სად უნდა იშოვოს ადამიანმა დიდი ფული ? იქ სადაც დიდი რესურსებია, არეული პოლიტიკური მდგომარეობაა, არც ხალხია დიდად განვითარებული, რომ მალე დააწყნაროს სიტუაცია და ელიტაც შესაბამისი ჰყავს. ამი ყველაზე კარგი მაგალითი საბჭოთა კავშირის დაშლის მერე არსებული რუსეთია, ამჟამად მსგავსი ქვეყნების პირველ ათეულს ალბათ აფრიკული სახელმწიფოები შეავსებენ და ახლა კი ამ ყველა კრიტერიუმის დამაკმაყოფილებელი ანგოლა. სადაც ალბათ $ 50.000 მქონე ჭკვიანი ავანტიურისტი 2 წელიწადში მილიონერად გახდომას შეძლებას. ახლა კი თუ რატომ არის ეს ყველაფერი რეალური და შესაძლებელი.
ანგოლა ცენტრალური აფრიკის სამხრეთ ნაწილშია, ატლანტის ოკეანეზე აქვს გასასვლელი და მოსაზღვრეებიც მისი მსგავსი ყავს, ჩრდილოეთით კონგო და კონგოს დემოკრატიული რესპუბლკა, აღმოსავლეთით ზამბია, სამხრეთით ნამიბია, ატლანტის ოკეანესთან სიახლოვის მიუხედავად ანგოლაში ნალექების რაოდენობა დაბალია, თუმცა ძალიან ცხელიც არ არის და არც რელიეფი აქვს რთული, ასე, რომ მომავალ ავანტიურისტს აღჭურვილობაზე ბევრი ზრუნვა არ დასჭირდება, ქვეყნის ფართობი 1.2 მლნ კვ/კმ - ია, რიტაც აფრიკის მასშტაბით მე-7 არის. მომავალ ავანტიურისტს საქმე, რომ გავუადვილოთ ჯერ მოსახლეობის დახასიათებით დავიწყებ ანუ ვის შეხვდება ანგოლაში, ქვეყნის მოსახლეობა ამჟმად 24 მლნ ადამიანს უდრის, 2014 წლის აღწერის მიხედვით, (ისე 1970 წლის შემდეგ აღწერა ჩანატარები არ ჰქონდათ, არ ეცალათ 1975 - 2002 წლებში ომობდნენ, ( ერთმანეთში)). ამ 24 მლნ ადამისთვის სახელმწიფო ენა პორტუგალიური არის, ყოფილიმა მეტროპოლიამ უსასყიდლოდ დაუტოვათ და ძალიანაც ადგებათ, დღეისათვის მოსახლეობის 39 % - თვის პორტუგალიური მშობლიური ენა არის, სახელმწიფო ენის გარდა აქვთ ეროვნული ენები, უმბუნდუ, კიმბუნდუ, კიკონგო, უჩოკვე, უკვანჲამა და ნგანგუელა, ექვსივე ბანტუს ენები, უმბუნდუ მათ შორის ყველაზე გავრცელებულია და მოსახლეობის დაახლობით მესამედისთვის მშობლიური ენა არის, დედაქალაქ ლუანდას საკუთარი ენა აქვს კიმბუნდი. უცხო ენებიდან ინგლისური და ფრანგული საკმაოდ გავრცელებულია ასე რომ ჩვენს ავანტიურისტს არ გაუჭირდება.
