში გასული დეკადის განმავლობაში 8 მილიარდზე მეტი იყო და ყოველწლიურად იზრდება. ჩინეთის სარკინიგზო საინჟინრო კორპორაციამ, უკვე დახარჯა თითქმის 2 მილიარდი დოლარი ბენგუელას რკინიგზის მშენებლობაზე, რომელიც კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკას 800 მილით დაშორებულ ანგოლის პორტ ლობოტოსთან აერთებს. ამ გზით მოდის, კობალტი, სპილენძი და მანგანუმი რომლითაც კატანგას რეგიონია დალოცვილიც და დაწყველილიც.
იგივე კომპანია ლუანდაში აშენებს საერთაშორისო აეროპორტს, და ქალაქის გარშმეო გაჩნდა საცხოვრებელი კორპუსები რომლებიც აქ მყოფი 150 თუ 200 ათასი ჩინელი მუშისთვის არის განკუთვნილი. ეს ათასობით მუშა ასევე გაწრთვნილი არიან სამხედრო სამქეში და შეულიათ მილიციური მხარდაჭერა გაუწიონ ჩინეთს თუკი ასე იქნება საჭირო.
რაც ჩინეთს ანგოლაში სურს, ეს არის ის რაც მას სურს სხვაგანაც: მასალა რომლის მეშვეობითაც ის აწარმოებს პროდუქტს და პოლიტიკური სტაბილურობა, რისი მეშვეობითაც მას გარანტირებული ექნება ამ მასალის და პროდუქტის მოძრაობა. ამგვარად თუკი პრეზიდენტი ხოსე ედუარდო დოს სანტოსმა რომელიც უკვე 36 წელია საქმეშია, გადაწყვიტა, რომ მერაია ქერისათვის გადაეხადა 1 მილიონი დოლარი, რათა მას ემღარა მის დაბადების დღის წვეულებაზე 2013 წელს, ეს მისი საქმეა. და თუკი მბუნდუს ტომი, რომელსაც პრეზიდენტი მიეკუთვნება, გააგრძელებს ქვეყანასი დომინაციას, ეს კიდევ მათი საქმეა.
ჩინელების ჩართულობა ძალიან საინტერესო წინადადებაა ბევრი აფრიკული მთავრობისათვის. ბეიჯინგი და ჩინური კომპანიები არ სვამენ რთულ შეკითხვებს ადამიანის უფლებების შესახებ, ისინი არ მოითხოვენ ეკონომიკურ რეფორმებს და არც იმას, რომ ქვეყნის ზოგიერთმა ლიდერმა არ მოიპაროს ხალხის ფული, რაც შეიძლება მოეთხოვა საერთაშორისო სავალუტო ფონდს და მსოფლიო ბანკს. მაგალითად ჩინეთი სუდანის ყველაზე დიდი სავაჭრო პარტნიორია, რაც თავის მხრივ ხსნის თუ რატომ არის რომ ჩინეთი მას იცავს გაეროს უსაფრთხოების საბჭოში და აგრძელებდა მისი პრეზიდენტის ომარ ალ - ბაშირის მხარდაჭერას, როდესაც საერთაშორისო კრიმალურმა სასამართლომ მისი დაჭერის ბრძანება გასცა. ამ ყველაფრის გამო დასავლეთიდან წამოსულ კრიტიკას ბეიჯინგში უბრალოდ ხუმრობად ღებულობენ, თუმცა ეს წარმოჩინდება როგორც ხელის შეშლა ჩინეთისთვის, რომ აკეთოს ბიზნესი აფრიკაში და დასავლურ ფარისევლობად.
რაც ჩინელებს სურს, ეს არის ნავთობი, მინერალები ძვირფასი მეტალები და ბაზარი. ეს არის სამართლიანი მთავრობათაშორისი ურთიერთობა, მაგრამ ჩვენ ვნახავთ გაზრდილ დაძაბულობას ადგილობრივ მოსახლეობასა და ჩინელ მუშებს შორის, რომლებიც აქ მოყვებიან ხოლმე ამ უზარმაზარ პროექტებს. რამაც შეიძლება ის გამოიწვიოს, რომ ბეიჯინგს დასჭრიდეს ადგილობრივ პოლიტიკაში ჩარევა და მცირე სამხედრო წარმომადგენლობების ქონა სხვადასხვა სახელმწიფოში.
სამხრეთ აფრიკა ჩინეთის უდიდესი სავაჭრო პარტნიორია სამხრეტთაფრიკაში, ამ ორ ქვეყანას დიდი ხნის პოლიტიკური და ეკონომიკური თანამშრომლობის ისტორია აქვთ, ასობით ჩინური კომპანია, როოგორც სახელმწიფო ასევე კერძო მოქმდებს დურბანში, პრეტორიაში, კეიპ თაუნში, იოჰანესბურგში და პორტ ელიზაბეთში.
სამხრეთ აფრიკის ეკონომიკა ნიგერიის შმედგომ მეორეა კონტინენტზე. კონტინეტის სამხრეთში ის ეკონომიკურად წამყვანი ძალაა ( სამჯერ დიდია ანგოლისაზე ), ასევე სამხედრო და დემოგრაფიული ( 53 მლნ მოსახლე) თვალსაზრისით. სამხრეთ აფრიკა უფრო განვითარებულია, ვიდრე ბევრი აფრიკული სახელმწიფო, მისი მდებარეობის წყალობით, კონტინენტის უკიდურეს სამხრეთში, გასასვლელით 2 ოკეანეზე, ასევე მისი ბუნებრივი სიმდიდრეები, ოქრო, ვერცხლი, ქვანახშირი, კლიმატი და მიწა, რაც საშუალებას იძლევა დიდი რაოდენობით საკვების წარმოებისას.
რადგანაც ის ასე სამხრეთით არის და სანაპირო დაბლობი სწრაფადვე გადადის მაღალმთიან ლადშაფტში, ის აფრიკის იმ იშვიათ სახელმწიფოთა შორის არის სადაც მალარიისგან არ იტანჯებიან, რადგანაც კოღოებისთვის აქ გამრავლება რთულია. ამან საშუალება მისცა ევროპელ კოლონისტებს, რომ გაცილებით უფრო ღრმად და სწრაფად აეთვისებინათ ქვეყნის შიდა რეგიონები, ვიდრე ტროპიკებში, დასახლდენენ აქ და დაიწყეს მცირე ზომის ინდუსტრიის განვითარება რაც დღეისათვის იქცა სამხრეთ აფრიკის უდიდეს ეკონომიკად.
აფრიკის სამხრეთში ბიზნესის საზღვარგარეთ კეთება, უმეტესობისთვის ნიშნავს რომ მათ კავშირი აქვთ კეიპ თაუნთან, პრეტორიასთან და ბლუმფონტაინთან.
სამხრეთ აფრიკამ, გამოიყენა მისი რესურსები და მდებარეობა იმისათვის, რომ მისი მეზობლები თავის სატრანსპორტო სისტემაში ჩაება, ისტ ლონდონის, კეიპ თაუნის, პორტ ელიზაბეთის, დურბანის პორტებიდან სარკინიგზო და საავტომობილო გზები და მაგისტრალები გადაჭიმულია ჩრდილოეთისკენ დ მათ აკავშირებენ ზამბია, ზიმბაბვე, მალავისთან და ტანზანიასთან, გაჭიმულია კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კატანგას პროვინციამდე და აღმოსავლეთით კიდევ მოზამბიკამდე. ჩინელების მიერ ახლად აშენებულმა რკინიგზამ კატანგას პროვინციიდან ანგოლურ პორტამდე, გამოწვევა გაუგზავნა სამხრეთ აფრიკის დომინაციას და შეიძლება ტავისკენ წაიღოს კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკიდან ტრაფიკის ნაწილი, მაგრამ როგორც ჩანს სამხრეთ აფრიკას დაბედებული აქვს, რომ უპირატესობას ფლობდეს.
აპართეიდის დროს აფრიკის ეროვნული კონგრესი მხარს უჭერდა ,,სახახლო მოძრაობას ანგოლის განთავისუფლებისათვის" ბრძოლის დროს პორტუგლაიელი კოლონიზატორების წინაარმდეგ. თუმცა ეს ვნება ბოლოს დაპირისპირებაში გადაიზარდა, ვინაიდან ორივე მხარე მართავს თავის შესაბამის ქვეყანას და კონკურენციაში რეგიონში ლიდერობისთვის. ანგოლას გრძელი გზის გავლა მოუწევს, რომდ აეწიოს სამხრეთ აფრიკას. ეს არ იქნება სამხედრო დაპირისპირება, სამხრეტ აფრიკსი უპირატესობა თითქმის უპირობოა. მას დიდი არმია ჰაყავს, 100,000 კარგად შეიარაღებული და გაწრთვნილი ჯარისკაცი, ათობით გამანადგურებელი და შემტევი შვეულმფრენი, ასევე რამოდენიმე თანამედროვე წყალქვეშა ნავი და ფრეგატი.
ბრიტანეთის იმპერიის დროს, სამხრეთ აფრიკის კონტროლი ნიშნავდა კეთილი იმედების კონცხის კონტროლს და ამავე დროს, ინდოეთისა და ატლანტის ოკეანეებს შორის არსებული სანაოსნო გზის კონტროლს, თანამედროვე ფლოტილიებს თუკი მოესურვებათ ამ გზის გავლა შეუძლიათ გაცილებით შორიდან შემოუარონ სამხრეთ აფრიკის სანაპიროს, მაგრამ სამხრეთ აფრიკის მნიშვნელობა კვლავ რჩება, როგორც კონტინეტის სამხრეთ მესამედის მაკონტროლებლის და მისი უკიდურესი სამხრეთი კონცხით კვლავ გააკონტროლებს მის სახრეთს.
ჩვენს საუკუნეში აფრიკაში კიდევ ახალი ძიძგილაობა იქნება, მაგრამ ამ საძიძგილაო ჯილდოს, უკვე ორი ხელის მოსაკიდი ექნება. ერთი იქნება უკვე კარგად წარმოჩენილი ინეტერესი გარედან, აფრიკის რესურსებისათვის, მაგრამ მეორე იქნება თვითონ კონტინეტის შიგნიდან სამხრეთ აფრიკა, რომელსაც, როგორც ჩანს გადაწყვეტილი აქვს რომ წვდეს ყველაზე პირველი და ყველაზე მეტადაც.