მოსახლეობის ეთნიკური შემადგენლობა, ენობრივზე უფრო მეტად ჭრელია, სამი ძირითადი ეთნიკური ჯგუფი გამოიყოფა, რომლეთა ურთიერთობაში, რომელიც ძირითადად დაპირისპირებაში გამოიხატება, წყდება კიდეც ქვეყნის ბედი. მოსახლეობის მესამედი არის თითქმის ოვომბუნდუები, რომლებიც მთელი ქვეყნის მასშტაბით დიდი ქალაქების ძირიტადი მოსახლეობა არიან, მოსახლეობის დაახლოებიტ მეოთხედი არიან ამბუნდუები, რომლებიც ლაპარაკობენ კიმბუნდუს ენაზე და დაახლოებით 15 % არის ბაკონგოს ხალხი, რომლებიც ძირითადად ქვეყნის ჩრდილო ნაწილშია განსახლებული. ამათ გარდა პატარა მაგრამ ხსენების ღირსი ჯგუფები არიან, განგუელები, ნჲანეკა-ნკჵუმბიები, ოვამბოები, ჰერეროები, ჩოკვეები, ქინდონგები და ჵოისანები. ამათ გარდა ქვეყნაში ცხოვრობენ ევროპელებიც, აბსოლიტური უმეტესობა პორტუგალიელებისა, 1975 წლის 11 ნოემბერს, როდესაც ქვეყანა დამოუკიდებელი გახდა ქვეყანაში დაახლოებით 350,000 პორტუგალიელეი იყო, დამოუკიდებლობა ომში გადაეზარდათ და ამათაც თავს უშველეს, ახლა ისევ ბრუნდებიან და მათი რიცხი დაახლოებიტ 200,000 არის ასული უმეტესობა ავანტიურისტები არიან. აზილებიც ყავთ ანგოლაში, რა გასაკვირია და ჩინელები, ოფიციალურად 100,000 ადამიანი, რეალურად 300,000 - მდე, ამათ შორის უმეტესობა ავანტიურისტების დამხმარეები არიან და მხოლო მცირე ნაწილი ავანტიურისტები.
 |
| ეთნიკური ჯგუფები ანგოლაში |
ახლა რელიგიური შემადგენლობა, რაც ყველაზე მეტად ჭრელია დაახლოებით 1,000 - მდე რელიგიური დაჯგუფება ადიდებს ღმერთს. უმეტესობა ქრისტიანებად ითვლებიან, მოსახლეობის დაახლოებიტ 50 % აცხადებს, რომაულ - კათოლიციზმს მივდევო, დაახლოებით 25 % - ს , პროტესტანტობაზე აქვს პრეტენზია, ქრისტიანობის სხვე მიმდინარეობებსაც არ აკლიათ შემომწირველები, გვაყვენ მეთოდისტები, ლუთერანები, ბაპტისტები, რეფორმისტები, ადვენტისტები, ახალსამოციქულო ეკლესია და ანგლიკანებიც კი. ქვეყანაში ასევე ჰყავთ მუსლიმი მოსახლეობა ანგოლის სტატისტიკის დეპარტამენტის განცხადებით დაახლოებით 100,000, საერთაშორისო მუსლიმური თემი ამბობს 350,000 მლოცველის ხმა მისდისო ალაჰს და კიდევ რა თქმა უნდა იეჰოვას მოწმეები, თუმცა ამ არეულ ხალხს ჯერ ბოლომდე ვერ აიძულეს ერთ მინდორში ძოვა.
ახლა ავანტიურისტმა შეიძლება იფიქროს ასეთ არეულობაში, როგორ უნდა გავერკვეო, მაგრამ სწორედ ის არის კარგი, რომ ამხელა არეულობაა და თან არც გარკვევაა რამეში საჭირო. ახლა ცოტა ისტორიას გადავხედოთ, რათა დარწმუნებით ვიცოდეთ, რომ აქ ცოტა ხანი კიდევ შეძლებს ჭკვიანი ადამიანი ფულის ჭრას. XVII საუკუნემდე სანამ, პორტუგალიელები მოაგნებდნენ ამ მიწას, აქ პატარა სამეფოები იყო, რომლებიც ნახევრად დამოუკიდებელ ვასალურ მდგომარეობაში იყვნენ, პორტუგალიელები რომ მოვიდნენ, მოიტანეს ევროპული ნათელი და მთელი