ის დომინანტია 15 სახელმწიფოსგან შემდგარ, სამხრეთ აფრიკულ განვითარების თემში, ასევე მოახერხა და გარანტირებული ადგილი მიიღო დიდი ტბების საერთაშორისო კონფერენციაზე, რომლის წევრიც კი არ არის. სამხრეთ აფრიკული განვითარების თემი კონკურენციაში აღმოსავლეთ აფრიკულ თემთან, რომელიც შედგება, ბურუნდის, რუანდის, უგანდის, კენიისა და ტანზანიისგან. ეს უკანასკნელი ასევე წევრია სამხრეთ აფრიკული განვითარების თემისაც და აღმოსავლეთ აფრიკული თემის სხვა წევრები პირქუშად აკვირდებიან მის ფლირტს სამხრეთ აფრიკასთან. სამხრეთ აფრიკული ხედვით, ტანზანია წარმოადგენს იმ მანქანას, რომლის მეშვეობითაც ის შეძლებს მეტი გავლენა ჰქოდნეს დიდი ტბების რეგიონზე და მის მიდებარედ.
სამხრეთ აფრიკის სახელმწიფო თავდაცვის ძალებს, ბრიგადა ჰყავთ კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში, ოფიციალურად გაეროს მართვის ქვეშ, თუმცა სინამდვილეში ამ ქვეყნის პოლიტიკურმა ოსტატებმა, ეს გადაწყვიტეს იმ მიზნით, რომ ეს მინერალებით მდიდარი რეგიონი ყურადღების გარეშე არ დარჩენოდათ. ამ ყველაფერმა მას მოუტანა დაპირისპირება, ბურუნდისთან, რუანდასა და უგანდასთან, რომელთაც ასევე ჰყავთ თავიანთი ძალები გაეროს მისიაში გაგზავნილი და განსხვავებული იდეა აქვთ იმის შესახებ თუ ვინ უნდა იყოს,კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში მიმდინარე სამქის კურსში.
წარსულის აფრიკას არ ჰქონია საქმე ასარჩევად - გეოგრაფიამ შექმნდა ის - და შემდეგ ევროპელებმა ჩამოაყალიბეს მისი საზღვრები. ახლა, მისი სწრაფად მზარდი მოსახლეობით და განვიტარებადი მეგა - ქალაქებით, მას არ აქვს არჩევანი გარდა იმისა რომ ჩაეხუტოს თანამედროვე გლობალურ მსოფლიოს, რომელთანაც ის არის დაკავშირებული.
ის მდინარეები, რომლებიც ვაჭრობას აბრკოლებდნენ გახდნენ ელეტროენერგიის მწარმოებლები. მიწა რომელიც არ იძლეოდა საკვებს, იძლევა მინერალებს და ნავთობს და ამდიდრებენ ქვეყნებს, მიუხედავად იმისა, რომ მხოლოდ მცირე ნაწილმა თუ შეიძლება ჩააღწიოს ხალხამდე. ასევე, ქვეყნების უმეტესობაში, არა სუყველაში, სიღარიბე მცრიდება და უკეთესი ჯანდაცვის და განათლების მიღებაა შესაძლებელი. ბევრი ქვეყანა ინგლისურენოვანია, რაც მათ თანამედროვე მსოფლიოში სადაც ეკონომიკურ ურთიერთობებში ინგლისური დომინირებს უპირატესობას აძლევს, და კონტინეტის ეკონომიკაც ბოლო სამი დეკადის განმავლობაში იზრდება.
მეორეს მხრივ, ეკონომიკური ზრდა ქვეყნების უმეტესობაში დამოკიდებულია, მსოფლიო მასშტაბით მინერალურ რესურსების და ენერგიის ფასებზე. ქვეყნები, რომელთა ბიჯეტიც გათვლილი იყო, ბარელ ნავთობზე $ 100 შემოსავალზე, მცირე საშუალება აქვთ, რომ სიტუაციას გაუმკალვდნენ როდესაც ფასები $ 80, $ 60 ვარდება. წარმოებიდან შემოსავლები ფატირუად იგივეა რაც 70 - იან წლებში იყო. კორუფცია, რჩება ყოვლისმომცველად მთელი კონტინენტის მასშტაბით, ასევე რამოდენიმე ცხელი კონფლიქტი (მაგალითად სომალი, ნიგერია, სუდანი) და ასევე ათობით გაყინული.
ყოველწლიურად ახალი გზები და რკინიგზები აერთებს ამ უკიდურესად ჭრელ რეგიონს. ის დიდი მანძილები, რაც აფრიკას აშორებს, დანარჩენი სამყაროსაგან დაძლეული იქნა ავიაციის განვითარებით, ხოლო ინდუსტრიალიზაციამ ქნა, ის რომ სადაც პორტები ბუნებრივად არ იყო ხელოვნურად იქნა გაკეთებული.
1960 - იანი, წლებიდნა მოყოლებული, ოპტიმისტები წერენ, თუ როგორ არის აფრიკა ზღვარზე, იმისა, რომ გადალახოს მისი ბუნებისგან გამოწვეული ჩამორჩენილობა და შემოატრიალოს ისტორია. თუმცა ამჯერად ეს სიმართლეა. და ეს აუცილებლად ასეც უნდა იყოს. სუბ - საჰარული აფრიკის მოსახლეობა ამჟამად 1.1 მილიარდი ადამიანია და შეფასებების თანხმად 2050 წლისთვის უნდა გაორმაგდეს და 2,4 მილიარდს მიაღწიოს.
ამ, უზარმაზარი კონტინენტის, გეოგრაფია სხვადასხვანაირად შეიძლება, რომ აიხსნას, მაგრამ ყველაზე კარგი მიდგომა ალბათ იქნებოდა თუკი მას განვიხილავთ, ზემო ერთ - მესამედად და ქვემო ორ - მესამედად.
ზემო მესამედი იწყება, ხმელთაშუაზღვისპირეთში და მოიცავს კონტინეტის ჩრდილოეთში, მყოფ არაბულენოვან ქვეყნებს. სანაპირო ვაკეები სწრაფად იქცევა საჰარის უდაბნოდ, მსოფლიოს უდიდეს მშრალ უდაბნოდ, რომელიც თითქმის აშშ ზომის არის. საჰარის ქვემოთ არის საჰელის რეგიონი, ნახევრად მშრალი, ქვიანი, ქვიაშიანი ზოლი, რომელიც ყველაზე ფართო ადგილას 3,000 მილია და გამბიის აღმოსავლეთიდან გადაჭიმულია, ნიგერის ჩრდილოეთის და ჩადის სამხრეთის გავლით, ერიტრეამდე წითელის ზღვის სანაპირომდე. სიტყვა საჰელი არაბული სიტყვიდან ,,საჰილ" წარმოდგება და ნაპირს ნიშნავს, და ის იმას ასახავს, თუ როგორადაც ფიქრობენ რეგიონში მცხოვრები ადამიანები საჰარის უდაბნოს შესახებ, როგორც ნაპირი უზარმაზარი ქვიშიანი ზღვისა. ეს ნაპირის, სხვაგვარი სახეც არის, ნაპირი სადაც ისლამის გავლენა იკლებს. საჰელიდან ხმელთაშუაზღვის ნაპირამდე მოსახლეობის დიდი უმრავლესობა მუსლიმია, ხოლო საჰელის სამხრეთით გაცილებით დიდია რელიგიური მრავალფეროვნება.
მართლაც, საჰელის სამხრეთით ქვედა ორ - მესამდეში, მართლაც დიდია მრავალფეროვნება. მიწა უფრო ზომიერი ხდება და მწვანე ნარგავებიც გამოჩნდება ხოლმე, რომელიც ჯუნგლებში გადაიზრდება კონგოსა და ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკის გასწვრივ. აღმოსავლეთ სანაპიროს გასწვრივ, დიდებული ტბებიც ჩნდება, უგანდასა და ტანზანიაში, მაშინ როდესაც დასავლეთ მხარეს მეტი უდაბნო არის, ანგოლასა და ნამიბიაში, როდესაც მივაღწევთ აფრიკის წვერს, კლიმატი ისევ ხმელთაშუაზღვიური ხდება, მიუხდედავად იმისა რომ 5000 მილი გამოვიარეთ, ტუნისის სანაპიროდან აქამდე.
იმის, გათვალისწინებით, რომ აფრიკა ის ადგილია სადაც ადამიანი წარმოიშვა, ჩვენ ყველანი აფრიკელები ვართ. თუმცა, 8000 წლით ადრე ჩვენს ერამდე, რბოლის წესები შეიცვალა, როდესაც ჩვენმა ნაწილმა, რომლებიც ხმელთაშუაზღვის გარშემო დახეტიალობდა და კარგა ხეტიალის სურვილი და გადაწყვიტა ბინადარ ცხოვრებაზე გადასულიყო, დაიწყო ფერმერობა და საბოლოოდ კი სოფლებად და ქალაქებად შეიკრიბნენ.
მაგრა, იქ უკან მცირე რაოდენობით იყო საკულტივაციო მცენარეოლობა და ცხოველები მოსაშინაურებლად. ტერიტორიის, დიდი ნაწილი კი ეჭირა, ჯუნგლებს, ჭოაბებს, ციცაბო პლატოებს და არცერთი არ გამოდგებოდა,იმისთვის რომა აქ ხორბლის ან ბრინჯის მოყვანა დაეწყოთ, არც მეცხვარეობის განვითარებისთვის იყო ხელსაყრელი. აფრიკელი, მარტორქები, გაზელები და ჟირაფები, ჯიუტად უარობდნენ რომ ტვირთის გადამტანი ცხოველები ყოფილიყვნენ, ანდა როგორ დაიმონდი შენიშნავს თავის პასაჟში - ,, მსოფლიოს ისტორია, შეიძლება გაცილებით სხვანაირი ყოფილიყო, აფრიკულ ჯარები, ნაკვები მოშინაურებული ჟირაფის ხორცით, მარტორქების კავალერიით შეჭრილიყვნენ ევროპაში და იქ დახვედროდა ცხვრის ხორცის მჭამელი და სასაცილო ცხენებზე შემჯდარი ევროპული ჯარი. მაგრამ იმ ფორამ რაც აფრიკას ჰქონდა დასაწყისში, არ მისცა მას საშუალება, რომ ისე განვითარებულიყო, რომ ის ჰქონოდა რაც მას დღეს სჭირდება. ვირუსული ავადმყოფობები, როგორიც არის მალარია და ყვითელი ცხელება, რომლებიც გამოწვეულია სიცხის მიერ და კიდევ უფრო გართულებული ცუდი საცხოვრებელი პირობებით, ჭარბმოსახლეობით და ჯანდაცვის ცუდი ინფრასტრუქტურით. იგივე სიტუაციია არის სხვა რეგიონებშიც - ინდოსტანის ნახევარკუნძულზეც და სამხრეთ ამერიკაშიც, მაგრამ სუბსაჰარული აფრიკისათვის ეს განსაკუთრებით მძიმე არის, მაგალიტად შიდისის პრობლემა, ეს პრობლემა კი კერძოდ გამოწვეულია კოღოების და განსაკუთრებით კი ბუზი ცეცეს მიერ.
კონტინეტის მდინარეების უმეტესობაც, პრობლემებს ქმნის, რადაგანაც ისინი მაღალმთიან რეგიონებში იღებენ სათავეს და გზად კი ჩანჩქერებს წარმოქმნიან და სამდინარო ნავიგაციისთვის უვარგისები არიან. მაგალითად აფრიკის დიდი მდინარე ზამბეზი, კი არის აფრიკის, მეოთხე მდინარე სიგრძით 1,600 მილზე გაჭიმული, ტურისტულადაც ნამდვილად მიმზიდველი არის, თავისი თეთრი წყლის ჭორომებით და ვიქტორიის ჩანჩქერთ, მაგრამ როგორც სავაჭრო გზა ნაკლებად გამოსაყენებელია. ის ექვს ქვეყანაში მიედინება, ზღვის დონიდან 4,900 ფუტის სიმაღლიდან ეშვება და ინდოეთის ოკეანეს მოზამბიკში უერთდება. მისი ნაწილები სანაოსნოა, ბრტყელძირიანი ნავებისთვის. მაგრამ ეს ნაწილები ერთმანეთს არ უკავშირდება და ასე, რომ არახელსაყრელია ტვრითის გადასაზიდად.
განსხვავებით ევროპისაგან, რომელსაც აქვს დუნაი და რაინი, ამ ნაკლმა ხელი შეუშალა კონტაქტს და რეგიონებს შორის ვაჭრობას - რომელმაც თავისთავად გავლენა მოახდინა ეკონომიკის განვითარებაზე, და ხელი შეუშალა დიდი სავაჭრო რეგიონის ჩამოყალიბებას. კონტინენტის დიდი მდინარეები, ნილოსი, ნიგერი, კონგო, ზამბეზი და სხვები ერთმანეთს არ უკავშირდება და ამას ადამინური ფაქტორი აქვს. სადაც, რუსეთის, ჩინეთის და აშშ - ს დიდი ტერიტორია ერთ ენაზე ლაპარაკობს, რაც ეხმარება ვაჭრობის განვითარებას, აფრიკაში ათასობით განსხვავებულ ენაზე ლაპრაკობენ და ვერ მოხერხდა ერთიანი კულტურული რეგიონის ჩამოყალიბება, ზემოთან ნახსენების მსგავსი ზომით. მეორეს მხრივ ევროპა საკმაოდ პატარა იყო, იმისთვის, რომ ჰქონოდა ერთი ლიგვა ფრანკა კომუნიკაციისთვის და ისეთი ლანდშაფტი, რაც ხელს უწყობდა ურთიერთქმდებას.
ტექნოლოგიურად განვიტარებული სახელმწიფოები, რომც ჩამოყალიბებულიყო, მაინც პრობლემა ექნებოდათ გარე სამყაროსთან დაკავშირების, ვინაიდან ის მთლიანად გარშემორტყმულია, ატლანტის და ინთოეთის ოკეანით და ასევე საჰარის უდაბნოთი. იდეების და ტექნოლოგიები გაცვლა ათასობით წლის მანძილზე, ოდნავ თუ ეხებდოა სუბსაჰარულს აფრიკას. მიუხედავად ამისა, მეექვსე საუკუნის შემდეგ აქ რამოდენიმე სახლემწიფო ჩამოყალიბდა, მაგალითად მალის იმპერია, ( მეცამეტე - მეთექვსმეტე საუკუნეები ), და ზიმბაბვის ქალაქ - სახელმწიფო ( მეთერთმეტე - მეთხუთმეტე ), ეს უკანასკნელი მდინარე ზამბეზისა და ლიმპოპოს შორის მიწაზე. თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ კონტინენტზე გაჩენილი მრავალრიცხოვანი კულტურები შესაძლოა პოლიტიკურად დახვეწილი ყოფილიყო, ფიზიკური ლანდშაფტი ტექნოლოგიური განვითარების ბარიერად რჩებოდა: იმ დროს, როდესაც გარე სამყარო შემოიჭრა, ბევრს წესით უნდა ჰქონოდა წერის სისტემა, გამოეგონებინა ქაღალდი, დენთი ან ბორბალი.
მოვაჭრეები, ახლო აღმოსავლეთიდან და ხმელთაშუაზღვისპირეთიდან აქლემების სავაჭროდ გამოყენების დაწყების დროიდან დაახლოებით 2000 წლის წინიდან აწარმოებდნენ საჰარაში საქმიანობას. ძირითადად კი ვაჭრობდნენ მარილზე, ასე გრძელდებდოა მეშვიდე საუკუნემდე როდესაც აქ არაბები, რამაც მოამზადა სცენა სამხრეთისკენ გასაშლელად, მეცხრე საუკუნეში მათ საჰარა გადაკვეთეს, ხოლო მეთერთმეტე საუკუნისთვის უკვე ნიგერიის სამხრეთსაც კი მიაღწიეს. არებები ასევე მიუყვებოდნენ აღმოსავლეთ სანაპიროსაც და მათ დაფუძდნენ კუნძულ ზანზიბარზე და დარ ეს სალაამში რაც დღევანდელი ტანზანიაა.
როდესაც, ევროპელები ბოლოს და ბოლოს, მეთხუტმეტე საუკუნეში დაუყვენენ სამხრეთით, აფრიკის სანაპიროს მათ ძალიან ცოტა ადგილას ნახეს ბუნებრივი სადგომი, მათი გემებისათვის. განსხვავებით, ევროპისა და ამრიკისგან, სადაც სანაპირო ხაზი ტეხილია, ღრმა ბუნებრივი სადგომებიც მრავალაია, ხოლო აფრიკის სანაპირო ესეთ ბუნებრივ ნავსაყუდელებს არ წარმოქმნის. თუკი ევროპელები შეძლებდნენ სანაპიროზე ფეხის, მოკიდებას იშვიათად, რომ 100 მილზე ღმად შეეწიათ, ვინაიდან მდინარეები სანაოსნოდ ცუდია, ასევე კლიმატიც და დაავადებებიც, ართულებდა საქმეს.
ორივემ, არაბებმაც და ევროპელებმა ტექნოლოგიებიც მოიტანეს აქ, მაგრამ მათ ეს ტქნოლოგიები თავანთთვის შეინახეს და წაიღეს ყველაფერი რაც მათ ღირებულად მიიჩნიეს, ძირითადად ბუნებრივი რესურსები და ადამიანები.
მონობა დიდი ხნით არსებობდა ვიდრე გარესამყარო დაუბრუნდებოდა იმ ადგილს საიდანაც წარმოსდგებოდნენ თავდაპირველად, მოვაჭრეები საჰელის რეგიონში, ათასობით მონას იყენებდნენ, რომ მოეხდინათ რეგიონის ყველზე ღირებული საქონლის, მარილის ტრანსპორტირება. არაბებმა დანერგეს პრაქტიკა ადგილობრივი სუბკონტრაქტორების ყოლის, ადგილობრივი ტომის ბელადები, რომლებიც მათ მონებით სანაპიროზე ამარაგებდნენ. ოსმალეთის იმპერიის, ბრწყინვალების პიკის დროს, 1000 მონა იქნა გაყვანილი, უმეტესად სუდანიდან და მათით მარაგდებდოა, სტამბული, ქაირო, დამასკო და სხვა არაბული ქალაქები.
ამის შემდგომ, ევროპის დიდი დედაქალაქებში, ლონდონში, პარიზში, ბრიუსელში, ლისაბონში, აიღეს აფრიკის რუკის კონტურები და ზედ გაავლეს ხაზები, რომ უფრო აგრესიულად მიდგომოდნენ საქმეს. ამ ხაზებსმგრ, შორის, მათ მიაწერეს სახელები, როგორიც იყო შუა კონგო, ზემო ვოლტა და უწოდეს მათ ქვეყნები. ეს ხაზები, უფრო მეტად ასახავდა იამს, თუ რამდენად შორს, შეძლეს ამ ქვეყნების, ბიზნესმენებმა, სამხედროებმა თუ მკვლევარებმა აქ შეღწევა და არა იმას, თუ რას ფიქრობდნენ და გრძნოდბნენ აქ მაცხოვრებლები და თუ, როგორ სურდათ მათ ამ ყველაფრის ორგანიზება. ბევრი აფრიკელი დღეისათვის წარმოადგენს ტყვეს ევროპელების მიერ ცამოყალიბებული პოლიტიკური გეოგრაფიისას, და ასევე იმ ბუნებრივი ბარიერებისა, რომლებიც ბუნებამ ჩამოაყალიბა. ამ ყველაფრიდან, ისინი ქმნიან თანამედროვე საცხოვრებელს, და ზოგიერთ შემთხვევაში, ცოცხალ, აქტიურ ეკონომიკებსაც.
დღეისათვის 56 ქვეყნაა აფრიკაში, მას შემდეგ რაც, მეოცე საუკუნის შუა წლებდისთვი ,, ცვლილებების ქარმა" დაბერა და მათ დამოუკიდებლობისთვის მოძრაობა დაიწყო, ზოგიერთი სიტყვა შეიცვალა ამ ხაზებს შორის, მაგალითად როდეზია გახდა ზიმბაბვე, მაგრამ, რაც არ უდნა საოცარი იყოს, საზღვრები უმეტესად ხელუხლებელი დარჩა. უმეტესად ისევ იგივე დაყოფაა, და ეს რჩება იმ ძირითად მემკვიდრეობად რაც კოლონიალიზმმა დაუტოვა კონტინეტს.
ეთნიკური კონფლიქტები, სუდანში, სომალიში, კენიაში, ანგოლაში, კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში, ნიგერიაში, მალიში თუ აფრიკის სხვა ნაწილში, მტკიცებულებებია იმისა რომ ევროპული მოსაზრება გეოგრაფიის არ დამეთხვა აფრიკის დემოგრაფიულ რეალობას. შეიძლება დიდი ხანია აქ არსებობდა კონფლიქტები: ზულუ და ქჰოსა დიდი ცხნით ადრე უპირისპირდებოდნენ ერთმანეთს ვიდრე აქ ევროპელები მოვიდონენ. მაგრამ კოლონიალიზმმა ეს დაპირისპირებები გადაიყვანა ხელოვნურ სტრუქტურაში - ერი სახელმწიფოს ევროპულ კონცეფციაში. თანამედროვე სამოქალაქო ომები ნაწილობრივ გმაოწვეულია იმის მიერ, რომ კოლონიალიზმმა სხვადასხვა ქვეყნებს, უთხრა, რომ ისინი იყვნენ ერთი ქვეყანა და ერთი სახელმწიფო, და მას შემდეგ, რაც კოლონიალიზმი დასრულდა ყველგან გაჩნდა დომინანტი ხალხი, რომელმაც მოინდომა საკუთარი შეხედულებებისამებრ ემართა ქვეყანა, რამაც გარანტირებულად გამოიწვია ძალადობა.