ანგოლის მოსახლეობას მიეცა საშუალება დაესვენა ფლორიდისა თუ კურიტიბას ბამბის პლანტაციებში. მაგრამ ყველამ არ ისურვა და ცოტა მოსახლეობა შერჩა კიდეც ამ მიწას, უკვე 1960 წლიდან ამათაც დაიწყეს გაზეთების კითხვა და რადიოს მოსმენა და აღმოაჩინეს, რომ აფრიკაში დამოუკიდებლობისთვის მოძრაობა იყო გაშლილი და ანგოლაშიც აფრიკულად დაიწყეს ბრძოლა დამოუკიდებლობისთვის, ერთდროულად 3 ძალა გაჩნდა რომელსაც უნდოდა მიეღწია ანგოლის განთავისუფლებისათვის, პირველი იყო FNLA ანგოლის ეროვნულ განმანთავისუფლებელი ფრონტი, ამათი ლიდერი იყო ჰოლდენ რობერტო, ეს იყო გასამხედროებული დაჯგუფება და რამდენად უცნაურიც არ უნდა იყოს, ერთდროულად იღებდა დახმარებას, აშშ-ს, საფრანგეთის, ბრიტანეთის, გერმნიის, ისრაელის, რომელთაც 1963 - 1969 წლებში დახმარება გაუწიეს, მათი წევრები ტრენინგებზე დაჰყავდათ ისრაელში და თვით რობერტოც სტუმრობდა ისრაელს, ჩინეთის, რომელთაც 112 სამხედრო ინსტრუქტორი გაუგზავენს 1964 წელს, რუმენითის და ახლანდელი კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკის, მაშინდელი ზაირის მიერ, ის ძირითადად ბაკონგოს ეთნიკურ ჯგუფს ემყარებოდა, 1992 წლის არჩევნებზე მთელი 2.4 % მიიღეს და 5 ადამინიც შეიყვანეს პარლამენტში, 2008 წელს ცუდად წაუვიდათ საქმე 1,11 % და 3 ადგილი მიიღეს.
მეორე დაჯგუფება იყო, ანგოლის განმანთავისუფლებელი სახალხო მოძრაობა, (MPLA), მისი მეთაური იყო აუგისტინო ნეტო, ეს იყო მარქსისტული გაერთიენება, ძირითადად ემყარებოდნენ ამბუნდუს ეთნიკურ ჯგუფს და შეძლეს ის, რომ გაყარეს პორტუგალიელები, დაამარცხეს ანგოლის ეროვნულ განმანთავისუფლეებლი ფრონტი და მესამე დაჯგუფება სახელად ეროვნული გაერთიეანება ანგოლის სრული დამოუკიდებლობისათვის.(UNITA) იმ დროს საბჭოთა კავშირი და კუბა ორივე ეხმარებოდნენ იარიღით ცოცხალი ძალით და ცოდნით. მართალია კომუნიზმის დამყარება სამოქალაქო ომში გადაეზარდათ მაგრამ ომი წარმატებით დააგივირგივნეს, 1992 წლის არჩევნებში პარლამენტის 220 ადგილიდან 129 დაიკავეს, 2008 წლის არჩევნებში 191, ხოლო 2012 წლისაში 175, ყოველშემთხვევაში ძალაუფლება ჯერ კიდევ მყარად უჭირავთ და პარტიად ქცეულ დაჯგუფებას ამჟამად ჟოსე ედუარდო დოს სანტოსი ხელმძღავნელობს, ანუ ეს კაცია ავანრიურისტმა ვინც უნდა ასიამოვნოს.
და მესამე დაჯგუფაბეზეც ცოტა რამ, ის დაარსა იონას სავიმბიმ, ეროვნული გაერთიეანება ანგოლის სრული დამოუკიდებლობისათვის ძირითადად ეყრდნობოდა ოვიმბუნდუს ეთნიკურ ჯგუფს, იარაღს აშშ და სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა აწვდიდნენ, ისინი ასევე ღებულობდნენ დახმარემას, ბულაგრეთის, ჩინეთის, ჩრდილო კორეის, ეგვიპტის, მაროკოს, ისრაელის, საუდის არაბეთის, ზაირის და ზამბიისაგა. ანუ აქ ვერ გაარკვევ ვინ ვისკენ იყო და ვინ ვის რატომ ეხმარებოდა.