მაგალითად, ავიღოთ ლიბია, რომელიც სულ რაღაც რამოდენიმე დეკადის წინშექმნილი ხელოვნური კონსტრუქცია იყო, რომელიც პირველივე ტესტის დროს ნაწილებად დაიშალა 3 ბუნებრივ გეოგრაფიულ ნაწილად. დასავლეთ ნაწილში, ჯერ კიდევ ძველი ბერძნების დროიდან იყო ტრიპოლიტანია ( ტრი პოლის, ბერძნულიდან სამი ქალაქი, რომელიც ბოლოს შეერთდა და ბოლოს გაჩნდა ტრიპოლი ). ტერიტორია აღმოსავლეთში, რომლის ცენტრიც არის ქალაქი ბენ - ღაზი, ჩადის საზღვრამდეა გადაჭიმული და ბერძნულ და რომაულ პერიოდშიც ცნობილი იყო, როგორც კირენეიეკა. ამ, ორის სამხრეთით, ქვეყნის უკიდურეს სამხრეთ - დასავლეთში არის ფეზანის რეგიონი.
ტრიპოლიტანია, მუდამ იყო ორიენტირებული მის ჩრდილოეთსა და ცრდილო დასავლეთზე, და აწარმოებდა ვაჭრობას, მის სამხრეთევროპელ მეზობლებთან. კირენეიკა, მუდამ აღმოსავლეთსიკენ იყურებოდა და უფრო მეტად ეგვიპტესა და აღმოსავლეთის არაბულ ქვეყნებზე იყო ორიენტირებული. ზღვაც კი ბენ - ღაზის ნაპირზე ბუნებრივად აღმოსავლეთის მხრიდან იღებს გემებს. ფეზანი ტრადიცულად იყო, ნომადების მიწა, რომელბესაც ტრადიცულად, ძალიან ცოტა საერთო ჰქონდათ დარცენილ ორ ზღვისპირა თემთან.
ეს, არის თუ როგორ მართავდნენ რეგიონს, ბერძნები, რომაელები და თურქები საუკუნეების მანძილზე და თუ, როგორ აღიქვამდენენ თავიანთ თავს აქაური მოსახლეობა. ახლადგაჩენილი, რამოდენიმე დეკადის ევროპული იდეა ლიბიის შესახებ, ბევრს იწვალებს იმისთვის, რომ გადარჩეს, და უკვე მოხდა კიდეც, რომ არმოსვლეთში რამოდენიმე ისლამისტურმა ჯგუფმა, კიდეც გამოაცხადა კირენეიკის ემირატი. ეს კარგი მაგალითია, იმისა თუ როგორი არის უცხოელების მიერ დახაზული ხაზებით შექმნილი რეგიონებს კონცეპტი.
ევროპული მხაზველობითი ხელოვნების ყველაზე დიდი შეცდომა კონტინენტის გულში დევს, დიდი, უზარმაზარი შავი ხვრელი, სახელად კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა. ეს არის მიწა სადაც იოსებ კონრადმა დაწერა წიგნი, სიბნელის გული, და ის რჩება ადგილად, რომელიც ომის ბნელეთში გაცვდა. ეს საუკეთესო, მაგალითია იმისა, თო როგორ შეიძლება მიგვიყვანოს ხელოვნურად დაწესებულმა საზღვრებმა სუსტ და დაყოფილ ქვეყნასთან, განადგურებული შიდა კონფლიქტებით, რომელთა მინერალური რესურსებიც განწირულია, რომ გამოყენებული იქნეს უცხოლების მიერ.
კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა, ილისტრაციია იმისა, თუ რამდენად ფართეა ყოვლისმომცველი ტერმინი, ,,განვითარებადი სამყარო" იმისათვის, რომ დანარჩენი მსოფლიო გამოყოს ინდუსტრიული მსოფლიოსგან. კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა არც განვითარებადია და არც რაიმე ნიშნას ავლენს, რომ ამას აკეთებდეს. კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ჩამოყალიბება არ უდნა მომხდარიყო, ის დაიშალა ნაწილებად და მსოფლიოში ყველაზ ენაკლებად გაშუქებულ საომარ ზონას წაროადგენს, მიუხედავად იმისა, რომ 6 მილიონ ადამიანზე მეტი დაიღუპა 90 - იანი წლებიდან მოყოლებული აქ მიმდინარე ომებში.
კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა არ დემოკრატიული და არც რესპუბლიკა, ის აფრიკაში მეორე არის სიდიდით და 75 მილიონი მოსახლე ჰყავს, თუმცა აქ არსებული სიტუაიციის გამორ რთულია ამის დაზუსტება. ის უფრო დიდია ვიდრე, გერმნია საფრანგეთი და ესპანეთი, ერთმანეთზე გადაბმული და მდინარე კონგოს აუზში აქვს სიდიდით მეორე ჯუნგლები, რომელიც მხოლოდ ამაზონისას ჩამორჩება.
მოსახლეობა 200 ეთნიკურ ჯგუფად იყოფა, რომელთა შორისაც ყველაზე დიდი ბანტუს ჯგუფია. ეს ხალხები რამოდენიმე ასეულ ენაზე ლაპარაკობენ, თუმცა ფრანგული საკმაოდ გავრცელებულია და მათ ერთმანეთთან აკავშირებს. ფრანგული კოლონიალიზმის პერიოდიდან დარჩათ, როდესაც ის 1908 - 1940 წლებში ბელგიის კოლონია იყო, ხოლო მანამდე ბელგიის მეფე ლეოპოლდი, მას იყენებდა როგორც პირად საკუთრებას რესურსბეის ეხპლუატაციისა და საკუთარი ჯიბეების ასავსებად. ბელგიურმა კოლონიურმა რეჟიმმა, ფრანგული და ბრიტანული კოლონიური მმართველობის სტილი კეთილთვისებიანდ წარმოაჩინა, ბელგიური კოლონიური რეჟიმი დაუნდობელი იყო და მხოლოდ მცირე შემთცვევებს ჰქოდნა ადგილი, რომ ინფრასტრუქტურა გაეუმჯობესებიანათ, რათა ადგილობრივ მაცხოვრებლებსაც უკეთესად ეგრძნოთ თავი. როდესაც 1960 წელს, ბელგიელებმა ქვეყანა დატოვეს, მათ ქვეყნის ერთიანობის შანსიც მცირე დატოვეს.
ბელგიელების გასვლისთანავე სამოქალაქო ომი გაჩაღდა და კიდევ უფრო მოხდა მისი ინტენსიფიკაცია, როდესაც მასში ცივი ომის მონაწილეებიც გაერივნენ. დედაქალ კინშასაში, მთავრობა მხარს უჭერდა ანგოლის სამოქალაქო ომში მონაწილე აჯანყებულებს, რამაც ამერიკის დაინტერესება გამოიწვია მათით, ვინაიდან ამერიკელებიც მხარს უჭრდნენ აჯანყებულებს, რომლებიც ანგოლის პროსაბჭოთა მთავრობას ებრძოდნენ. ორივე მხარე, მილიობით დოლარს ხარჯავდა შეიარაღებაში.
როდესაც ცივი ომი დასრულდა, მის მონაწილე არცერთ მხარეს აღარ აინტერესებდა რა ხდებოდა იქ, რასაც უკვე ზაირი ერქვა, ქვეყანა რომელიც ამდენი ხანი მის ბუნებრი რესურსებს ეჭირა ჩაშევება დაიწყო. სანაპიროდან ხეობა კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის აღმოსავლეთისა და სამხრეთისკენ შედის, სადაც დიდი რაოდენობით მოიპოვება, კობალტი, სპილენძი, ბრილიანტი, ოქრე, ვერცხლი, თითბერი, ქვანახშირი, მანგანუმი და სხვა მინერალები, განსაკუთრებით კატანგას პროვინციაში.
მეფე ლეოპოლდის დროს, მსოფლიოს ამ რეგინში წარმოებული რეზინი აინტერესებდა, საავტომობილო ინდუსტიირს განვითარების მიზნით, დღეისათვის ჩინეთი ყიდულობს, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ექსპორტის 50 % - ს, თუმცა მოსახლეობა ისევ გაჭირვებაში რჩება. 2014 წელს, გაერომ გამოსცა მსოფლიოს ქვეყნების ჰუმანური განვითარების ინდექსის შესახებ, სადაც 187 გამოკვლეულ ქვეყანას შორის, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა 186 - ე იყო, ხოლო სიაში ბოლო 18 ქვეყანა აფრიკული იყო.
რადგანაც ის ასეთი მდიდარია, რესურსებით და დიდია, ყველას უნდა რომ კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკას წაჰკბინოს, ხოლო, ვინაიდან ქვეყანს არ გააჩნია, არსებითი ცენტრალური მთავრობა, თვითონ არ შეუძლია, რომ უკანვე წაჰკბინოს მტერს.
რეგიონს ასევე ესაზღვრება 9 სახელმწიფო. მათ ყველამ თავისი, როლი ითამაშეს კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის აგონიაში, რაც კიდევ ერთი მიზეზია, იმისა თუ რატომ ეწოდა კონგოს ომებს ,, აფრიკის მსოფლიო ომი". სამხრეთით ანგოლაა, ჩრდილოეთით კონგოს რესპუბლიკა და ცენტრალური აფრიკის რესპუბლიკა, აღმოსავლეთით, რუანდა, უგანდა, ბურუნდი, ტანზანია და ზამბია. ომის ფესვები დეკადების წინ იწყება, მაგრამ ყველაზე ცუდი დროება იყო 1994 წლის რუანდის კატასტროფის მიერ გამოწვეული, რომლის შედეგებიც დასავლეთისკენაც გავრცელდა.
რუანდის გენოციდის შემდეგ, გადარჩენილმა ტუტსებმა და ზომიერ ჰუტუებმა ჩამოაყალიბეს ტუტსების მიერ მართული მთავრობა. ჰუტუს მილიციის მკვლელობის მანქანა, ინტერჰამვე, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის აღმოსავლეთში გაიქცა, თუმცა იქედან ატარებდა რეიდებს საზღვარზე. ისინი ასევე შეურთდნენ, კონგოს დემოკრტიული რესპუბლიკის არმიის დანაყოფებს, რომ ბრზოლა ეწარმოებინათ იქ მცხოვრები ტუტსების წინააღმდეგ, რომლებიც სასაზღვრო რეგიონში ცხოვრობდნენ. კოფლიქტში, დამატებით ჩაერთო რუნდის და უგანდის არმიები, რომლებსა ზურგს უმაგრებდათ, ბურუნდი და ერიტრეა. ოპოზიციურ მილიციასთან ერთად მათ შეუტიას ინტერჰამვეს და მთავრობასთან ერთად გადააგდეს ის. ისინი იმაზეც კი წავიდნენ, რომ დაიწყეს ქვეყნის აურაცხელი რესურსების კონტროლი, რუანდამ დაიწყო ქვეყნიდან კოლტანის გატანა, რომელიც გამოიყენება მობილური ტელეფონების და კომპიუტერული ჩიპების წარმოებაში. თუმცა, ის რაც ადრე სამთავრობო ძალებ ი იყვნენ, მათ პოზიციები ასე ადვილად არ დათმეს და ბრძოლა გაგრძელდა, ანგოლა, ნამიბია და ზიმბაბვე აგრძელებდნენ ბრძოლას. ქვეყანა უზარმაზარ, საბრძოლო ასპარეზად იქცა, სადაც 20 - ზე მეტი დაჯგუფება ებრძოდა ერთმანეთს.
მინიმალური შეფასებით ომმა შეიწირა, ათობით ათასი ადამიანი, და გამოიწვია კიდევ 6 მილიონი ადამინის სიკვდილი არაპირდაპირი გზით, რაც იყო ავადმყოფობა და შიმშილი. გაეროს შეფასბეიტ დაღუპულთა უმეტესობა იყვნენ ბავშვები და მათი უმეტესობაც 6 წელზე ქვემოთ.
ბოლო წლებში, ქვეყანაში ომი ჩაწყნარდა, თუცა ის კვლავ რჩება მსოფლიოში ყველაზე მეტი სიკვდილის გამომწვევ კონფლიქტად მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, და ქვეყან ჯერ კიდევ საჭიროებს გაეროს უზარმაზარ სამშვიდობო მისიას, რომ ისევ არ გაჩაღდეს სრულმასშტბიანი ომი. ამჟამდ სამუშაო არის გასაწევი, რომ ჰამფთი დამფთი სიევ ერთად არ მოხვდეს, რადგანაც კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკ რასოდეს ყოფილა ერთიანი. ეს, არის, რომ შეინახო ნაწილები ცალკ - ცალკე, მანამ სანამ არ იქნება, გზა ნაპოვნი იმისათვის, რომ ისინი შეუერთო ერთმანეთს ზუსტად და მშვიდობიანად. ევროპელმა კოლონიზატორებმა შექმნეს კვერცხი, ქათმის გარეშე, ეს ლოგიკური აბსურდი განმეორდა მთელ კონტინენტზე და ეს კიდეც გასდევს მას.
აფრიკა თანაბრად დალოცვილიც და დაწყველილიც არის რესურსებით - დალოცვილი იმ მხრივ, რომ მას აქვს ბუნებრივი სიმდიდრე უხვად და დაწყევლილი იმ მხრივ, რომ უცხოლებეი ძარცვავენ მას ამ რესურსებისგან. ბოლო წლებში სახელმწიფოებმა მოახერხეს, რომ ამ სიმდიდრეებიდან წილზე პრეტენზია განეცხადებინათ, და ამჟამად უცხოლეები უფრო ინვესტიციებს ანხორციელებენ, ვიდრე იპარავენ აქაურ ქონებას, მაგრამ მოსახლეობა მაინც ის იშვიათი გამონაკლისია, როელიც აქედან მოგებას ნახულობს.
მინერალური რესურსებით სიმდიდრესთან ერთად - აფრიკა ასევე დალოცვილია მისი დიდებული მდინარეებით, თუმცა მდინარეთა უმეტესება, ვაჭრობის წახალისებას ხელს არ უწყობენ, ისინი კარგი არიან ელექტროენერგიის წარმოებისათვის, თუმცა ის ასევე წყაროა პოტენციური კონფლიქტის.
ნილოსი, მსოფლიოს უგრძესი მდინარე ( 4,100 მილი ), გავლენას ახდენს 10 სახელმწიფოზე, იმის გათველისიწნებით რომ მისა აუზში ხვდებიან, ბურუნდი, კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა, ერიტრეა, ეთიოპია, კენია, რუანდა, სუდანი ტანზანია, უგანდა და ეგვიპტე. როგორც დიდი ხნის წინ, ჩვენს ერამდე მეხუთე საუკუნეში, დიდმა ბერძენმა ისტორიკოსმა, ჰეროდოტემ თქვა: ,, ეგვიპტე არის ნილოში, და ნილოსი არის ეგვიპტე", ეს, ამჟამადაც სიართლეა, და ეგვიპტის ტერიოტრიაზე არსებული, ნილოსის 700 მილიანი ნაწილი, ის საკითხია, რის გამოცა კაირო ომზეც კი წავა. ნილოსის გარეშე იქ არავინ არ იქნებდოა. ეგვიპტე შეიძლება დიდი სახელმწიფოა, თუმცა მისი 84 მილიონის მოსახლის, უდიდესი ნაწილი, მდინარე ნილოსის ნაპირებიდან რამოდენიმე მილის მანძილზე ცხოვრობს. იმის გათვალისიწნებით, თუ სად არის მოსახლოება, განსახლებული ეგვიპტე ერთ - ერთ იმ ქვეყანათაგანია, რომელსაც მარალი მოსახლეობის სიმჭიდროვე აქვს.
სავარაუდოდ, ეგვიპტე ჯერ კიდევ, მაშინ იყო ეროვნული სახელმწიფო, როდესაც ევროპელები ტალახის ქოხებში ცხოვროდბნენ, მაგრამ ის მხოლოდ რეგიონულ ძალას წარმოადგენდა. ის სამი მხრიდან დაცულია უდაბნოთი და შეიძლება, ხმელთაშუაზღვისპირეთის დიდი ძალაც გამხდარიყო, მაგრამ აქ ერთი პრობლემაა, ეგვპიტეში ხეები არ არის, და როგორც ცნობიალია, მსოფლიო ისტორიის დიდ ნაწილზე, საჭირო იყო, გქონოდა ხე, რომ აგეშენებინა ფლოტი და მისი გამოყენებით ძალა მიგემართა. მართალია, ეგვპიტეს მუდამ ჰყავდა ფლოტი - რომელსაც აშენებდნენ, ლიბანის თემიდან ჩამოტანილი კედრით, რაც ძალიან ძვირი იყო - თუმცა ეს არასდროს არ ყოფილა, ნამდივლი ფლოტი რომელიც ფართო მასშტაბის სამხედორ, ოპერაციებს ჩაატარებდა.
თანამდეროვე ეგვპიტეს არაბულ სახელმწიფოებს შორის, ყველაზე ძლიეირ არმია ჰყავს, ამერიკული დახმარების წყალობით. მაგრამ, ის კვლავ სედგება უდაბნოს და ზღვისგან და მისი სამშვიდობო ხელშეკრულებით ისრაელთან. სიახლეებში კვლავ ვნახავთ, თუ როგორ უმკლავდება ეგვიპტე, ისეთ გამოწვევბს როგორიც არის, მისი 84 მილიონი მოსახლის გამოკვება, სინას ნახევარკუნძულზე ისლამისტებთან ბრძოლა და სუეცის არხის უსაფრთხოების დაცვა, სადაც ყოველდღიურად დღევანდელი მსოფლიო ვაჭრობის მოცულობის 8 % გაივლის. ყოველდღიურად მსოფლიოში მოხმრებული ნავთობის 2.5 % - იც ამ გზას გადის, არხის დახურვა 15 დღით გაზრდიდა ევროპისკენ მიმავალი ტრნზიტის გადაადგილების დროს და 10 დღით ამერიკისკენ მიმავლისას.
მიუხედავად, ისრაეთან 5 ჯერ ომისა, მომდევნო სახლემწიოფ ვისთანაც, ეგვპიტეს ბრძოლების გამრთვა შეიძლება მოუწიოს ეს არის ეთიოპია, და საკითხი არის ნილოსი. კონტინენტის, 2 უძველესი სახელმწიფო, უდიდესი არმიებით, შეიძლება ერთმანეთს დაერიონ რეგიონის უმნიშვნელოვანესი რესურსის წყლის გამო.
ცისფერი ნილოსი, რომელიც ეთიოპიაში იღებს სათავეს და თეთრი ნილოსი, ერთმანეთს უერთდება, სუდანის დედაქალაქ ხართუმში, მანამ სანამ ნუბიის უდაბნოს გაივლიანდა ეგვიპტეში შევლენ, ამ წერტილშო წყლის უმეტესობა ცისფერი ნილოსიდან მოდის.
ეთიოპიას, ხანდახან აფრიკის ,, წყლის კოშკს'' უწოდებენ, მისი მაღალი ელევაციის გამო და მას 20 - ზე მეტი კაშხალი აქვს თავის მთიანეთში, რომლებსაც წვიმის წყლით ავსებს. 2011 წელს, ადის - აბებამ გააკეთე, მასიური კაშხლის მშენებლობის ანონსი, მდინარე ცისფერ ნილოსზე, სუდანი საზღვირს სიახლოვეს, რომელსაც ჩინელებთან ერთად ააშენებენ და პროექტს დიდი აღორძინების კაშხალი, ჰქვია, ხოლო დასრულების თარიღად 2020 წელია მიჩნეული. კაშხალი, გამოყენებული იქნება ელექტროენერგიის საწარმოებლად, და წყალიც გააგრძელებს დენას, მაგრამ თეორიულად შესაძლებელია, რომ ეგვიპტე დაკარგავს იმ რაოდენობის, წყალს რასაც წლების განმავლობაში, უნდა ედინა მისი მიმართულებით, ასევე ის საშუალებას აძლევ ეთიოპიას, რომ ეს შეკავებული წყალი გამოიყენოს საკუთარი სურვილისამბერს და მნიშვნელოვანად შეამციროს წყლის დინება ეგვიპტისაკენ.