 |
| განმანთავისუფლებელი მოძრაობა. ლიდერები და მათი ტერიტორია |
ახალ ცოტა რამ ომის მიმდინაროებაზე, რომელსაც 400,000 ანგოლელი ემსხვერპლა და 4,000,000 დევნილად აქცია. პორტუგალიში დიქტატურის დამთვარების შემდეგ გადაწყდა ანგოლისთვისაც მიეცათ დამოუკიდებლობა და ომიდან პორტუგალია გასული, 1975 წელს უნდა ჩატარებულიყო არჩევენები, მაგრამ კომუნისტებს გულმა არ მოუთმინათ და ძალაუფლება ხელში უკანონოდ ჩაიგდეს და სამოქალაქო ომმაც იფეთქა, ანგოლის ეროვნულ განმანთავისუფლებელი ფრონტი მალევე გამოეთიშა ასპარეზობას, ეროვნული გაერთიეანებას ანგოლის სრული დამოუკიდებლობისათვის ქვეყნის აღმოსავლეთი შეხვდა ნაკლებად დასახლებული და რესურსებიტაც ნაკლებად მდიდარი, თუმცა ალმასების გაყიდვით კი გაჰქონდათ თავი და ომსაც ახერხებდნენ, 1991 წლამდე ასე გრძელდებოდა, თუმცა ამ დროს მარქსისტებმა იგრძნეს საბჭოთა მხარდაჭერის შემცირებაც და მათი შემოსავლის ძირითადი წყარო ნავთბობიც გაიაფდა და ამიტომ დაიწყო მოლაპარაკებები, რაც 1991 წელს ლისაბონში გაფორმებული ხელშეკრულებით დასრულდა, საბჭოთა კავშირი, აშშ და მეომარი მხარეები შეთანხმდნენ, რომ 1992 წელს არჩევნები გაემართათ, გამართეს კიდეც, ხმების ხმების 49.5 % შეხვდათ კომუნისტებს დანარჩენი ეროვნულ გაერთიეანებას ანგოლის სრული დამოუკიდებლობისათვის. შედეგი კი ის დადგა რომ, სავიმბიმ არჩევნები გაყალბებულად გამოაცხადა და ომიც გაგრძელდა, ვიდრე 2002 წელს სავიმბი არ ააფეთქეს, რის შედეგადაც ეროვნული გაერთიეანება ანგოლის სრული დამოუკიდებლობისათვის, მთავრობასთან შეთანხმებაზე წავიდა და დამყარდა PAX MPLA.
ახლა მიმდინარე მდგომარეობა და ანგოლის ეკონომიკა. ქვეყნის ეკონომიკა ნედლეულის ექსპოტზეა დამოკიდებული, მთვარი საექსპორტო ნედლეული ნავთობია, დღეში დაახლოებით 1.8 მლნ ბარელს მოიპოვებენ, რაც ნიგერიის შემდეგ მეორე არის აფრიკის მასშტაბით, ნავთობს ექსპორტის შემოსავლების 95 % მოაქვს, ხოლო მოპოვებული ნავთობის 60 % კაბინდას რეგიონიდან მოდის, შედეგად კაბინდაში არსებობს მოძრაობა, რომელიც მის დამოუკიდებლობას ითხოვს და იარაღის გამოყენებაზეც არ იხევს უკან, ანგოლის ცენტრალური მთვარობა იძულებულია რომ იქ მუდმივად ყავდეს განთავსებული 4,000 ჯარისკაციანი შენაერთი, ამას გარდა პრობლემები აქვთ კონგოსთან, რადგან ანგოლელების მტკიცებით ისინი ეხმარებიან სეპარატისტებს, კაბინდას მდებარეობამ წარმოქმნა ასევე პრობლემები კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკასთან რომელიც თავისი 200 მილიანი საზღვაო ეკონომიკური ზონით კვეთს ანგოლის ინტერესებს.
 |
| კაბინდა |
ნავთბის გარდა ქვეყნაში მნიშვნელოვანი რესურსია, ბუნებრივი აირის საბადოები, რკინის მადანი, ფოსფატები, მანგანუმი, სპილენძი და ალამსები. ასევე მნიშვნელოვანი ქვეყნის სიახლოვე თევზსარეწ ზონასთან, რასაც ბენგელას დინება განაპირობებს, რომელიც ქვეყნას ჩაუვლის.
სწორედ ამ უზარმაზარმა რესურსულმა ბაზამ, მისცა ქვეყანას შესაძლებლობა, რომ მიეღწიე სრაფი ეკონომიკური აღმავლობისთვის, ქვეყნის მშპ 2014 წლის მონაცმებით 175,5 მლრდ დოლარი არის, ერთ მოსახლეზე გადაანგარიშებით კი 8,2 ათასი დოლარია. ( საქართველო 7 ათასი დოლარი( და ესეც ტყულია)). მშპ 2012 წლეს 5,2 % - ით გააიზარდა, ხოლო 2013 წელს 6,8 % - ით, 2014 წელს მცირე ჩავარდნა აქვთ 3,9 %. ანგოლის ეკონომიკაში სოფლის მეოურნეობა მშპ-ს 10 % -ს ქმინს, ინდუსტრია 60 % - ს, ხოლო დანარჩენი მოსახურების სფეროზეა, დასაქმების მიხედვით კი მოსახლეობის 85 % სოფლის მეურნეობას არის მიწერილი, დარჩენილი 15 %, ინდუსტრიას და მომსახურებას ორივერს ერთად, სინამდვილეში კი მოსახლეობის მეოთხედი დაუსაქმებელია, ანუ ქართული ვარიანტი გვაქ, სტატისტიკა ასაქმებს რეალურად კი დაუსაქმებლები/უსაქმურები არიან. სამაგიეროდ ის ზემოთ ნახსენები ჩინელები და პორტუგალიელები მუშოაობენ და ანგოლაშიც არის შეგვჭამეს ჩინელებმა-ს მსგავსი გამოთქმა, ჩინეთი ქვეყნის ნომერ პირველი ეკონომიკური პარტნიორია, ანგოლა ჩინეთისთვის ნავთობის ნოემრ მეორე მიმწოდებელია, ჩინეთმა ანგოლაში 25 მლრდ აშშ ინვესტიცია ჩადო, შედეგად კი მიიღო სასურველ რესურსებზე წვდომა და ამ 2 მლრდ - ს ასათვისებლადაც იმდენი ხალხი ჩაიყვანა სამუშაოდ. ჩინეთზე მოდის ანგოლის ექსპორტის 45 % და იმპორტის 20 %. ანგოლისთვის ძალიან მნიშვნელოვანია ურთიერთობა პორტუგალიასთან, ბევრი ახალგაზრდა პორტუგალიელი ტოვებს სამშობლოს და მიდის ანგოლაში, რადგან ქვეყნაში დეფიციტია, განათლებული და გამოცდილი მუშახელის, განსაკუთრებით განათლების, მართვის და მედიცინის სფეროში. პორტუგალია ანგოლის იმპორტის 20 % - ს იკავებს. ქვეყნისთვის ასევე მნიშვნელოვანი პარტნიორები არიან, აშშ, სარ, ინდოეთი და ბრაზილია. ქვეყნის ეკონომიკისთვის პრობლემაა ინფალიციაც ბოლო წლებში საშუალოდ 7 %, ასეთი ტემპით ეკონომიკური ზრდა და ინფლაციის დონე, ცხოვრების დონის მნიშვნელოვან გაუმჯობესებას ვერ შეძლებს, მით უმეტეს ანგოლა სამომხმარებლო საქონლის დიდი ნაწილის იმპორტს ახდენს.
 |
| ანგოლის რესურსები |
ახლა ის თუ რამაც უნდა გააბედნიეროს, ჩვენი ავანტიურისტი და ფრთები გააშლევინოს. ანგოლაში სიცოცხლის მოსალოდნელი ხანგრძლივობა 52 წელი არის, მოსახლეობის 30 % წერა-კითხვის უცოდინარია, 70 % დღეში $ 2 -ზე ნაკლები შემოსავლით ცხოვრობს და 47 % - ს წვდომა არ აქვს სასმელ წყალზე და ტრანსფარენსი ინტერნეიშენალის 2013 წლის მონაცმებით ანგოლა 177 ქვეყანას შორის 153 იყო კორუფციის დონით. ეკონომისტებმა ცოტა იწვალეს და გამოთალეს რომ 2000-2005 წლების შუალედში ანგოლაში მშპ - ს 10 %, კორუფციაში წავიდა, მაშინ ეს 4 მლრდ დოლარი იყო. კიდევ ერთი ინდექსი ჯინი ინდექსი, რაც ანგოლაში 4,2 ტოლია, ამის მიხედვით შემოსავლები ქვეყანაში ძალიან ცუდად არ ნაწილდება, თუმცა მე არ მჯერა.
და კიდე ავანტიურისტი სრულიად არ ნიშნავს რაიმე ცუდს, თავგადასავლების მოყვარულს ნიშნავს, მოთავგადასავლეს.