ზომის, მოსახლეობის და რესურსბეის გათვალისიწნებით ნიგერია, დასავლეთ აფრიკის, ყველაზე დიდი სახელმწიფოა, ის კონტინენტის ყველაზე დიდ მოსახლეობიანი სახელმწიფოა, 177 მილიონი მოსახლით, რომელიც თავისი ზომით და ბუნებრივი რესურსებით, მას რეგიონის წამყვან ძალად აქცევს, ის ჩამოყალიბდა, რამოდენიმე ძველი სამეფოს გაერთიანებით, რომლებიც ბრიტანლებმა ერთ ადმინისტრაციულ ერთეულად აქციეს. 1898 წელს, მათ შექმნეს ,, მდინარე ნიგერის ბრიტანული პროტექტორატი'', რომელიც მოგვინებით იქცა ნიგერიად.
დღეისათვის, ის შეიძ₾ება დამოუკიდებელი, რეგიონული ძალაა, თუმცა მისი მოსახლოება დეკადების მანძილზე, არასწორად იმართებოდა. კოლინიურ პერიოდში, ბრიტანლები არჩევდნენ დარჩენილიყვნენ ქვეყნის სამხრეთ - დასავლეთ ნაწილში, სანაპიროს გაყოლებით. მათი ,, ცივილიზაციური'' მისია, იშვიათად თუ მიაღწევდა, ქვეყნის ცენტრალურ ნაწილამდე, და საერთოდაც არა, ქვეყნის ჩრდილოეთით მცხოვრებ მუსლიმებამდე, ეს ნაწილი დღემდე ქვეყნის ნაკლებად განვითარებულ ნახევრად რჩება. ნავთობის ინდუსტიიდან შემოსული ფულის დიდი ნაწილი, ნიგერიის ტომობრივი სისტემის მოჩალიჩე ტიპებს მისდის. ნიგერის დელტაში გაშლილი ნავთონბ სარეწები ასევე საფრთხის ქვეშ დგას, მოძრაობის მიერ, რომელსაც ლამაზი სახელი ჰქვია, მოძრაობა ნიგერის დელტის ემანსიპაციისათვის, ისინი ნავთობის ინდუსტიის მიერ განადგურებულ დელტაში მოქმედებენ და ამ სახელს ამოფარებული ტერორისტობენ და გამომძალველობენ. უცხოელი, ნავთობბიზნესში დასაქმებული მუშების გატაცებები, მეტად და მეტად ნაკლებ მიმზიდველს ხდის რეგიონს საქმიანობისათვის. ზღვაი არსებულ ნავთობ სარეწებს ეს საფრთხე არ ემუქრება და სწორედ ამიტომაც არის, რომ აქ იდება ინვესტიციების უდიდესი რაოდენობა.
ისლამისტური დაჯგუფება, ბოკო ჰარამი, რომელსაც სურს ქვენის ისლამურ ნაწილში ხალიფატის ჩამოყალიბება, უსამართლობის შეგრძენბა აქვს, რაც ჩრდილოეთის დაბალგანვითარებულობიდან გამომდინარეობს. ბოკო ჰარამის მებრძოლები, როგორც წესი ეთნიკურად კანურები არიან, ქვეყნის ჩრდილო აღმოსავლეთიდან. ისინი იშვიათად მოქმედებენ საკუთარი, რეგიონის გარეთ, იშვიატად გადიან დასავლეთით ჰაუსას რეგიონში ან სამხრეთით სანაპიროსკენ. ეს, კი იმას ნიშნავს, რომ როდესაც ნიგერიის სამთავრობო ჯარები აქ მივლენ ბოკო ჰარამის საძებნელად, აღმოჩნდება რომ, ის საკუთარ ტერიტორიაზე მოქმედებს, ხოლო ნიგერიის სამთავრობო ჯარებს, მხარდაჭერა არ ექნება ადგილობრივი მოსახლეობის მხრიდან, არც შიშით და არც სამხრეში არსებული უკმაყოფილების გამო.
ბოკო ჰარამის მიერ დაკავებული, ტერიტორია ჯერჯერობით საფრთხეს არ უქმნის ნიგერიის სახელმწიფოს არსებობას, დაჯგუფება დედაქალაქ აბუჯას მიამრთაც არ გამოხატავს რაიმე მუქარას, მიუხედავად იმისა, რომ ის ქვეყნის ცენტრში მდებარეობს. მაგრამ ისინი წარმოადგენენ, ყოველდღიურ საფრთხეს, ნიგერიის მოსახლეობისთვის ჩრდილოეთში და ნიგერიის რეპუტაციისთვის საზღვრებს გარეთ, როგორც ბიზნესისასთვის საშიშ ქვეყანას.
სოფლების უმეტესობა, რომლებსაც ისინი იკავებენ მანდანას რეგიონის მთიანეთშია, რომელიც კამერუნზეა მიბჯენილი. ეს კი იმას ნიშნავს რომ სამთავრობო ჯარები მოქმედებენ, თავიანთი ბაზებიდან შორს და არ შეუძლიათ ალყასი მოაქციონ ბოკო ჰარამი. კამერინუს მტავრობა არ მიესალმება ბოკო ჰარამს, თუმცა მათ ხელს არ უშლის, იქ გადასვლაში როდესაც ეს მათ სჭირდებათ. სიტუაცია თავიისთ კიდე, რამოდენიმე წელი არ გამწვავდება, მანამ სანამ ბოკო ჰარამი არ დუკავშირდება საჰელის ზონაში მოქმედ სხვა ჯიჰადისტებს ( ეს, ყველაფერი უკვე მოხდა * ).
ამერიკელები და ფრანგები უკვე დიდი ხანაი აკვირდებიან აქ სიტუციის განვითარებას და სადაზვერვო დრონებიც აქვთ ჩართული საქმეში, საჰელის ზონიდან გაზრდილი საფრთხეების საპასუხოდ რაც ნიგერიის ჩრდილოეთ რეგიონებთანაც არის დაკავშირებული. ამერიკელები რამოდენიმე ბაზას იყენებენ და მათ შორის ჯიბუტიში არსებულს, რომელიც ამერიკის აფრიკული სამმართველოსი, რომელიც 2007 წელს იქნა დაარსებული, ხოლო ფანგებს წვდომა აქვთ ბეტონზე ( აქ, სამხედრო ბაზის მნიშვნელობით, არის გამოყენებული *) სხვადასხვა აფრიკულ ქვეყანაში, რასაც ისინი ფრანკოფონიულ ქვეყნებს უწოდებენ.
იმ საფრთხემ, რომელიც რეგიონში წარმოიშვა ეს ქვეყნები გამოაღვიძა და ახლა ნიგერია, კამერუნი და ჩადი სამხედრო შენაერთებით ერევიან მათ გადაწყვეტაში, ამერიკელებთან და ფრანგებთან მჭიდრო თანამშრომლობით.
უფრო სამხრეთით, ატლანტის ოკეანის სანაპიროს გასწვრივ, არსი აფრიკის ნომერ მეორე ნავთობ მომპოვებელი ქვეყანა ანგოლა. პორტუგალიის ყოფილი კოლონია, აფრიკის იმ სახელმწიფოთა შორის არის, რომელსაც ბუნებრივი საზღვრები აქვს. დასავლეთით ატლანტის ოკეანე, ჩრდილოეთით ჯუნგლები, სამხრეთით უდაბნო, ხოლო აღმოსავლეთით მეჩხრად დასახლებული, ხრიოკი მიწა აკრავს, რომელიც ბუფერული ზონის როლს თამაშობს, მასსა და კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკასა და ზამბაის შორის.
ქვეყნის 22 მილიონი მოსახლის უმეტესობა, მის დასავლეთ ნაწილში ცხოვრობს, რომელსაც კარგად არის გაწყლიანებული და შეუძლია სოფლის მეურნეობა ჰქოდეს. და სანაპიროს გასწვრივ არის ანგოლის ნავთობსარეწების უმეტესობაც. ატლანტის ოკეანეშია რსებული პლატფორმების უმეტესობა, ამერიკლებს ეკუთვნის მაგრამ ამოღებული ნავთობის ნახევარზე მეტი ჩინეთში ექსპორტირდება. რაც ანგოლას აქცევს, საუდის არაბეთის შემდეგ ნომერ მეორე, ნედლი ნავთობის მიმწოდებლად შუა სამეფოსათვის. ( ჩინეთისათვის*)
ანგოლასაც კარგი გამოცდილება აქვს კონფლიქტების. მისი ომი დამოუკიდებლობისათვის 1975 წელს დასრულდა, როდესაც პორტუგალიელებმა დათმეს მაგრამ აქედან ისინი პირდაპირ გადავიდნენ ტომებს სამოქალაქო ომის ფაზაში, რომელიც შეფუთული იყო, როგორც ომი იდეოლოგიის გამო. რუსეთი და კუბა მხარს უჭერდნენ ,,სოციალისტებს" ხოლო ამერიკა და სამხრეთ აფრიკის აპართეიდული რეჟიმი ,,აჯანყებულებს". სოციალისტების უმეტესობა მბუნდუს ტომიდან იყვნენ და გაერთიანებული იყვნენ პარტიაში, ანგოლის განთავისუფლების სამოქალაქო მოძრაობა ( MPLA (Popular Movement for the Liberation of Angola ). მაშინ, როდესაც ოპოზიციონერი აჯანყებულები, სხვა ორი ძირითადი ტომიდან იყვნენ, ბაკონგოსა და ოვიმბუნდუდან. მათი პოლიტიკური ნიღაბი იყო ანგოლის ეროვნული განმანთავისუფლებელი ფრონტი (FNLA (National Liberation Front of Angola)) და ეროვნული კავშირი ანგოლის სრული განთავისუფლებისათვის. (UNITA (National Union for the Total Independence of Angola)). 70 წლების ბევრი სამოქალაქო ომი მიდიოდა ამ გეგმის მიხედვით. თუკი რუსეთი, მხარს უჭერდა რომელიმე მხარეს, ამ მხარეს უცებ გაახსენდებოდა, რომ მათ სოციალისტური პრინციპები ჰქონდათ, მაშინ როდესაც მეორე მხარე ანტი კომუნისტი ხდებოდა.
მბუნდუს ჰქონდა გეოგრაფიული, მაგრამ არა რიცხობრივი უპირატესობა. მათ ეჭირათ დედაქალიქი ლუანდა და აკონტროლებდნენ ნავთობსარეწებს, ასევე აკონტროლებდნენ ძირითად მდინარეს კვანზას, და ასევე ჰქინდათ მხარდაჭერა იმ ქვეყნების მხრიდან, რომლებსაც შეეძლოთ უზრუნველეყოთ რუსული იარაღით და კუბელი ჯარიკაცებით. მათ 2002 წელს შეძლეს, ხელისუფლების ხელში აღება და მათმა უმაღლესმა ეშელონებმა სწრაფად გამოუთხარეს ძირი მათ ისედაც საეჭვო სოციალისტობას და შეუერთდენენ კოლონისტების და აფრიკელი ლიდერების იმ გრძელს სიას, რომლებიც გამდიდრდნენ ადგილობრივი ხალხის ხარჯზე.
ეს, სამწუხარო ისტორია, აფრიკის ექსპლუატაციისა, დღესაც გრძელდება ოცდამეერთე საუკუნეში.
როგორც ვნახეთ ჩინელები ყველგან არიან, მათი ყოფნა ნიშნავს ბიზნესს, და ისნი აფრიკაში ყველგან არიან ჩარტულები სიევე, როგორც ევროპელები და ამერიკელები. ჩინეთის მიერ იმპორტირებული ნავთობის დაახლოებით მესამედი აფრიკიდან მოდის - ასევე ძვირფასი მეტალები და რომლებიც აფრიკულ ქვეყნებში მოიპოვება - რაც ნიშნავს, რომ ისინი ჩამოვიდნენ და შესაბამისად დარჩებიან. ევროპული და ამერიკული ნავთობკომპანიები და დიდი საერთაშორისო კომოანიები კარგად არიან აფრიკაში ფესვგადგმული, თუმცა ჩინელები ძალაინ სწრაფად ეწევიან მათ. მაგალითად ლიბერიასი, ჩინელები ეზებენ რკინის მადანს, კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკასა და ზამბიაში მოიპოვებენ სპილენძს, ასევე კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში მოიპოვებენ კობალტს. ჩინელები უკვე დაეხმარნენ კენიელებს მომბასას პორტის განახლებაში და კიდევ უფრო მეტ ინტერესს ავლენენ, მას შემდეგ რაც აღმოჩნდა, რომ კენიის ნავთობრესურსები კომერციულად მომგებიანია.
ჩინური სახელმწიფო კომპანია, ჩინეთის გზებისა და ხიდების კორპორაცია 14 მილაირდ დოლარიან პროექტს ანხორციელებს, რომ მიუერთოს ქალაქი მომბასა დედაქალაქ ნაირობს რკინიგზით. ანალიტიკოსები ამბობენ, რომ ტრანსპორტირების დრო, ორ ქალაქს შორის 36 საათიდან შემცირდება 8 საათამდე, რაც შესაბამის ტრანსპორტირების ხარჯებს 60 - % - ით შეამცირებს. ასევე არსებობს, გეგმები, რომ ნაირობი შეუერთდეს სამხრეთ სუდანს, უგანდისა და რუანდის გავლით. კენია აპირებს, რომ გახდეს, აღმოსავლეთ აფრიკის ეკონომიკურად წამყვანი ძალა ცინური დახმარების მეშვეობით.
სამხრეთის საზღვარზე, ტანზანია ცდილობს კენიას გაუწიოს კონკურენცია და თვითონ გახდეს ეკონომიკურდ წამყვანი ძალა, და ჩინელებთან აფორმებს ხელშეკრულებებს რამდენიმე მლიარდიან ინფრასტრუქტურულ პროექტებზე. მათ ასევე გააფორმეს ხელშეკრულება ჩინელებთან და ომანის სამშენებლო კომპანიასთან, ბაგამაიოს პორტის გაფართოებასა და გაღრმავებასთან დაკავშირებით, ვინაიდან დარ ეს სალამის პორტი გადატვირთულია. დაგეგმილია, რომ ბაგამაიო წელიწადში მოემსახურება 20 მილიონ კონტეინერს, რაც მას აფრიკის უდიდეს პორტად აქცევს. ტანზანიას ასევე აქვს კარგი სატრანსპორტო კავშირები ,, ტანზანიის სასოფლო სამეურნეო კორიდორის სამხრეთ ნაწილთან" და უკავშირდება სამხრეთით არსებულ 15 სახელმწიფოს სამხრეთ აფრიკულ განივთარების თემს. ეს კიდევ თავის მხრივ, უკავშირდება ჩრდილოეთ - სამხრეთის კორიდორს, რომელიც დურბანის პორტს აკავშირებს კონგოდ დემოკრატიული რესპუბლიკის და ზამბიის სპილენძის საბადოებთან, შედეგად დარ ეს სალამიდან იკვრება კავშირი მალავისა და დურბანთან.
მიუხედავად ამისა, ტანზანია ჩანს როგორც მეორე ეკონომიკური ძალა აღმოსავლეთ სანაპიროზე. კენიის ეკონომიკა წამყავანია 5 სახელმწიფოს არმოსავლეთ აფრიკულ თემში, დაახლობიეთ რეგიონის მშპ - ს 40 - % - იანი წილით. მას შეიძლება ნაკლები სასოფლო სამეურნეო მიწა აქვს, თუმცა ის მას გაცილებით უფრო ეფექტიანად იყენებს. მისი ინდუსტრიული სისტემა ასევე უფრო ეფექტიანია, ასევე მისი საქონლის ბაზარზე მიწოდების სისტემა - როგორც შიდა ასევე საერთოშორისო. თუკი ის შეინარჩუნებს პოლიტიკურ სტაბილორბას, როგორც ჩანს ის გახდება რეგიონის წამყვანი ძალა, როგორც მოკლე ასევე საშუალოვადიან პერსპექტივაში.
ჩინეთი ნიგერსიც არის წარმოდგენილი, სადაც ჩინური კომპანია, ნავთობის რეწვაში დებს ფულს და ქვეყნის ცენტრში ტენერეს ნავთობსაბადოს უწევს ოპერირებას. ასევე ჩინეთის ინვესტიცია ანგოლაში გასული დეკადის განმავლობაში 8 მილიარდზე მეტი იყო და ყოველწლიურად იზრდება. ჩინეთის სარკინიგზო საინჟინრო კორპორაციამ, უკვე დახარჯა თითქმის 2 მილიარდი დოლარი ბენგუელას რკინიგზის მშენებლობაზე, რომელიც კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკას 800 მილით დაშორებულ ანგოლის პორტ ლობოტოსთან აერთებს. ამ გზით მოდის, კობალტი, სპილენძი და მანგანუმი რომლითაც კატანგას რეგიონია დალოცვილიც და დაწყველილიც.
იგივე კომპანია ლუანდაში აშენებს საერთაშორისო აეროპორტს, და ქალაქის გარშმეო გაჩნდა საცხოვრებელი კორპუსები რომლებიც აქ მყოფი 150 თუ 200 ათასი ჩინელი მუშისთვის არის განკუთვნილი. ეს ათასობით მუშა ასევე გაწრთვნილი არიან სამხედრო სამქეში და შეულიათ მილიციური მხარდაჭერა გაუწიონ ჩინეთს თუკი ასე იქნება საჭირო.
რაც ჩინეთს ანგოლაში სურს, ეს არის ის რაც მას სურს სხვაგანაც: მასალა რომლის მეშვეობითაც ის აწარმოებს პროდუქტს და პოლიტიკური სტაბილურობა, რისი მეშვეობითაც მას გარანტირებული ექნება ამ მასალის და პროდუქტის მოძრაობა. ამგვარად თუკი პრეზიდენტი ხოსე ედუარდო დოს სანტოსმა რომელიც უკვე 36 წელია საქმეშია, გადაწყვიტა, რომ მერაია ქერისათვის გადაეხადა 1 მილიონი დოლარი, რათა მას ემღარა მის დაბადების დღის წვეულებაზე 2013 წელს, ეს მისი საქმეა. და თუკი მბუნდუს ტომი, რომელსაც პრეზიდენტი მიეკუთვნება, გააგრძელებს ქვეყანასი დომინაციას, ეს კიდევ მათი საქმეა.
ჩინელების ჩართულობა ძალიან საინტერესო წინადადებაა ბევრი აფრიკული მთავრობისათვის. ბეიჯინგი და ჩინური კომპანიები არ სვამენ რთულ შეკითხვებს ადამიანის უფლებების შესახებ, ისინი არ მოითხოვენ ეკონომიკურ რეფორმებს და არც იმას, რომ ქვეყნის ზოგიერთმა ლიდერმა არ მოიპაროს ხალხის ფული, რაც შეიძლება მოეთხოვა საერთაშორისო სავალუტო ფონდს და მსოფლიო ბანკს. მაგალითად ჩინეთი სუდანის ყველაზე დიდი სავაჭრო პარტნიორია, რაც თავის მხრივ ხსნის თუ რატომ არის რომ ჩინეთი მას იცავს გაეროს უსაფრთხოების საბჭოში და აგრძელებდა მისი პრეზიდენტის ომარ ალ - ბაშირის მხარდაჭერას, როდესაც საერთაშორისო კრიმალურმა სასამართლომ მისი დაჭერის ბრძანება გასცა. ამ ყველაფრის გამო დასავლეთიდან წამოსულ კრიტიკას ბეიჯინგში უბრალოდ ხუმრობად ღებულობენ, თუმცა ეს წარმოჩინდება როგორც ხელის შეშლა ჩინეთისთვის, რომ აკეთოს ბიზნესი აფრიკაში და დასავლურ ფარისევლობად.
რაც ჩინელებს სურს, ეს არის ნავთობი, მინერალები ძვირფასი მეტალები და ბაზარი. ეს არის სამართლიანი მთავრობათაშორისი ურთიერთობა, მაგრამ ჩვენ ვნახავთ გაზრდილ დაძაბულობას ადგილობრივ მოსახლეობასა და ჩინელ მუშებს შორის, რომლებიც აქ მოყვებიან ხოლმე ამ უზარმაზარ პროექტებს. რამაც შეიძლება ის გამოიწვიოს, რომ ბეიჯინგს დასჭრიდეს ადგილობრივ პოლიტიკაში ჩარევა და მცირე სამხედრო წარმომადგენლობების ქონა სხვადასხვა სახელმწიფოში.
სამხრეთ აფრიკა ჩინეთის უდიდესი სავაჭრო პარტნიორია სამხრეტთაფრიკაში, ამ ორ ქვეყანას დიდი ხნის პოლიტიკური და ეკონომიკური თანამშრომლობის ისტორია აქვთ, ასობით ჩინური კომპანია, როოგორც სახელმწიფო ასევე კერძო მოქმდებს დურბანში, პრეტორიაში, კეიპ თაუნში, იოჰანესბურგში და პორტ ელიზაბეთში.
სამხრეთ აფრიკის ეკონომიკა ნიგერიის შმედგომ მეორეა კონტინენტზე. კონტინეტის სამხრეთში ის ეკონომიკურად წამყვანი ძალაა ( სამჯერ დიდია ანგოლისაზე ), ასევე სამხედრო და დემოგრაფიული ( 53 მლნ მოსახლე) თვალსაზრისით. სამხრეთ აფრიკა უფრო განვითარებულია, ვიდრე ბევრი აფრიკული სახელმწიფო, მისი მდებარეობის წყალობით, კონტინენტის უკიდურეს სამხრეთში, გასასვლელით 2 ოკეანეზე, ასევე მისი ბუნებრივი სიმდიდრეები, ოქრო, ვერცხლი, ქვანახშირი, კლიმატი და მიწა, რაც საშუალებას იძლევა დიდი რაოდენობით საკვების წარმოებისას.
რადგანაც ის ასე სამხრეთით არის და სანაპირო დაბლობი სწრაფადვე გადადის მაღალმთიან ლადშაფტში, ის აფრიკის იმ იშვიათ სახელმწიფოთა შორის არის სადაც მალარიისგან არ იტანჯებიან, რადგანაც კოღოებისთვის აქ გამრავლება რთულია. ამან საშუალება მისცა ევროპელ კოლონისტებს, რომ გაცილებით უფრო ღრმად და სწრაფად აეთვისებინათ ქვეყნის შიდა რეგიონები, ვიდრე ტროპიკებში, დასახლდენენ აქ და დაიწყეს მცირე ზომის ინდუსტრიის განვითარება რაც დღეისათვის იქცა სამხრეთ აფრიკის უდიდეს ეკონომიკად.
აფრიკის სამხრეთში ბიზნესის საზღვარგარეთ კეთება, უმეტესობისთვის ნიშნავს რომ მათ კავშირი აქვთ კეიპ თაუნთან, პრეტორიასთან და ბლუმფონტაინთან.
სამხრეთ აფრიკამ, გამოიყენა მისი რესურსები და მდებარეობა იმისათვის, რომ მისი მეზობლები თავის სატრანსპორტო სისტემაში ჩაება, ისტ ლონდონის, კეიპ თაუნის, პორტ ელიზაბეთის, დურბანის პორტებიდან სარკინიგზო და საავტომობილო გზები და მაგისტრალები გადაჭიმულია ჩრდილოეთისკენ დ მათ აკავშირებენ ზამბია, ზიმბაბვე, მალავისთან და ტანზანიასთან, გაჭიმულია კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის კატანგას პროვინციამდე და აღმოსავლეთით კიდევ მოზამბიკამდე. ჩინელების მიერ ახლად აშენებულმა რკინიგზამ კატანგას პროვინციიდან ანგოლურ პორტამდე, გამოწვევა გაუგზავნა სამხრეთ აფრიკის დომინაციას და შეიძლება ტავისკენ წაიღოს კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკიდან ტრაფიკის ნაწილი, მაგრამ როგორც ჩანს სამხრეთ აფრიკას დაბედებული აქვს, რომ უპირატესობას ფლობდეს.
აპართეიდის დროს აფრიკის ეროვნული კონგრესი მხარს უჭერდა ,,სახახლო მოძრაობას ანგოლის განთავისუფლებისათვის" ბრძოლის დროს პორტუგლაიელი კოლონიზატორების წინაარმდეგ. თუმცა ეს ვნება ბოლოს დაპირისპირებაში გადაიზარდა, ვინაიდან ორივე მხარე მართავს თავის შესაბამის ქვეყანას და კონკურენციაში რეგიონში ლიდერობისთვის. ანგოლას გრძელი გზის გავლა მოუწევს, რომდ აეწიოს სამხრეთ აფრიკას. ეს არ იქნება სამხედრო დაპირისპირება, სამხრეტ აფრიკსი უპირატესობა თითქმის უპირობოა. მას დიდი არმია ჰაყავს, 100,000 კარგად შეიარაღებული და გაწრთვნილი ჯარისკაცი, ათობით გამანადგურებელი და შემტევი შვეულმფრენი, ასევე რამოდენიმე თანამედროვე წყალქვეშა ნავი და ფრეგატი.
ბრიტანეთის იმპერიის დროს, სამხრეთ აფრიკის კონტროლი ნიშნავდა კეთილი იმედების კონცხის კონტროლს და ამავე დროს, ინდოეთისა და ატლანტის ოკეანეებს შორის არსებული სანაოსნო გზის კონტროლს, თანამედროვე ფლოტილიებს თუკი მოესურვებათ ამ გზის გავლა შეუძლიათ გაცილებით შორიდან შემოუარონ სამხრეთ აფრიკის სანაპიროს, მაგრამ სამხრეთ აფრიკის მნიშვნელობა კვლავ რჩება, როგორც კონტინეტის სამხრეთ მესამედის მაკონტროლებლის და მისი უკიდურესი სამხრეთი კონცხით კვლავ გააკონტროლებს მის სახრეთს.
ჩვენს საუკუნეში აფრიკაში კიდევ ახალი ძიძგილაობა იქნება, მაგრამ ამ საძიძგილაო ჯილდოს, უკვე ორი ხელის მოსაკიდი ექნება. ერთი იქნება უკვე კარგად წარმოჩენილი ინეტერესი გარედან, აფრიკის რესურსებისათვის, მაგრამ მეორე იქნება თვითონ კონტინეტის შიგნიდან სამხრეთ აფრიკა, რომელსაც, როგორც ჩანს გადაწყვეტილი აქვს რომ წვდეს ყველაზე პირველი და ყველაზე მეტადაც.
ის დომინანტია 15 სახელმწიფოსგან შემდგარ, სამხრეთ აფრიკულ განვითარების თემში, ასევე მოახერხა და გარანტირებული ადგილი მიიღო დიდი ტბების საერთაშორისო კონფერენციაზე, რომლის წევრიც კი არ არის. სამხრეთ აფრიკული განვითარების თემი კონკურენციაში აღმოსავლეთ აფრიკულ თემთან, რომელიც შედგება, ბურუნდის, რუანდის, უგანდის, კენიისა და ტანზანიისგან. ეს უკანასკნელი ასევე წევრია სამხრეთ აფრიკული განვითარების თემისაც და აღმოსავლეთ აფრიკული თემის სხვა წევრები პირქუშად აკვირდებიან მის ფლირტს სამხრეთ აფრიკასთან. სამხრეთ აფრიკული ხედვით, ტანზანია წარმოადგენს იმ მანქანას, რომლის მეშვეობითაც ის შეძლებს მეტი გავლენა ჰქოდნეს დიდი ტბების რეგიონზე და მის მიდებარედ.
სამხრეთ აფრიკის სახელმწიფო თავდაცვის ძალებს, ბრიგადა ჰყავთ კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში, ოფიციალურად გაეროს მართვის ქვეშ, თუმცა სინამდვილეში ამ ქვეყნის პოლიტიკურმა ოსტატებმა, ეს გადაწყვიტეს იმ მიზნით, რომ ეს მინერალებით მდიდარი რეგიონი ყურადღების გარეშე არ დარჩენოდათ. ამ ყველაფერმა მას მოუტანა დაპირისპირება, ბურუნდისთან, რუანდასა და უგანდასთან, რომელთაც ასევე ჰყავთ თავიანთი ძალები გაეროს მისიაში გაგზავნილი და განსხვავებული იდეა აქვთ იმის შესახებ თუ ვინ უნდა იყოს,კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკაში მიმდინარე სამქის კურსში.
წარსულის აფრიკას არ ჰქონია საქმე ასარჩევად - გეოგრაფიამ შექმნდა ის - და შემდეგ ევროპელებმა ჩამოაყალიბეს მისი საზღვრები. ახლა, მისი სწრაფად მზარდი მოსახლეობით და განვიტარებადი მეგა - ქალაქებით, მას არ აქვს არჩევანი გარდა იმისა რომ ჩაეხუტოს თანამედროვე გლობალურ მსოფლიოს, რომელთანაც ის არის დაკავშირებული.
ის მდინარეები, რომლებიც ვაჭრობას აბრკოლებდნენ გახდნენ ელეტროენერგიის მწარმოებლები. მიწა რომელიც არ იძლეოდა საკვებს, იძლევა მინერალებს და ნავთობს და ამდიდრებენ ქვეყნებს, მიუხედავად იმისა, რომ მხოლოდ მცირე ნაწილმა თუ შეიძლება ჩააღწიოს ხალხამდე. ასევე, ქვეყნების უმეტესობაში, არა სუყველაში, სიღარიბე მცრიდება და უკეთესი ჯანდაცვის და განათლების მიღებაა შესაძლებელი. ბევრი ქვეყანა ინგლისურენოვანია, რაც მათ თანამედროვე მსოფლიოში სადაც ეკონომიკურ ურთიერთობებში ინგლისური დომინირებს უპირატესობას აძლევს, და კონტინეტის ეკონომიკაც ბოლო სამი დეკადის განმავლობაში იზრდება.
მეორეს მხრივ, ეკონომიკური ზრდა ქვეყნების უმეტესობაში დამოკიდებულია, მსოფლიო მასშტაბით მინერალურ რესურსების და ენერგიის ფასებზე. ქვეყნები, რომელთა ბიჯეტიც გათვლილი იყო, ბარელ ნავთობზე $ 100 შემოსავალზე, მცირე საშუალება აქვთ, რომ სიტუაციას გაუმკალვდნენ როდესაც ფასები $ 80, $ 60 ვარდება. წარმოებიდან შემოსავლები ფატირუად იგივეა რაც 70 - იან წლებში იყო. კორუფცია, რჩება ყოვლისმომცველად მთელი კონტინენტის მასშტაბით, ასევე რამოდენიმე ცხელი კონფლიქტი (მაგალითად სომალი, ნიგერია, სუდანი) და ასევე ათობით გაყინული.
ყოველწლიურად ახალი გზები და რკინიგზები აერთებს ამ უკიდურესად ჭრელ რეგიონს. ის დიდი მანძილები, რაც აფრიკას აშორებს, დანარჩენი სამყაროსაგან დაძლეული იქნა ავიაციის განვითარებით, ხოლო ინდუსტრიალიზაციამ ქნა, ის რომ სადაც პორტები ბუნებრივად არ იყო ხელოვნურად იქნა გაკეთებული.
1960 - იანი, წლებიდნა მოყოლებული, ოპტიმისტები წერენ, თუ როგორ არის აფრიკა ზღვარზე, იმისა, რომ გადალახოს მისი ბუნებისგან გამოწვეული ჩამორჩენილობა და შემოატრიალოს ისტორია. თუმცა ამჯერად ეს სიმართლეა. და ეს აუცილებლად ასეც უნდა იყოს. სუბ - საჰარული აფრიკის მოსახლეობა ამჟამად 1.1 მილიარდი ადამიანია და შეფასებების თანხმად 2050 წლისთვის უნდა გაორმაგდეს და 2,4 მილიარდს მიაღწიოს.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen