შანხაი XXI საუკუნის დედაქალაქი.

შანხაის მდებარეობა.

       შანხაი როგორც ტრენდი უჩვენებს ჩამოყალიბდება ჩვენი საუკუნის უდიდეს ქალაქად, როგორც მისი მოსახლეობით , ასევე ეკონომიკის მოცულობით და პრობლემებით რომელიც ყველა ქალაქს აწუხებს, რაც ამ ქალაქს კიდევ უფრო მიმზიდველს და საინტერესოსო ხდის საკვლევად.                          

         შანხაი მდებარეობს ჩინეთში და წარმოადგენს ქვეყნის ყველაზე მრავალრიცხოვან ქალაქს მოსახლეობით ( 23.019.148) და ყველზე ძლიერი ეკონონომიკის მქონესაც, ქალაქის სახელი ნიშნავს ზღვაზე, ის მდებარეობს მდინარე იანძის, აღმოსავლეთ ჩინეთის ზღვასთან შერთვის ადგილზე და თანაბარი მდებარეობა უკავია ჩინეთის ჩრდილოეთსა და სამხრეთს შორის, იანძის ხეობიდან გამოსული რესურსების საუკეთესო გამტარის ის არის და ამ ხეობაში მცხოვრებთათვის სხვადასხვა მომსახურებების საუკეთესო მიმწოდებელიც,სწორედ  ამფაქტორების გამო შანხაი გადაიქცა ყველაზე დიდ პორტად მსოფლიოში, სწორედ მისი მდებარეობის გამო იყო, რომ ის შედიოდა იმ 5 ქალაქში რომელთა გახსნასაც ჩინეთის მთავრობას სთხოვდნენ ოპიუმის ომის დროს,.

ოპიუმის ომების დროს 5
მოთხოვნილი ქალაქი.

ფრანგული და საერთაშორისო
 ნაწილები.

შემდეგ ევროპელების ზემოქმედებით ჩინეთის ხელისუფლებას მოუქია შანხაის ტერიტორიაზე კონვენსიები გაეცა, რამაც ქალაქი ჩინეთის წამყვან ქალაქად აქცია, ( თუმცა ევროპელების ხელში იყო). 1930 წლისათვის ქალქი თავის კულტურული გავლენით გახდა ცნობილი, მასში 3 მლნ მცხოვრები იყო და ორჯერ აღემატებოდა დედაქალაქ პეკინს, 1937-45 წლებში ქალაქი იაპონელებმა დაიპყრეს და ისინი აკონტროლებდნენ ყველაფერს, რის დროსაც ქალაქში ეკონომიკამ დაცემ დაიწყო, რადგანაც ბევრი ძველი კავშირი მოიშალა, 1949 წელს ქვეყანაში კომუნისტური რეჟიმი დამყარდა, გომინდანაელები გაიდევნენ, და შანხაიც შეიცვალა, ფინასური და სავაჭრო ცენტრის ნაცვლად მივიღეთ ახალი კომუნისტური ქალაქი, მძიმე ინდუსტრიის ცენტრი, მხოლოდ 1978 წელს დენ სიაო პინის მიერ დაწყებული რეფორმების შემდეგ შეიცვალა შანხაის ეკონომიკის სტილი და ის გაიხსნა ევროპელი ინვესტორებისთვის, ამიერიდან ქალაქი ხდებოდა მთავარი კონკურენტი, ჰონგ-კონგის, ტაიბეის და სინგაპურის, რომელბიც ასევე ჩინური ქალაქები არიანი თუმცა დასავლური-კაპიტალისტური ეკონომიკა ჰქონდათ.

ახალი უბნები

 ახალმა რეფორმებმა მოითხოვა ქალაქის განაშენიანების შეცვლა, ქალაქის წამყვანი ინდუსტრიული ფუნქცია იცვლებოდა, სერვისით, რამაც გამოიწვია მოსახლეობის სწრაფი ზრდა და ამავე დროს საჭირო გახდა ახალი საოფისე ფართები სხვადასხვა საფინასო თუ სავაჭრო კომპანიებისათვის. იანძის მარცხენა ნაპირზე მდებარე პუსის უბნის საპირისპიროდ გაჩნდა ახალი უბანი პუდონგი, ხოლო მდინარისა და ზღვის უშუალო შესართავთან ჰუან პუ.  1950 წლიდან ქალაქის მოსახლება 2010 წლამდე 5-ჯერ გაიზარდა და 20 მლნ-მდე ავიდა, უმეტესად მუშების ,, მინ ჰონგ''-ების ხარჯზე, რომელთაც ოფიციულური სტატუსი უმეტესობას არ გააჩნია, 1980 წლიდან 2000 წლამდე ქალაქის ეკონომიკა და ფართობი მნიშვენლოვნად შეიცვალა. ინდუსტრიული სექტორის წილი 77 % -დან 45 % -მდე დავიდა, ხოლო მოსახურების დარგის კი 18 %-დან 53 %-მდე გაიზარდა, ეკონომიკის გაზრდამ ვერ დააკმაყოფილა ვაი გაუ ჩაუს პორტის შესაძლებლობები და იანგ ჩანის პორტიდან ქალაქამდე გაკეთდა 32 კმ სიგრძის დონგ ჰაის ხიდი. შანხაი ივითარებს ასევე სამდინარო გზებსაც, მდინარე იანძიზე 2009 წელს აშენდა გამტარები რის დახმარებითაც, ვუჰანამდე და ჩონგინქამდეც შეიძლება დიდ წყალწყვის გემების გატარება.

დონგ ჰაის ხიდი

საგამოფენო ქალაქი.

  ახლა კი რა სასწაული ქნეს ჩინელებმა: 2002 წელს ქალაქი საერთაშორისო საგამოფენო ბიურომ შეარჩია 2010 წლის გამოფენის მასპინძლად, რაც დამატები ფაქტორი არის განვითარების დასაჩქარებლად, ამისათვის შანხაის ტერიტორიაზე შეიჩა 5 კვ/კმ ფართობის მქონე ტერიტორია ქალაქის ორივე ნაპირზე და დაიწყოს ქალაქის ქალაქში მშენებლობა, რომელთანაც დასაკავშირებლად, პუ დონგის საერთაშორისო აეროპორტიდან აიგო გერმნაული მატარებლის ,,ტრანსრაპიდის'' ხაზი, ასევე აიგო მეტროს ახალი ხაზები, 2000 წელს ქალაქში მეტროს ხაზი იყო 63 კმ სიგრძის, ხოლო გამოფენის გახსნისთვის უკვე 420 კმ-მდე იყო ასული. გამოფენეზა წარმოდგენილი იყო მომავალის მსოფლიოსთვის საჭირო ცხოვრების ატრიბუტები, საცხოვრებელი ფართების გამოყენების ახალი ეკონომიკურად მომგებიანი ხელოვნება, ეკოლოგიურად სუფთა ქალაქის მოდელები,

2000

2010

.წარმოდგენილი იყო ახალი ტიპის საცხოვრებლები, ლონდონის, ჰამბურგის და მექის მაგალითზე. დიდი ყურადღება მიიქცია ასევე ახალი ჩინური ეკოლოგიურად სუფთა ქალაქის მშენებლობის გეგმამ, ქალაქი დონგთანი განთავსდება შანხაის ჩრდილოეთით კუნძულ ჩონგმინზე, და ის იქნება შანხაის ჰინტერლანდის ნაწილი, მისი დაგეგმარება 2005 წლიდან დაიწყო, და ის შენდება ლონდონის ეკო კვარტლის ბედზედის მიბაძვით, თუმცა მასზე უამრავმა ფაქტორმა იმოქმედა ხელშემშლელად, ადგილობრივი ჩინოსნების კორუმპირებულობამ, მსოფლიო ეკონომიკურმა კრიზისმა, თუ იმ საკითხის გადაუწყვეტელობამ თუ ვის უნდა ერგოს საცხოვრებელი ფართები ასეთ ქალაქში, რომელიც ყველაფრით წინ გაუსწრებს დანარჩენ ,, თანაბარ მდგომარეობაში მყოფ'' ჩინეთს. ქალაქის აშენებით კი ის იქნება ნამდვილი წინგადადგმული ნაბიჯი, ქალაქმშენებლობის საკითხში და ნათლად დაანახებდა მთელ მსოფლიოს ჩინთის შესაძლებლობებს. გამოფენის დროს ის მოინახულა 3,7 მლნ ადამიანმა და ამით მოიხსან ოსაკას რეკორდი 3 მლნ, გამოფენაზე შესვლა 550 იუანი ღირდა ( 150 ლარამდე) და მნახველების 90 % ადგილობრივები იყვნენ, რამაც კიდევ დამატებითი გახსნილობა დაადასტურა ჩინეთის, თუმცა კი ამ პერიოდში მთლიანად აიკრძალა რაიმე სახის ოპოზიციური გამოსვლები და და დამყარდა ფარული კონტროლი მნახველებზე.
          ყველაფერ ზემოთ ჩამოთვლილ სიკეთეებს თავისი მინუსებიც აქვს, რაც შემდეგში აისახება: ქალაქის განვითარების ადრეულ ეტაპზე გახშირდა უძრავი ქონებით სპეკულაცია, 1985 წლიდან 2007 წლამდე 7-ჯერ გაიზარდა გაზების ემისია, ხოლო თითქმის 3-ჯერ მყარი ნარჩენების მასა, გაიზარდა დანაშაულის რიცხვი და ჩამოსულების უმეტესობამ სოფლური ცხოვრების წესი შემოიტანა და გაჩნდა ახალი დაუგეგმავი უბნები, თუმცა სწრაფმა ეკონომიკურმა ზრდამ ამ ყველაფრის მონელება შეძლო და ამავე დროს შანხაი არის მაგალითი დანარჩენი ჩინური ქალაქებისთვის განვითარების გემების დასახვისთვის.

                                                         შანხაის გამოფენა / ოფიციალური ვიდეო

ბურკინა - ფასო

  ბურკინა ფასო აფრიკული სახელმწიფოა, რომელიც მსოფლიოში ერთ-ერთ უღარიბეს ქვეყნად ითვლება, ქვეყანა 1960 წელს განთავისუფლდა ფრანგული კოლონიალიზმიდან და მაშინდელი ტენდენციები უმეტესწილად ახლაც უცვლელია. ჯოჯოხეთს მარტო აქაური მექრთაამეები გააჩახჩახებენ და ქვეყნის სახელი ,, ბურკინა-ფასო'' კი ადგილობრივი ტომის მოსის ენაზე მოუსყიდველი ხალხის ქვეყანას ნიშნავს. (სხვა ვარიანტით საპატივცემულო ხალხის სამშობლოს)

ბურკინა ფასოს მდებარეობა

მოსის სამეფო, ფრანგების შეჭრის გზა &
 საერთაშორისო სავაჭრო გზები

        ბურკინა-ფასო მდებარეობს, აფრიკის კონტინენტის დასავლეთ ნაწილში, მდ, ნიგერის მუხლის სამხრეთით და ის ჩაკეტილ სახელმწიფოს წარმოადგენს, მას ექვსი მეზობელი სახელმწიფო ყავს, რომლებსაც თითქმის იგივე პრობლემები აწუხებთ ან უფრო გართულებული ფორმები რაც ბურკინა-ფასოს. მისი ფართობი, 274 ათასი კვ / კმ - ია, ქვეყნის მოსახლეობა 16,7 მლნ არის და ფერტილურობა ერთ-ერთი უდიდესია მსოფლიოში (6,07), სიცოცხლის საშუალო ხანგრძლივობა 55 წელი, შიდსის ვირუსიანების პროცენტული რაოდენობით 30 ადგილზე დგას, წერა-კითხვა ზრდასრულ ასაკში 21 % იცის, ურბანიზაცია 26 % უდრის, მოკლედ ყველა ,, ბედნიერება ერთად აქვთ''.  ქვეყანა ნაწილობრივ საჰელის ზონაში მდებარეობს, სამხრეთი ნაწილი უფრო შავ აფრიკას ეკუთვნის, პირველი სახელმწიფო რომელიც აქ შეიქმნა, იყო მოსის ხალხის მიერ შექმნილი მორონის იმპერია, რომელიც XVI - XIX საუკუნეებშ არსებობდა და ფრანგების ამ რეგიონში შემოსვლის მერე ის საფრანგეთის კოლონია გახდა, მოსის სამეფოზე რაიმე ხელნაწერი დოკუმენტები არ არსებობს, მაგრამ ფრანგების დახასიათებით ეს იყო ძლიერ ცენტრალიზებული სამეფო, რომელიც აწარმოებდა გვინეის ყურიდან ჩრდილოეტ აფრიკამდე ვაჭრობას, და ამ ვაჭრობაში ძლიერ დაწინაურებული იყვნენ ქალაქები ტომბოქტუ და ბობო-დილასო, 1895 წელს მოსის სამეფოსთან ფრანგებმა პროტექტორატის შესახებ ხელშეკრულება გააფორმეს. 

1919 წლის მდგომარეობა

1895 წლის მდგომარეობა

ზემო სენეგალ-ნიგერი

ფრანგული სუდანი, ნიგერი &
სპილოს ძვლის ნაპირი

          ნამდვილი კოლონიზება , იარაღის გამოყენებით და სრული ატრიბუტებით 1919 წელს დაიწყო, ფრანგების ხელში მოსის სამეფოს ზემო ვოლტა ეწოდა, კარტოგრაფებისთვის ვოლტა ნამდვილ წამებად იქცა ვინიდან ის ხან გაჩნდება ცალკე სუბიექტად ხან სხვა ტერიტორიბზე ნაწილდებოდა, 1896- 1904 წლებში ის სახედრო რაიონს ეკუთვნოდა, 1904-1919 წლებში ის ეკუთვნოდა ზემო სენეგალ-ნიგერის რაიონს, 1932 წლიდან ეს ყველაფერი ისევ შეიცვალა და ბურკინა-ფასოს ტერიტორია გადანაწილდა ფრანგული კოლონიის სამ რაიონზე, ფრანგულ სუდანზე, ნიგერზე და სპილოს ძვლის ნაპირზე, ყველა  ამ გადაადგილებებს თავისი ეკონომიკური მიზეზები ჰქონდა, მაგალითად მოსიები მჭიდროდ იყვნენ დაკავშირებული სპილოს ძვლის ნაპირის მოსახლეობასთან თავიანთი სავაჭრო ურთიერთობით, 1960 წელს ქვეყანა დამოუკიდებელი გახდა, და მას სახელად ზემო ვოლტა ერქვა, ხოლო 1984 წლიდან, მას შემდეგ ახალგაზრდა ოფიცერმა ტომას სანკარმა პუტჩი მოაწყო მას სახელი გადაერქვა და ბურკინა ფასო დაერქვა. 

თომას სანკარა

ეთნიკური ჯგუფები

    დღევანდელ ბურკინა - ფასოში შემდეგი სახის მდგომარეობ არის : ქვეყანაში დაახლოებით 60 ეთნიკური ჯგუფი ცხოვრობს, ცენტრში ცხოვრობენ მოსიები დაახლოებით მოსახლეობის ნახევარი, საჰელის ზონაში, ფაულები დაახლოებით 18 %, სამხრეთ დასავლეთით ბობოები ყველაზე ძველი მოსახლეები ამ ტერიტორიის, სხვა მნიშვნელოვან ეთნიკურ ჯგუფებს წარმოეადგენენ, გურმანები, სენაუტები, ლობოები და მუჰოუნები, ჩრდილოეთის მოსახლეობა მუსლიმები არიან და ისინი დაახლოებით 60 % წარმოადგენენ, დაახლოებით 15 % კათოლიკები, 4 % პროტესტანტები, დანარჩენები კი ანიმისტები არიან. ქვეყანა რურალური არის თუმცა ბოლო წლებში ურბანიზაციის ტემპები სწრაფად იზრდება, რაც კარგ საშუალებად იქცა ქვეყნის მრავალეთნიკურობის სეპარატიზმად არ გადაქცევის საქმეში, თუმცა ეს კვაზი ურბანიზაცია უფრო არის. ქვეყნის ეკონომიკა ძლიერ არის დამოკიდებული სოფლის მეურნეობაზე, ეკონომიკის 34,7 % სოფლის მეურნეობაში იქმნება, 23,3 % ინდუსტრიაში დანარჩენი მომსახურების სფეროში, სამუშაო ძალა 6,6 მლნ ადამიანია, რომელთა 90 % სოფლის მეურნეობაში არის დასაქმებული, სოფლის მეურნეობის ძირითად პროდუქციას წარმოადგენს, ბაბმბის და მაისის წარმოება, ბამბის წარმოებით ის ერთ-ერთი პირველია მსოფლიოს მასშტაბით, თუმცა ეს არ იძლევა გარანტირებულ ეკონომიკურ სიმყარეს ვინაიდან ბამბის მსოფლიო ბაზარაი საკმაოდ არამყარია და ქვეყანაში მოსახლეობის 20 % ამ სფეროშია დასაქმებული, რაც ყველა საბაზრო ცვლილებაზე სოცილურ ცლილებასაც იწვევს. ქვეყანა საკმაოდ მდიდარია ოქროთიც რომელიც ქვეყნის ექსპორტში მესამე ადგილს იკავებს თავისი მნიშვნელობით, ქვეყანა ასევე აწარმოებს სპილენძის, ფოსფატების რკინის და მანგანუმის ექსპორტს. 

ბურკინა-ფასოს რესურსები

ბურკინა-ფასოს ექსპორტის მიმართულებები

     ქვეყანას თავის ექვსივე მეზობელთან აქვს მიმოსვლა, მაგრამ მისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი არის კავშირი კოტ'დი-ივუართან, რომელსაც ის უკავშირდება როგორც სამანქანო ასევე რკინის გზით, სწორედ ამ ქვეყნებზე გადის ქვეყნის ექსპორტის თითქმის 80 % , მაგრამ დაახლოებით 2 წლის წინ როდესაც სპილოს ძვლის სანაპიროში, საარჩევნო დაძაბულობა და სამოქალაქო დაპირისპირება იყო, ბურკინა - ფასო იძულებული გახდა თავისი ექსპორტი უფრო ძვირი გზებისკენ, განას და ბენინისკენ მიემართა, რამაც ქვეყნის ეკონომიკა ძლიერ დააზიანა, ასევე ამ კონფლიქტმა ბურკინა - ფასოს მილიონამდე ლტოლვი მისცა რაც ისედაც უბედური ქვეყნისთვის დიდი დარტყმა იყო, ქვეყანას არ შეეძლო ამდენი ახალი ადამიანის აკომოდაცია. 

     ქვეყნისთვის კიდევ ერთი დიდი პრობლემა არის ჭარბმოსახლეობა, და ქვეყნის გაუდაბნოება, მეორე პრობლემა პირბველის შედეგია, მოსახლეობა მიმდგარია სახელმწიფო რესურსებს და ყოველგვარი რესურსები ანგარიშის გარეშე იხარჯება, არავინ არ ზრუნავს აღდგენადი რესურსების განახლებაზე და ძლიერ იზრდება საჰელის ზონა და გაუდაბნოებული ტერიტორიები. 

ქვეყნის გერბზე დაწერილი სამი სიტყვიდან (ერთიანობა, წინსვლა, სამართლიანობა) ჯერჯერობით პირველი არის კარგ მდგომარეობაში

                    

ეთიოპია

      ეთიოპია (აბისინია, კუშია) ეს არის განსაკუთრებული ქვეყანა, განსაკუთრებული კულტურული ტრადიციებით და აფრიკის კონტრასტებში გამორჩეული სახელმწიფო,  ეთიოპია ბერძნული სიტყვაა ( Αἰθιοπία ) და მზით დამწვარს მუქ კანიანს ნიშნავს. ეთიოპელებს აქვს განსაკუთრებული კალენდარი 12, 30 დღიანი თვით და მე-13 5 დღიანით რომელიც ნაკიან წელიწადში 6 დღიანი ხდება,  ეთიოპელებს უხარიათ 11 სექტემბრის დადგომა რადგან ეს მათი კალენდრით ახალი წელია. ეთიოპელებს გააჩნიათ საკუთარი განსაკუთრებული მარცვლოვანი დამწერლობა,  ეთიოპიის სახელმწიფო ენა არის ამჰარული, ამჰარებმა ქვეყანაში დომინირებას XIX საუკუნიდან მიაღწიეს, ისე კი ეთიოპიაში 80 განსხვავებული ეთნიკური ჯგუფი და ამდენივე ენაა.  ეთიოპიას გააჩნია ხანგრძლივი ისტორია, აქ მოხდა არაბეთის ნახევარკუნძულის სამხრეთ-დასავლეთ ნაწილიდან სემიტური მოდგმის ხალხების გადმოსახლება, რომლებიც შეერია ეთიოპის მთიანეთის მოსახლეობას და წარმოიქმნა დღევანდელი ეთიოპიელი ერი, გვიან ანტიკურ ხანაში აქ ჩამოყალიბდა აქსუმის სახელმწიფო, რომელიც იმ პერიოდში ძლიერ სამხედრო, პოლიტიკურ და ეკონომიკურ ცენტრს წარმოადგენდა, ეთიოპია წარმოადგენს უძველეს ქრისტიანულ სახელმწიფოს ის 356 წლიდან ქრისტიანულია, როგორც მიჩნეულია ქრისტიანობა აქ მათე მახარებელს უქადაგია,  1950 წლიდან ის ეგვიპტის კოპტურ ეკლესიას გამოეყოე და ავტოკეფალიური ეკლესიაცგახდა, ეთიოპიის ეკლესია მოიხსენიება როგორც,, ეთიოპისს ორთოდოქსული ტევაჰედო ეკლესია'' სადაც ,, ტევაჰედო'' არაბული ,, ტაუჰიდ'' - ის სინონიმია და გაერთიანებულს ნიშნავს, რაშიც იგულისხმება ქრისტეში ორივე ბუნების გაერთიოანება.  VII საუკუნეში ისლამის ექსპანსიის დროს ეთიოპიაში ეგვიპტის და წითელი ზღვის გავლით ვრცელდებოდა ისლამის იდეები მაგრამ, მან ფეხის მყარად მოკიდება აქ ვერ შეძლო, ამჟამად მოსახლეობის 63 %  ქრისტიანია, ( ორთოდოქსი, 43,5 %, პროტესტანტი 18, 6 %  , 0,7 % კათოლიკე ).  30 % მუსლიმი, უმეტესობა სუნიტები, ხოლო დანარჩენი ტრადიციულ აფრიკულ რელიგიებს მისდევს. 

სოფლის მეურნეობის განაწილება

ეთიოპიის  მთიანეთი

       

     ეთიოპია მდებარეობს აფრიკის აღმოსავლეთ ნაწილში, აფრიკის რქაზე, მისი ფართობი არის არის 1, 133,000 კვ/კმ-ს, ტერიტორია დაყოფილია 8 ადმინისტრაციულ ერთეულად და 5 თვითმმართველ ქალაქად. აღმოსავლეთით მას ესაზღვრება, ერიტრეა    , ჯიბუტი და სომალი, სამხრეთით კენია, დასავლეთით სამხრეთ სუდანი და ჩრდილოეთ სუდანი, ჩრდილოეთით, ჩრდილოეთ სუდანი და ერიტრეა. ასეთი მდებარეობის ის მოქცეულია ორ გეო-პოლიტიკურ ერთეულს შორის, ჩრდილოეთით და ჩრდილო-აღმოსავლეთით არაბული, მუსლიმური სამყარო, სამხრეთით და სამხრეთ-დასავლეთით შავი აფრიკა, მართალია არა საერთო გეო-პოლიტიკური ხედვით მაგრამ უამრავი რთული პრობლემით,  დედაქალაქია ადის-აბება 2, 5 მლნ ადამიანით ის ქვეყნის უდიდესი ქალაქია, ქვეყნის ტერიტორიის უდიდესი ნაწილი ზღვის დონიდან 1000 მ-ზე მაღლა მდებარეობს რაც კარგ პირობებს ქმნის სოფლის მეურნეობის განვითარებისათვის და აქ ნაკლებია მალარიის პრობლემა რაც ამ რეგიონის სხვა ქვეყნებისთვის მწვავედ დგას.  ხოლო მოსახლეობა შეადგენს 75 მლნ ადამიანს, მოსახლეობა თითქმის მთელ ტერიტორიაზე თანაბრად არის განაწილებული, ქვეყანა 2011  წლის მონაცემებით ჰგი-ის  (HDI) მიხედვით 187 სახელმწიფოს შორის 174 ადგილზე იდგა, რაც ძალიან ცუდი მაჩვენებელია. ეთიოპიის ეკონომიკაში წამყვანი როლი სოფლის მეურნეობას უკავია ის არის ყავის სამშობლო და აფრიკის ნომერ პირველი ყავის მწარმოებელი, ხოლო მსოფლიო მასშტაბით ნომერ მე-6. 

                       ეთიოპია გეო-პოლიტიკაში რეგიონული მოთამაშის როლში გვევლინება, ის ერთადერთი აფრიკული სახელმწიფოა რომელმაც შეძლო, კოლონიალურ ეპოქაში დამოუკიდებლობის შენარჩუნება, 1493 წელს ეთიოპისს სანაპიროს მიაღწია პორტუგალიელმა პიერო დე კოვილიამ და მას სურდა პორტუგალიურ-ეთიოპური კვშირის ჩამოყალიბება, ამ კავშირის შედეგად 1543 წელს ვასკო და გამას შვილმა,  კრისტივაო და გამამ, პორტუგალიის საექსპედიციო ჯარით დახმარება გაუწია ეთიოპიის სამეფო კარს ადალის იგივე აფარის სულთნის აჰმედ გრანის წინააღმდეგ. რასაც შედეგად ეთიოპიის მხრიდან კათოლიკეთა უფლებების გაზრდა და აღმსარებლობის თავისუფლება მოჰყვა. 

      1868 წელს ბრიტანელებმა მოაწყვეს ეთიოპური ექსპედიცია, თეოდორ II კეისრობისას,   XIX საუკუნეში იტალიელებმა ხელთ იგდეს ეთიოპიის კუთვნილი ერიტრეა და ამით მათ ზღვაზე გასასვლელი ჩაუკეტეს, 1896 წელს მენელიქ II კეისრობისას იტალიელებმა ეთიოპელების შეციწროვება დაიწყეს რაც უთუოდ მისი კოლონიად ქცევით დამთავრდებოდა მაგრამ ბრიტანელების დახმარებით, ეთიოპელებმა აბუას ბრძოლაში დაამარცხეს იტალიის არმია, რაც გახდა წინაპირობა ეთიოპური თვითშეგნების ჩამოყალიბებისა. 1931 წელს ჰალიე სელასიეს კესრობისას გამოიცა პირველი ეთიოპური კონსტიტუცია, 1935-1936 წლებში დაიწყო იტალია ეთიოპიის ომი, შედეგად კეისარი განდევნილ იქნა, ომს შეეწირა ეთიოპიის მოსახლეობის 5-10 %, ხოლო იტალიამ ვერ შეძლო ქვეყნის სრულ კონტროლზე აყვანა,  იტალიელებმა ქვეყანაში დაამყარეს რასათა განმაცალკევებელი რეჟიმი ( რაც საფუძვლად დაედო სამხრეთ აფრიკის რასიულ პოლიტიკას, აპარტეიდს).   1941 წელს ბრიტანელების დახმარებით ჰალიე სელასიე ტახტს დაუბრუნდა და იტალიელები განდევნილ იქნენ. 1970-იან წლებში დაიწყო მეფის ხელისუფლების კრიზისი, რაც გამოწვეული იყო 1973 წლის ნავთობ კრიზისით, რამაც თავის მხრივ ქვეყანაში ინფლაცია და ეკონომიკური ვარდნა გამოიწვია,  რასაც მოჰყვა აჯანყება და 1974-1991 წლების განმავლობაშ ქვეყანაში მივიღეთ სოციალისტური დიქტატურა, საბჭოთა კავშირისა და კუბის აქტიური მხარდაჭერით რგორც პოლიტიკური ისევე სამხედრო რესურსებით, თუმცა ამ ცვლილებამ არ გაამართლა და ქვეყანან  იქცა ათასი ჯურის სპეცსამსახურების პოლიგონად, ხოლო შედეგი კი ის იყო რომ 1984-1985 წლის შიმშილობას ნახევ მლნ ადამიანამდე შეეწირა.

სადავო საზღვარი

    1991 წელს რეჟიმი დაემხო, რაშიც ყველაზე მეტი წვლილი შეიტანა, კოალიცია ,, ეთიოპიის ხალხთა რევოლუციურ-დემოკრატილმა ფრონტმა,, და ,, ტიგრაის სახალხო განმანთავისუფლებელმა ორგანიზაციამ'' შედეგად კი ამას მოჰყვა ეთიოპიაში დემოკრატიზაციის დაწყება და კონსტიტუციის ცვლილება, ქვეყანა გადავიდა ფედერაციული მოწყობის სიტემაზე, სადაც ყველა დიდ ეთნიკურ ჯგუფს საკუთარი ავტონომია მიეცა. 1993 წელს 30 წლიანი ომის შემდეგ, ერიტრეამ მელეს ზენავის მეთაურობით დამოუკიდებლობა მოიპოვა ეთიოპიისგან, რამაც ქვეყანა მწვავე ეკონომიკური კრიზისის პირას მიიყვანა, 1998 წლამდე მიმდინარეობდა სხვადასხვა სასაზღვრო კონფლიქტი რაც 1998 წელს ფართო მასშტაბიან ომში გადაიზარდა, ეთიოპიის საჰაერო ძალებმა დაიწყეს ერიტრეის დედაქალაქის ასმერას დაბომბვა, ხოლო სახმელეთო ძალები ნელ-ნელა უახლოვდებოდენ მას, თუმცა გაეროს ზეწოლით ბრძოლები შეჩერდა და 2000 წელს ალჟირში ხელი მოეწერა ცეცხლის შეწყვეტას, საზღვრის პირას ჩადგა გაეროს ცისფერჩაფხუტიანები და 2002 წელს შეიქმნა დამოუკიდებელი საზღვრის სადემარკაციო კომისია, რასაც კონფლიქტის ფაქტიური ამოწურვა მოჰყვა. 

სომალის შეჭრა ეტიოპიაშია

ეთიოპიის შეჭრა სომალში

        ეთიოპიას განსაკუთრებული ურთიერთობა აქვს მის დანგრეულ და წლეულს სავარაუდოდ აღმშენებლობის გზაზე შემდგარ სომლისთან, 1977 წელს სომალის  სამთავრობო ჯარები ეთიოპიის ტერიტორიაზე შეიჭრენ და ოგადენის რეგიონის ანექსირება დააპირეს, რომელიც ნახევრად უდაბნოა და უმეტესად შავკანიანებით არის დასახლებული, მიზეზი კი ის იყო თითქოს ეს ტერიტორია მათი ძველი კუთვნილება იყო, ( სინამდვილეში გარდაცვალების პირას მისული ხელისუფლება ახალ გამარჯვებაში გადარჩენას ეძებდა). საპასუხოდ ეთიოპიამ სომალის გარდამავალი მთავრობის ფუნდამენტალისტი მუსლიმებისგან გადარჩენის მიზნით, რომლებიც ერიტრეას აქტიურად უჭერენ მხარს, 2006 წელს სამხედრო ვოიაჟი მოაწყო სომალის დედაქალაქისკენ, რომელიც არც თუ წარმატებულად დასრულდა, თუმცა ეთიოპია როგორც თვლის მან მისი გასაკეთებელი გააკეთა.  ეთიოპიის რეგიონული ინტერესები კარგად დაემთხვა, აშშ მსოფლიო ინტერესებს, ეთიოპია, ერიტრეასა და სომალის ადანაშაულებს, ალ-ქაიდას წევრების მფარველობაში, რომელთაც ჯერ აშშ-ს საელჩეობეი ააფეთქეს იმავე რეგინში, ნაირობსა და მომბასაში და მერეც ათასი ამერიკისთვის არა სასიამოვნო მოიმოქმედეს, ეთიოპიაც ამ ყველაფერს იყენებს საკუთარი რეგიონული ინტერსების გასამართლებლად და ყოველ მოკლულ სომალელს და ერიტრეელს ტერორისტობას აბრალებს, ( რაც მთალდ სიმართლისგან შორსაც არ არის) .  

   ბოლო დროს სამხრეთ სუდანის დამოუკედებლობის შემდეგ გამოჩნდა  კარგი პერსექტივა სამხრეთ სუდანური რესურსების ექსპორტის ეთიოპიის გავლით, რომელიც ალბათ შემდეგ ჯიბუტზე გაივლის, რადგან ერიტრეა და სომალი ეთიოპიისთვის უფრო უარეისია, ხოლო სამხრეთ სუდანს არც საშულება და არც სურვილი ამ გეგმის შეცვლისა ჯერ არ გააჩნია.   

       ეთიოპიას საკუთარი გეო-პოლიტიკური ინტერესების დასაცავდ, რეგიონის პირობაზე ნორმალური არმია ჰყავს, ეთიოპიის არმიაში მსახურობს 180,000 მოსამსახურე, არმია პროფესიულ სისტემაზე მოწყობილი, ერიტრეის დამოუკედებლობლობის შემდეგ საზღვაო ძალები ავტომატურად გაუქმდა. ქვეყნის არმიას დიდ დახმარებას უწევს აშშ. ეთიოპიური არმიის ნაწილები სამშვიდობო მისიებით გაგზავნილი არიან ბურუნდისა და ლიბერიაში, ისინი იდგნენ სამხრეთ სუდანში დარფურის რეგიონში და ამჟამად არიან სასაზღვრო რეგიონში სუდანსა და სამხრეთ სუდანს შორის. ისინი ასევე იბრძვიან სომალის მიწაზე ფუნდამენტალისტი ისლამისტების ( ისლამური სამართლის კავშირი) წინააღმდეგ. 

სამხრეთ სუდანი

      თავიდან ერთიანი სუდანი აფრიკის ყველაზე დიდი სახელმწიფო იყო ფართობით, 2,5 მლნ კვ/კმ, ხოლო მასშემდეგ რაც 619 ათასი კვ/კმ-ს ფართობის მქონე სამხრეთ სუდანი დამოუკიდებელი გახდა პირველობა მან კონგოს დემოკრატიულ რესპუბლიკას იგივე ზაირს დაუთმო, ახლა კი იმ მიზებზე რატომ მოხდა ეს ყველაფერი  ....

სუდანი ტერიტორია VI ს

ისლამის შემოსვლა რეგიონში

ფუნჯის საამირო

ენობრივი შემადგენლობა

რელიგიური შემადგენლობა

ჯონ გარანგი

    

საარჩევნო ბიულეტენი

    2011 წლის 9 ივლისს სამხრეთ სუდანმა ერთიანი სუდანიდან გამოყოფა და დამოუკიდებლობა გამოაცხადა დედაქალაქი კი ჯუბა გახდა, ამ ყველაფრის მიზეზი(ები) კი ისტორიაში უნდა ვეძიოთ, ჩვ.წ.აღ IV საუკუნეში აქ ჩამოყალიბდა მეორების კულტურა, რომელსაც გააჩნდა საკუთარი ენა და დამწერლობაც კი, ამავე პერიოდში მოხდა ამ სახელმწიფოსა და მიმდებარე ტერიტორიების ქრისტიანიზაცია, VI საუკუნეში ამ ტერიტორიაზე ყალიბდება სამი სახელმწიფო ნაბოტია, მაკურია და ალოდია, რომლებიც ქრისტიანული კულტურის მატარებლები იყვნენ, მაგრამ მას შემდეგ რაც 640 წელს ეგვიპტე არაბების მიერ იქნა დაპყრობილი, ისინი ქრისტიანულ სამყოროს ჩამოცილდნენ და დაიწყო არაბული ექსპანსია და ისლამიზაცია, 1315 წელს ეგვიპტის მამლუქებმა დაიწყეს მაკურიის დაპყრობა და ისლამიზაცია რასაც დიდი წარმატებით გაართვეს თავი, ხოლო 1504 წელს ქრისტიანული ალოდიაც მუსლიმური საამიროს ფუნჯის ნაწილი გახდა და დაიწყო მისი ისლამიზაციაც, სწორედ ალოდიის სამხრეთ საზღვარს ემთხვევა დღევანდელი სუდანის სამხრეთ საზღვარიც, 1820 წელს ეგვიპტის მმართველმა მუჰამედ ფაშამ სუდანის ოკუპაცია მოახდინა და სწორედ მაშინ მოხდა ღევანდელი სამხრეთ და ჩრდილოეთ სუდანის გაერთიანება, ამის შემდეგ 1881 წელს ისლამური სექტის მაჰდისტების (მესიანისტები) მიერ ამ ტერიტორიაზე დაარსებული იქნა სახელმწიფო რომელიც 1898 წელს ბრიტანული ჯარების მიერ განადგურებული იქნა, 1899 წელს სუდანი ეგვიპტე ბრიტანეთის კონდომინიუმი გახდა, ეგვიპტის უპირატესობით ფაქტიურად კი, Pax Britania დამყარდა, კიდევ ერთი მაჰდისტური სახელმწიფო რომ არ მიეღო, ბრიტანეთი მხარს უჭერდა და ახალისებდა ჩრდილოეთ სუდანის არაბულ და გაარაბებულ მუსლიმურ ელიტას, ხოლო სამხრეთ სუდანში, მცირე რაოდენობით ქრისტიანები და ანიმისტები თავიანთ ჭკუაზე ცხოვრობდნენ ვინაიდან იმენი ცოდნა არ ჰქონდათ, რომ საშიში ყოფილიყვნენ და არც იმ ტერიტორიის რესურსებიტ სიმდიდრე იყო იმდროისათვის ცნობილი, 1952 წელს ეგვიპტე დამოუკიდებელი გახდა ხოლო 1956 წელს სუდანმა სრული დამოუკიდებლობა მიიღო, ქვეყნის დედაქალაქი გახდა ჴარტუმი, ქვეყანა კი რელიგიური, ენობრივი და ეთნიკური კონტრასტების საბადოს წარმოადგენდა, შედეგმაც არ დააყოვნა და 1956 წელს დაიწყო სამოწალაქო დაპირისპირება რისი მწვერვალიც 1964 წელს იქნა მიღწეული, როდესაც ჴარტუმმა გადაწყვიტა, მთელი ქვეყნის ისალიმაზიციაშედეგი კი სამოქალაქო ომი იყო, სამხრეთში ჩამოყალიბდა ანიანის ამხობულთა ჯგუფი რომელიც საკმაო წარმატებით ებრძოდა სამთავრობო ძალებს, ამის შედეგი კი ის იყო, რომ 1972 წელს ადის-აბებაში ხელი მოეწერა სამშვიდობო შეთანხმებას რომლის ძალითაც სამხრეთ სუდანმა, ფართო ავტონომია მიიღო საკუთარი ტავრობითა და პარლამენტით რომელიც საშინაო საქმეებს განაგებდა, მაგრამ მშვიდობა დიდხანს არ გაგრძელდა ვინაიდან სამხრეთის ქარმა ჩრდილოეთში ნავთობის სუნი მიიტანა და 1983 წელს ამათაც გადაწყვიტეს მთელი ქვეყანა შარიათის კანონებზე გადაეყვანათ მათ შორის შიდა საქმეებში ავტონომიის მქონე სამხრეთ სუდანიც, ამას მოჰყვა ის, რომ სამხრეთსი ისევ იარაღს მოჰკიდეს ხელი და ჯონ გარანგის მეთაურობით შეიქმნა სამხრეთ სუდანის სახალხო განმანთავისუფლებელი არმია, რომელთა მთავარ მოთხოვნასაც უფრო მეტად გაფრთოებული ავტონომია წარმოადგენდა, დაიწყო 20 წლიანი  ომი და შედეგიც საომარი იყო, სამხრეთ სუდანს ეთიოპია, ერიტრეა, კენია და უგანდა უჭერდა მხარს, 4 მლნ ლტოლვილთა და იძულებით გადაადგილებულთა სიებს მიემატა და დამატებით 2 მლნ ეპიტაფია გაჩნდა. 2003 წელს დატრიელებული დარფურის ტრაგედიის შემდეგ, როდესაც ცენტრალური ხელისუფლება მუსლიმი მაგრამ არა არაბი მოსახელობის ხოცვით გაერთო, სუდანი საერთაშორისო ყურადრების ცენტრში მოექცა რის შემდეგაც მოხდა, 2005 წლის სამშვიდობო ხელშეკრულების ხელმოწერა და დაიწყო მზადება რეფერენდუმისთვის რომელიც 2011 წელს ჩატარდა და მოსახლეობის 98,83 % ხმა მისცა დამოუკიდებლობას. (ბილეტენები ასეთი უცნაური იმიტო იყო, რომ ზრდასრული მოსახლეობის 73% წერა-კიტვის უცოდინარია) 

    ახალი სახელმწიფოს მეზობლები გახდნენ, სუდანი ჩრდილოეთით, ეთიოპია აღმოსავლეთით, კენია, უგანდა და კ.დ.რ სამხრეთით და დასავლეთით ც.ა.რ. ქვეყანა ჩაკეთილი სახელმწიფოების რიგს მიეკუთვნება ვინაიდან ზღვაზე გასასვლელი არ აქვს, ყველაზე ახლო და უსაფრთხო მსოფლიო ოკეანესთან წვდომა კენიის გავლით იქნებოდა მაგრამ ინფრასტრუქტურა არ არსებობს, ჩრდილოეთით სუდანის გავლით არის როგორც საავტომობილო ასევე სარკინიგზო ინფრასტრუქტურა პორტ პორტ სუდანამდე თუმცა ჩრდილოელი მეზობლები ამის სურვილს ნაკლებად ამჟღავნებენ, სახელმწიფოს მოწყობა ფედერაციული და 10 ფედერაციული ერთეულისგან შედგება,

პოლონეთის მიგრაციის პოლიტიკა და გამოცდილება

                მიგრაციის საკითხები დღეს საკმაოდ აქტუალურია პოსტ-სოციალისტური ქვეყნებისთვის, რადგან ჯერ კიდევ უამრავ ქვეყანას ამ ზონაში აქვს ემიგრაციასთან დაკავშირებული პრობლემები. პოლონეთის გამოცდილება ამ საკითხებთან დაკავშირებით საკმაოდ მნიშვნელოვანი და ანგარიშგასაწევია, შესაბამისად მისი გაზიარება ბევრ ქვეყანას შეიძლება წაადგეს, მათ შორის საქართველოსთვისაც.

            პოლონეთის მიგრაციის პოლიტიკა შეგვიძლია დავყოთ ორ ეტაპად; პირველი, ევროკავშირში გაწევრიანებამდე (1990-2004) და მეორე, ევროკავშირში გაწევრიანებიდან დღემდე.

               პირველ ეტაპზე, საბჭოთა ბლოკის დაშლის შემდეგ, პოლონეთი მიიჩნეოდა მიგრაციის მაღალი რისკის ქვეყნად. მას უნდა მოეგვარებინა საზღვრების დაცვის პრობლემა, რადგან ქვეყნის ტერიტორიაზე აღმოსავლეთიდან ხვდებოდა უამრავი არალეგალური მიგრანტი აღმოსავლეთ ევროპიდან და აზიიდან. მართალია, პოლონეთის საზღვრებს იცავდნენ შეიარაღებული ძალები, საზღვარზე გაბმული იყო მავთულხლართები და მას სამხედროები მეთვალყურეობდნენ, მაგრამ ამ ეტაპის პირველ პერიოდში მისი საზღვრები წარმოადგენდნენ უკანონო ვაჭრობის, კორუფციის, მუშახელის უკანონო მიგრაციის, კონტრაბანდისა და ტრეფიკინგის ზონად.

                  1990 წელი მჩნეულია ძირეული რეფორმების დაწყების წლად. ამ წელს პოლონეთმა დაიწყო რეფორმების გატარება მიგრაციის სფეროში, რის შედეგადაც გარდაიქმნა ორი სახელმწიფო ორგანო, რომელთაც დაევალათ პოლონეთის ტერიტორიაზე შემოსული და მცხოვრები უცხო ქვეყნის მოქალაქეების კონტროლი. სხვადასხვა სტრატეგიული საქმიანობის ზედამხედველობა და პოლიტიკური პასუხისმგებლობა დაეკისრა შინაგან საქმეთა და ადმინისტრაციის სამინისტროს, ხოლო კონტროლის მექანიზმების ცხოვრებაში გატარება -- საზღვრის დაცვის სამსახურს..

  უკანონო მიგრაციები რომ არ გახშირებულიყო, საზღვრის დაცვის მიზნით 1997 წელს  მიიღეს სისტემაში საზღვრის დაცვის  პუნქტების ჩართვის გეგმა, რის შედეგადაც ააშენეს სამეთვალყურეო კოშკურები. 1998 წელს თითო საპატრულო კოშკურა აკონტროლებდა 43 კილომეტრიან მონაკვეთს, ევროსტანდარტების მიხედვით კი ყოველ 20-22 კილომეტრში უნდა ყოფილიყო სამეთვალყურეო კოშკი. რაც იმას ნიშნავდა, რომ მუშაობა ამ მიმართულებით უნდა გაგრძელებულიყო.

                 1997 წელს მიიღეს კანონი უცხო ქვეყნის მოქალაქეების შესახებ, რომელსაც უნდა დაერეგულირებინა პოლონეთში  უცხოელთა  შესვლის, გასვლისა და ყოფნის საკითხები. უცხოელად განისაზღვრა პირი, რომელიც არ ფლობს პოლონეთის მოქალაქეობას. კანონში გაიწერა ბინადრობის ნებართვის გაცემაზე უარის თქმის საფუძვლები. განაცხადი არ დაკმაყოფილდებოდა, თუ განმცხადებელი ვერ  დააკმაყოფილებდა სამ ძირითად მოთხოვნას;

                პირველი, თუ ვერ დადასტურდებოდა, რომ განმცხადებელს აქვს საკმარისი სტაბილური შემოსავალი.

მეორე, განმცხადებელი არ უნდა ფიქსირდებოდეს არასასურველ პიროვნებათა მონაცემთა ბაზაში.

               მესამე, განცხადებაზე უარს ეტყოდნენ, თუ გაცხადება შეიცავს ცრუ ინფორმაციას ან დართული აქვს ყალბი დოკუმენტი.

ევროკავშირში გაწევრიანების შემდეგ პოლონეთმა განახორციელა გარკვეული ცვლილებები.

ამავე წელს შრომის სამინისტრომ გამოსცა ბრძანებულება, რითაც პოლონეთის მეზობელ სახელმწიფოების (უკრაინა, ბელორუსია და რუსეთი) მოქალაქეებს მიენიჭათ უფლება სამუშაო ნებართვის მიუღებლად შეესრულებინათ სეზონური სამუშაოები პოლონეთის ტერიტორიაზე.

                     

გაძლიერდა საზღვრის დაცვა და აღიჭურვა თანამედროვე ტექნიკით რათა საზღვრის დამცველებს გაადვილებოდათ პატრულირება სასაზღვრო ზოლზე. 2008 წელს საზღვრის დაცვის თანამშრომლებს მიენიჭათ მიგრანტების წარსულის მოკვლევისა და ჩხრეკის უფლება

  2011 წელს პარლამენტმა მიიღო კანონი, რის შედეგადაც უკანონო  მიგრანტებს ქვეყანაში დარჩენის უფლება მიეცათ გარკვეული პირობებით.

            თუ პოლონეთის პოლიტიკას მიგრაციის კუთხით გავადევნებთ თვალს დავინახავთ, თუ რა გზა განვლო ქვეყანამ იმისთვის რომ  მიეღწია ევროსტანდარტებისთვის, დაეკმაყოფილებინა მისი მოთხოვნები და გამხდარიყო გაერთიანების სრულფასოვანი წევრი

          დასკვნის სახით შეიძლება ითქვას,  რომ პოლონეთის გამოცდილება  კარგი მაგალითია საქრთველოსა და აღმოოსავლეთის პარტიორობის  ქვეყენებისათვის, თუმცა სასურველია მოდელის დანერგვის დროს გათვალისწინებული იქნეს ქვეყნის რეგიონული თავისებურებები და აღნიშნული საკითხები  ფართო დისკუსიის თემა გახდეს.

რუსულ ჩინური ურთიერთობები

   

ჩინეთი და რუსეთი XVII ს.

 

     რუსეთი და ჩინეთი XX ს

   

მეორე სასაზღვრო კონფლიქტის რუკა

    რუსეთ - ჩინეთის ურთიერთობები

            რუსეთსა და ჩინეთს შორის ურთიერთობები, უკვე რამოდენიმე საუკუნეს მოითვლის, რაც შეეხება ამ ურთიერთობის ინტენსივობას, მისი ყოველი მომდევნო ეტაპი უფრო ინტენსიურია ვიდრე წინა, ორ ქვეყანს შორის, მუდმივად იზრდება ვაჭრობის მოცულობა თუ ერთმანეთისადმი, პოლიტიკური ინტერესი. ურთიერთობების, ასეთი ზრდა პირველ რიგში გამოწვეულია, დანარჩენ მსოფლიოში მიმდინარე, ეკონომიკური თუ პოლიტიკური ურთიერთოების ზრდით, მოსკოვსა და პეკინს შორის მანძილი დაპატარავდა, რასაც განსაკუთრებით ხელს უწყობს ამ ორი ქვეყნის საგარეო კურსი, მათი ასეთი ურთიერთობა, გასაკვირი ნამდივლად არ, არის ვინაიდან ორივე დიქტატორული სახელმწიფოა, დანარჩენი დემოკრატიული მსოფლიოს მიერ მარგინალიზებული, ორივე ქვეყნაში ძალაუფლების ვერტიკალური განაწილება მოქმედებს და შესაბამისად, გარემოებაც გარკვეულწილად აიძულებთ თანამშრომლობას.          ერთის მხრივ ეს ორი ქვეყანა, დღევანდელ მსოფლიოში საერთო ანტი დასავლური ფრონტით გამოდიან, ხშირად უპირისპირდებიან ევროპულ თუ ამერიკულ ნაბიჯებს მსოფლიო პოლიტიკურ არენაზე, რაც განსაკუთრებით კარგად გაეროს უშიშრობის საბჭოს სხდომებზე ჩანს, სადაც ჩინეთი და რუსეთი შეთანხმებულად მოქმედებენ და ისე იღებენ გადაწყვეტილებებს, მეორეს მხრივ ორ ქვეყანას შორის არსებობს, უამრავი უთანხმოება და რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია, დაპირისპირება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი სივრცისთვის, რომელიც ორივე სახელმწიფოს ეროვნულ ინტერესებში შედის და ეს არის ციმბირი.  ციმბირი წარმოადგენს იმ საბადოს, რომელც ავსებს მოსკოვის ბიუჯეტს და რომელიც უზრუნველყოფს ჩინურ კომპანიებს მნიშვნელოვანი ნედლეულით, ჯერჯერობით ორივე თანხმდება, არსებულ სიტუაციაზე, ჩინელები მიდიან და ყიდულობენ, რუსებიც ხელსაყრელ ფასად ყიდიან, თუმცა არსებული მდგომარეობა რამდენი ხნით შენარჩუნდება და როგორ შეიცვლება, თანამედროვე სწრაფად ცვალებად სამყაროში საკმაოდ რთული გამოსაცნობია.

რუსულ ჩინური ურთიერთობების ქრონოლოგია

უკვე, რამდნიმე საუკუნეა რაც ჩინეთს და რუსეთს ერთმანეთთან ურთიერთობა აქვთ, მიუხედავად იმისა, თუ რა ფორმის მმართველობა აქვთ თუ რა ჰქვია რუსულ და ჩინურ სახელმწიფოებს, მათი გეოგრაფიული მეზობლობის გამო მათ შორის ურთიერთობა მუდმივი პროცესია. ამჟამად რუსეთი და ჩინეთი ერთმანეთს 2 ადგილზე ესაზღვრება და მათი საერთო საზღვრის სიგრძე 4300 კმ-ია.

მას შემდეგ, რაც რუსეთი იმპერიად იქცა, მან აღმოსავლეთისკენაც დაიწყო გაფართოება, 17 საუკუნის მეორე ნახევარში, რუსეთის აღმოსავლეთ საღვარი უკვე ჩინეთისას შეეხო და პირველი დაპირისპირებაც გაჩნდა, ტერიტორიების გაყოფის საკიხში, ეს პირველი დაპირიპირება ფართომასშტაბიან, კონფლიქტში არ გადაზრდილა და 1689 წლის ნერჩინსკის შეთანხმებით, დაპირსპირება ამოიწურა, მაგრამ რა თქმა უნდა დროებით, ვინაიდან რუსეთი ექსპანსიური ძალა იყო, არსებული შეთანხმებით ნერჩინსკიდან ტუგურამდე ჩინური საზღვარი გაივლო ჩინეთის გავლენის სფერო დარჩა და რუსეთმა ამით აღიარა, ქინგის დინასტიის უფლებები ამ ტერიტორიაზე, რითაც მდინარე ამურის, ორივე მხარეს ჩინეთის გავლენა შენარჩუნდა, ეს ხელშეკრულება იყო პირველი, რომელიც ჩინეთის იმპერიამ დასავლურ სახელმწიფოსთან დადო, ხელშეკრულება 5 ენაზე იქნა შესრულებული, რუსულად, ჩინურად, მანჯურიულად, მონღოლურად და ლათინურად, ხელშეკრულებს დადებისას მომრიგებლის როლში იყვნენ იეზუიტი ბერები. ხელშეკრულებაში არ იყო ზუსტი საზღვერები მოცემული, ვინაიდან მოცეული ტერიტორიის უდიდესი ნაწილი შეუსწავლელი იყო და ტოპონიმიკა შეუთანხმებელი, ხელშეკრულებამ უბრალოდ დაადასტურა ჩინეთის უფლებები მოცემულ ტერიტორიაზე, მხარეებს არ გაუცვლიათ რუკები სადაც ოფიცილურად იქნებოდა მოცემული ტერიტორიების საზღვრები, შედეგად რუსები განაგრძობდნენ ამ ტერიტორიაზე ექსპანსიას, ჩინელები კი იმით კმაყოფილდებოდნენ, რომ ეს მათ ტერიტორიად განიხილებოდა.       (Chen, 1966)                                                                                                   ასეთი, მდგომაროება დიდხანს არ გაგრძელებულა, 1722 წელს ჩინელებმა, რუსებს სავაჭრო მიმოსვლა აუკრძალეს და საზღვარი ჩაუკეტეს,  ეს ყველაფერი 1768წლის კიახტის შეთანხმებით დარეგულირდა, როდესაც ორ სახელმწიფოს შორის დაიდო ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც რუსებს აღუდგათ უფლება ევაჭრათ ჩინეთთან და გაეგზავნათ ქარავანები პეკინში, თუმცა რუსებს გაუჩნდათ ვალდებული დაეწყოთ საზღვრი მკაცრი კონტროლი, რომ უკანონო ვაჭრობა აკრძალულიყო. (Dittmar, 2008)

შეთანხმება ძალაში დარჩა 1858 წლამდე, ამ პერიოდისათვის ჩინეთი უკვე მნიშვნელოვნად იყო დასუსტებული, როგორც ეკონომიკურად ისე სამხედრო ძლიერების მხრივ, ასეთ სიტუაციაში აიგუნის შეთანხმებით რუსეთის საზღვარი გაივლო მდინარე ამურის ნაპირზე და მდინარის ჩრდილოეთით ტერიტორია რუსეთს გადაეცა, ხოლო სამხრეთის ტერიტორია ჩინეთს დარჩა, ხოლო მდინარე უსურის აღმოსავლეთ ტერიოტირი ორი სახელმწიფოს საერთო კონტროლს დაექვემდებარა, 1860 წლის პეკინის კონვენციით კი ეს ტერიტორიაც, რუსეთის შემადგენლობაში შევიდა და ორ ქვეყანს შორის საზღვარს ამის შემდეგ მნიშვნელოვანი ცვლილებები აღარ განუცდია.   (Vertrag von Aigun, 2018)  

ამის შემდეგაც რუსეთი გამუდმებით ცდილობდა, რომ მისი გავლენის სფერო აღმოსავლეთში გაეფართოებინა, და ამგვარად ის მხარს უჭერდა ჩინეთში, მცხოვრები მუსლიმები და მონღოლების სწრაფვას დამოუკიდებელი სახელმწიფოების ჩამოყალიბების საქმეში, იცავდა მათ ინტერესებს და ხელს უწყობდა, მათ ეკონომიკურად თუ პოლიტიკურად. 1900 წელს როდესაც ჩინეთში ბოქსიორების აჯანყება დაიწყო, რუსეთის 200,000 - იანმა არმიამ მანჯურია დაიკავა და ნიკოლოზ მეორემ ეს იმით დაასაბუთა, რომ მას ბოქსიორების აჯანყებისგან ტერიტორიის დაცვა სურდა, აჯანყების დასრულების შემდეგ ტერიტორია, ოფიციალურად სიევ ჩინეთის საკუთრებად დარჩა, თუმცა რუსული ჯარი იქ რკინიგზის დაცვის საბაბით ისევ დარჩა და დე ფაქტო კიდეც ახდენდა ტერიტორიის კონტროლს. (Russisch-Chinesischer Krieg, 2018)

მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთი პირველ მსოფლიო ომში მოკვაშირეების მხარეს გამოდიოდა, ამან დიდად ვერ შეამსუბუქა, მისი მდგომაროება, თუმცა კი ერთი იყო, რუსეთი გამოაკლდა იმ სახელმწიფოებს, როლებიც ჩინეთის რესურსების გამოყენებით იყვნენ დაკავებული, თუმცა მანჯურიში ის ჩაანაცვლა იაპონიამ. რუსეთში მომხდარი კომუნისტური რევოლუციის შემდეგ, ლენინმა უარი განცხადა ყველა იმ პრეტენზიაზე, რომლებიც რუსეთის იმპერიის პერიოდში არსებობდა, კომუნისტური რუსეთი აქტიურ დახმარებას უწევდა ჯერ სუნ იატ სენს, ხოლო შემდეგ ჩან კაი შის და მაო ძედუნს ორივეს, იმ მიზნით, რომ მათ დაემარცხებინათ ჩინეთის ტერიტორიაზე მყოფი გარე აგრესორები, ასევე რუსეთი აქტირუად ეხმარებოდა ჩინეთს იაპონიის იმპერიის წინააღმდეგ ბრძოლაში.  ამ პერიოდის რუსულ ჩინურ ურთირთობაში, ყველაზე მნიშვნელოვანი ალბათ იყო, ის, რომ რუსეთმა აქტირუად დაიწყო ჩინური ელიტის განათლების და აღზრდის საქმეში ჩარევა და ჩინური პოლიტიკური ელიტის ბევრმა წარმომადგენელმა მიიღო განათლება, რუსეთში, რაც შემდგომ პერიოდში მნიშვლოვანი დაახლოების ფაქტორი უნდა გამხდარიყო.

ჩინეთის სამოქალაქო ომის დროს, საბჭოთა კავშირი უფრო ჩინელ ნაციონალისტებს უჭერდა მხარს ვიდრე, კომუნისტებს, ამას ბუნებრივი მიზეზიც ჰქონდა, 1945 წელს, მეორე მსოფლიო ომის ბოლოს საბჭოტა კავშირმა, მანჯურია დაიკავა და იქედან იაპონელები გააძევა, მთელი ომის პერიოდში, ჩინელი ნაციონალისტები უფრო ძლიერები ჩანდენენ ვიდრე კომუნისტები, მაშინ როდესაც მაო ძალებს ინახავდა საბოლოო გამარჯვებისთვის, საბჭოთა კავშირის და სტალინის გათვლა იყო შემდეგი, მათ მიაჩნდათ, რომ გომინდათ უფრო ადვილად შეძლებდნენ იმაზე შეთანხმებას, რომ რუსეთს მანჯურიაში განსაკუთრებული უფლებები შეენარჩუნებინა, როგორც რკინიგზაზე ასევე გაუყინავ საზღვაო პორტზე ( პორტ - არტური, დალიანი ). თუმცა სტალინის გათვლები არ გამართლდა, რუსებს 1946 წელს მანჯურიის დატოვება მოუწიათ, კომუნისტებმა კი 1948 წელს შეძლეს და მანჯურია ხელში ჩაიგდეს, შედეგად მათ ხელთ აღმოჩნდა, ჩინეთის ყველაზე განვითარებული ნაწილი, სადაც იაპონელებმა დიდი ინდუსტრიული რაიონი შექმნეს, მანჯურიის აღების შემდეგ, კომუნისტებმა საბოლოოდ შეძლეს და გომინდანი დაამარცხეს, გომინდანი ტაივანზე გაიქცა ჩინეთი კი კომუნისტური ხელისუფლების ქვეშ რუსეთის მოკავშირედ იქცა, ამის მიზეზი პირველ რიგში იყო, სხვა ალტერნატივის არ არსებობა და არა ბუნებრივი მდგომარეობა, რასაც შეიძლება მიეყვანა ისინი მოკავშირეობამდე, ჩინეთი და რუსეთი ორივე კომუნისტური სახელმწიფოები იდეოლოგიურად მოკავშირეები უპირისპირდებოდნენ დანარჩენს სამყაროს, თუმცა რუსეთს ისევ ეჭრია თვალი მანჯურიაზე ხოლო ჩინეთს ამურის და უსურის გაღმა ნაპირებზე.

1950 წელს ჩინეთსა და საბჭოთა კავშირს, შორის დაიდო მეგობრობის ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც რუსეთმა საბოლოოდ თქვა უარი, მანჯურიაში განსაკუთრებულ უფლებებზე, ხელშეკრულების თანახმად ქვეყნები კისრულობდნენ ერთმანეთისთვის დახმარების გაწევა, თუკი რომელიმე მათგანზე შეევას განახორციელებდა იაპონია ან იაპონიის მოკავშირე, რაშიც აშშ იგულისხმებოდა. 1953 წელს სტალინის გარდაცვალების შემდეგაც მოკავშირეებს შორის დამოკიდებულება არ შეცვლილა, პირიქით 1954 წელს ხრუშჩოვის მოსვლის შედმეგ მან კიდევ უფრო გააფართოა ხელშუკრელება და ის ეკონომკურ და სამხედრო დახმარების მხრივ კიდევ უფრო მეტ რამეს ითვალისწინებდა, ჩინეთი იღებდა, რუსეთისგან დახმარებას, როგორც ტექნიკური დარგის ექსპერტების სახით ასევე მზა პროდუქციას მისი ინდუსტრიისათვის.                                                                                                                              ორ ქვეყანას შორის მსგავსმა, ურთიერთობამ დიდხანს, ვერ გასტანა 1956 წლის კომპარტიის მეოცე ყრილობაზე, ხრუჩოვი გამოვიდა სიტყვით და განაცხადა, რომ მშვიდობიანი თანაცხოვრება კაპიტალისტურ სამყაროსთა იყო მისი ახალი კურსი, მაშინ როდესაც მაოსთვის კაპიტალისტურ სამყაროზე შეტევა უფრო მნიშვნელოვანი იყო, მეორეს მხრივ ხრუშჩოვმა გააკრიტიკა პიროვნების კულტი და ამით ირიბად შეეხო მაოს, რომელსაც თვითონაც პიროვნების კულტი ჰქონდა ჩამოყალიბებული ჩინეთში, ეს პირველი შემთხვევა იყო, როდესაც კომუნისტური რუსეთი და ჩინეთი ერთმანეთს დაუპირისპირდნენ. ამ დაპირისპირების ფონზე ჩინელებს ასევ ეგაახსენდათ რუსების მიერ 1950 წელს გაცმეული დაპირებები, პირვლეი შეეხებოდა ჩინეთისათვის ატომპური ენერგეტიკის საკითხებში დახმარებას, სადაც მოსკოვი თავს იაკვებდა და ჩინეთს არ აწვდიდია მოთხოვნილ ტექნოლოგიებს თუ აღჭურვილობას, მეორე საკითხი იყო ჩნეთისა და ინდოეთის სასაზღვრო კონფლიქტი სადაც მიუხედავდ იმისა, რომ საბჭოთა კავშირი ჩინეთის მოკავშირე იყო არ ეხმარებოდა მას და ამავედ როს იარაღს ჰყიდდა ინდოეთზე. მესამე საკითხი კი შეეხებოდა, ჩინეთის მიერ მცდელობა, აღედგინა თავისი ხელისუფლება ტაივანზე, სადაც ჩინური თავდასხმა აშშ - მ ჩაშალა, საბჭოთა კავშირმა კი მას სათანადო დახმარება არ აღმოუჩინა.

1960 წელს ხრუშჩოვმა, ყველა საბჭოთა ექსპერტი გამოიწვია ჩინეთიდან, ეს უკვე მკაფიო განაცხადი იყო იმის შესახებ, რომ საბჭოთა კავშირმა რუსულ - ჩინური ალიანსი დატოვა, რასაც მოჰყვა ის, რომ სულ მალე ქვეყნებს შორის ვაჭრობა მნიშვნელოვნად დაეცა და სხვა მოკავშირე სოციალისტური რესპუბლიკებიც, ბანაკებად გაიყვნენ, უმეტესობა ისევ საბჭოთა კავშირს უჭერდა მხარს, თუმც გაჩდნენ, პრო ჩინური სოცილისტური რესპუბლიკებიც.

1962 წელს, კონფლიქტი კიდევ უფრო გამწვავდა, როდესაც ჩინეთსა და ინდოეთს შორის, მეორე სასაზღვრო კონფლიქტი დაიწყო, საბჭოთა კავშირმა იმ დროისათვის ნეიტრალური ინდოეთის გადაბირება სცადა და მისთვის იარაღის მიწოდება დაიწყო, რაზეც მაოსგან მკაცრი განხადებები მოჰყვა და მან ხრუშჩოვი სიმხდალეში დაადანაშაულა კუბის კრიზისის დროს და მას დათმობებზე წასვლაში დასდო ბრალი.             კონფლიქტის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნაწილი იყო 1969 წლის სამხედრო დაპირისპირება მდინარე უსურის რაონში, როდესაც ჩინურმა მხარემ სცადა მდინარის გადალახვა და ის შეჩერებულ იქნა საბჭოთა მესაზღვრეების მიერ, ეს პირველი საერთაშორისო კონფლიქტი იყო, სადაც ორი კომუნისტური სახელმწიოფ ერთმანეთს სამხედრო ძალით დაუპირისპირდა და მავე დროს ორივე ატომური სახელმწიფო იყო, კონფლქიტში სამხედრო ნაწილებმა შეზღუდულად მიიღეს მონაწილეობა და ის მალავე შეწყდა. (HEIMATRECHT FÜR RUSSEN IN GERAUBTEN GEBIETEN, 1969)

დაპირისპირება ორ სახელმწიფოს შორის ნელა თუმცა უკან იხევდა, მას შემდეგ რაც ჩინეთმა აშშ - სთან დაახლოება დაიწყო, ის უფრო მეტად კონცეტრირდა მისი საგარეო პოლიტიკის ახალ მიმართულებაზე ვიდრე ეს საბჭოთა კავშირთან დაპირისპირება იყო.  1971 წელს ჩინეთმა მიიღო დაპირება, რომ ის მიიღებდა ადგილს გაეროს უშიშროების საბჭოში, რაც მოგვიანებით კიდეც შესრულდა, 1972 წელს კი აშშ - ს პრეზიდენტი რიჩარდ ნიქსონი ეწვია ჩინეთს, ამ შეხვედრების შემდეგ საბჭოთა კავშირი შეეცადა ვითარებაში ცვლილების შეტანას, ვინაიდან ჩინეთისა და აშშ - ს დაახლოებამ დიდად დააფრთხო ისინი და გამოთქვა მზაობა, რომ დაწყებული არსებული დავების მოგვარებისათვის მოლაპრაკებები, თუმცა სიტუაცია ვერ შეცვალა ვერც მაოს გარდაცვალებამ და ვერც ბრეჟნევის სიკვდილმა, მართალაი მაოს მემკვიდრე დენ სიაოპინი ნაკლებად იდეოლოგიზებული იყო, თუმცა არსებობდა პრაგმატული პრობლემები, რომლებიც ხელს უშლიდა ორ ქვეყანს შორის ურთიერთობების და დათბობას, პირველი ეს იყო საბჭოთა კონტიგენტის არსებობა ავღანეთში, მეორე საბჭოლების მონაწილეობა ინდოეჩინეთის კონფლიქტებში სადაც საბჭოთა კავშირის მოკავშირე ვიეტნამის მთავრობამ კამბოჯაში ხელისუფლებიდან მოიშორა ჩინეთის მოკავშირე წითელი ქხმერები და მესამე უზარმაზარი საბჭოთა კონტიგენტის არსებობა ჩინეთის საზღვართან, რომლის გაყვანზეც საბჭოთა კავშირი უარს აცხადებდა. (Die Veränderung der globalen Machtstruktur durch das russisch-chinesische Tandem, 2017)

ორ ქვეყანს შორის, შემობრუნების წერტილად იქცა გორბაჩოვის გაპრეზიდენტება საბჭოთა კავშირში, როდესაც მან მზადყოფნა გამოთქვა იმ ჩინეთისათვის მნიშვნელოვან საკითხში მოლაპარაკებები ეწარმოებინა, 1989 წლის გორბაჩოვის პეკინში ვიზიტით ორ ქვეყანას შორის, ნორმალიზაციის პერიოდი დაიწყო, ტიან ანმინის მოვლენების შემდეგ ჩინეთი მარტო დარჩა საერთაშორისო პოლიტიკაში, მოკავშირის გარეშე და ამ დროს სწორედ საბჭოთა კავშირი აღმოჩნდა ის ძალა, რომელმაც მას დახმარების ხელი გაუწია, არამარტო დიპლომატიურ დონეზე, არამედ სამხედრო - ეკონომიკური თვალსაზრისითაც, საბჭოთა კავშირმა განაახლე ტექნოლოგიების და იარაღის მიყიდვა ჩინეთზე. (Wie Gorbatschow Chinas Freiheitsdrang weckte, 2009)

საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ, ჩინურ რუსული ურთიერთობებიც მნიშვნელოვნად შეიცვალა უკვე გაჩნდა ახალი გარემოება და მიზეზი რაც მათ დაახლოებას უწყობდა ხელს და ეს იყო აშშ. ჩინეთი უკვე აღარ უფრთხოდა ჩრდილოეთიდან საბჭოთა ჯარების შემოსევას მის ტერიტორიაზე, ვინაიდან ახალ რუსეთს ამის შესაძლებლობა ნამდვილად აღარ ჰქონდა და ეს იყო მომენტი, როდესაც ჩინეთმა დაიწყო ურთიერთობაში ლიდერის როლის აღება, რუსები დააფრთხო იმან, რომ აშშ - მ აქტიურად დაიწყო ნატოს აღმოსავლეთ ევროპაში გაფართოებაზე მუშაობა, ხოლო ჩინეთი იმან შეაშფოთა, რომ აშშ ასევე გააქტიურდა წყნარ ოკეანეში, ჩინეთისთვის ჯერ კიდევ მოუგვარებელი ტაივანის საკითხის მოგვარება, რეგიონში აშშ - ს გააქტიურებით კიდევ დიდხანს გადაიდებოდა, ( რაც მართალიც არმოჩნდა ), თავის მხრივ აშშ - ც აღარ განიხილავდა რუსეთს მთავარ მოწინააღმდეგეგ, ვინაიდან ჩინეთი უკვე ჩანდა, რომ სწრაფად იწყებდა ზრდას და ის შეიძლება გამხდარიყო, აშშ - ს მთავარი მოწინააღმდეგე მსოფლიოში ჰეგემონის სტატუსის ფლობაში. შედეგად რუსეთის და ჩინეთის ინტერესები ახალ რეალობაში ერთმანეთს დაემთხვა, რისი პირველი შედეგიც ის იყო, რომ 1993 წელს, ორმა სახელმწიფო ხელი მოაწერა შეთანხმებას, რომელიც ფორმალურად ადგენდა საზღვრებს ორ სახელმწიფოს შორის და ღია საკითხებს ხურავდა. (Wacker, 1996)

საბჭოთა კავშირსა და ჩინეთს შორის, არსებული სასაზღვრო დავების გადაწყვეტაში, საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ჩაერთვნენ ყოფილი მოძმე რესპუბლიკები, ყაზახეთი, ტაჯიკეთი და ყირგიზეთი, მიმდინარე რეგულარი შეხვდერები რომელსაც 4 + 1 ფორმატი ეწოდებოდ ჯერ შანხაის ხუთეული გახდა ხოლო 2001 წელს მის საფუძველზე შექმნა შანხაის თანამშრომლობის ორგანიზაცია, რომელიც მიმართულია, წევრ ქვეყებს შორის, თანამშრომლობის გაძლიერებაზე, სამხედრო და ეკონომიკურ საკითხებში, წევრ ქვეყნებს შორის, არსებული პრობლემების გადსაწყვეტად საერთო გამოსავლის პოვნაზე და უსაფრთხოების გამოწვევებზე საერთო პასუხის მომზადებაზე. შანხაის, ორგანიზაცია მსოფლიოში ყველაზე დიდი არის, როგორც ტერიორიულად ასევე მოსახლეობის რაოდენობითაც და წევრებს მუდმივად შორის მზარდია კოოპერაცია. ორგანიზაცია მნიშვნელოვან, როლს თამაშობს, ორ ქვეყანას შორის სამხედრო სფეროში თანამშრომლების გაძლიერებაში, 2005, 2007 და 2009 წლებში ჩატარდა საერთო სამხედრო სწავლებები, რომელიც მიამრთული იყო ორგანიზაციის წევრებს შორის სამხედრო დანყოფების კოორდინირებული მართვის დამუშავებაზე. ეს ორაგანიზაცია ასევე ძალზედ მტკივნეულად რეაგირებს ამერიკული ბაზების წყანარ ოკეანეში და შუა აზიაში არსებობაზე, რასაც გარკვეულ შედეგად მოჰყვა ის, რომ უზბეკეთში კარშის ამერიკული ბაზა დაიხურა ხოლო ყირგიზებმა მანასის ბაზის იჯარა გააძვირეს. 2005 წელს ჩინეთმა და რუსეთმა შანდუნში საერთო სამხედრო წვრთნებიც ჩაატარეს, რომლის სახელიც ასე ჟღერდა, ,,მშვიდობისა და მეგობრობის სახელით'' და რომელიც ამერიკის წყნარ ოკეანეში არსებული ჰეგემონობის წინააღმდეგ იყო მიმართული, საზღაო სწავლებებს მოჰყვა 2007 წლის საჰაერო ძალების სწავლებები, რომელიც უკვე რუსეთში ჩელიაბინსკის მახლობლად ჩატარდა, ხოლო 2009 წლის სწავლებები ჯილინში ჩატარდა და მისი ძირითადი მიზანი გენერალური შტაბის წევრებს შორის, თანამშრომლობის დახვეწა იყო.  (Shanghaier Organisation für Zusammenarbeit, 2018)

თუკი ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობას 1996 წლამდე კონსტრუქციული ერქვა, 1996 წელს ორ ქვეყანას შორის სტრატეგიულ პარტნიორობას მოეწრა ხელი, ხოლო 2001 წელს მეგობრობის 20 წლიან ხელშეკრულებას, რაც ,,მეგობარ'' ქვეყნებს ერთმანეთთან თანამშრობლობას და კარგ მეგობრობას ავალდებულებს. ამ მეგობრობის ხელშეკრულების ჩარჩოში ორი სასაზღვრო კონფლიქტის გადაწყვეტა მოახერხეს ქვეყნებმა, ორივე ამურისპირეთში, პირველ შემთხვევაში რუსებმა მდინარე ამურსა და მის მკვეთ მდინარე არგუნს შორის არსებული, ორი კუნძული,, ბოლშოი'' და ,,მენესელი'' რომელებიც XIX საუკუნეში დაიპყრეს ჩინეთს დაუბრუნეს. მეორე სასაზღვრო კონფლიქტის დროს კი, რუსეთმა მდ. ამურში კუნძული,, ტარაბაროვ'' მთლიანად და კუნძული ,,ბალშოი ოსორუსკ'' -ის  დასავლეთ ნაწილი დათმო, და ეს იმ დროს როდესაც ეს ორი კუნძული გარკვეულ ბუფერულ ზონას ქმნიდა რუსულ სამხედრო ქალაქ ხაბაროსკავმდე. 2005 წელს პრაქტიკულად, ორ ქვეყანს შორის სასაზღვრო დავები დასრულდა და გზა გაეხსნა თანამშრომლობას სხვა დარგებში, უპირველეს ყოვლისა კი ეკონომიკაში, თუმცა ეკონომიკური ურთიერთობები, 2014 წლამდე იმდენად არ გაზრდილა, რამდენიც პოტენციალი არსებობს, ამ ორ ქვეყანას შორის, ვინადან რუსეთი უფრო მეტად ორიენტირებული იყო, დასავლეთ ევროპასთან ვაჭრობაზე, ხოლო ჩინეთი ამერიკასა და იაპონიასთან სავაჭრო ურთიერთობებზე, ეკონომიკური თანამშრომლობის დაბალ დონეზე დარჩენას, ხელს უწყობდა სასაზღვრო რეგიონში არსებული ცუდი ინფრასტრუქტურა და ბუნებრივი პირობები.

2000 წლის შემდეგ ჩინეთი მსოფლიოში უდიდესი იარაღის იმპორტიორი იყო და უმეტესწილად ეს რუსეთიდან ხდებოდა, ჩინელები ყიდულობენ ნებისმიერი სახის შეირაღებას დაწყებული კალაშნიკოვით დამთავრებული გემებითა და წყალქვეშა ნავებით და ბოლო დროს იკვეთება ტენდენცია, ჩინელებისგან რუსული ტექნოლოგიების და სამრეწველო ლიცენზიების შესყიდვისა საპირისპიროდ მზა პროდუქციისა.                      2004 წელს ორ ქვეყნას შორის, არსებული ვაჭრობის მოცულობა 10,4 მლრდ დოლარი იყო, მაშინ როდესაც იმავე, წელს ჩინეთის სავაჭრო, ბრუნვა გერმანიასთან 54,2 მლრდ დოლარი, იყო აშშ - სთან 169,6 მლრდ დოლარი, ხოლო იაპონიასთან 167,9 მლრდ დოლარი.  

2008 წელს ვაჭრობის მოცულობა 40 მლრდ დოლარამდე გაიზარდა, 2014 წლისათვის ზრდამ 90 მლრდ დოლარს მიაღწია, თუმცა 2015 წელს ვაჭრობა 50 მლრდ დოლარამდე დაეცა.  ვაჭრობაში ასეთი ცვლილებები, გამოწვეულია იმით, რომ 2014 წლამდე რუსეთის ეკონომიკა ჯერ კიდევ ზრდის ტემპში და რუსეთი აქტიურად ყიდულობდა ჩინურ პროდუქციას, ხოლო 2014 წლის ყირიმის ანექსიის შემდეგ რუსეთზე დადებული სანქციების შემდეგ, ჩინეთსაც შეეზღუდა ეკონომიკური ურთიერთობა რუსეთთან, ხოლო რუსეთში დაეცა საყოფაცხოვორებო საქონლის მოხმარება, რომლის ერთ - ერთი ძირითადი მიმწოდებელიც ჩინეთი იყო.

თუმცა ჩინეთის ეკონომიკის სწრაფად ზრდის გამო, იზრდება რუსულ ნედლეულზე მოთხოვნა, მარტო 2006 წელს 4 უმნიშვნელოვანეს პროექტს მოეწერა ხელი, პირველი გულისხმობს ტაიჩიდან სკოვოროდინომდე და შემდეგ ჩინეთის გავლით ნახოდკამდე ნავთობსადენის მშენებლობას, მეორის მიხედვით, დასავლეთ ციმბირის ვაკის გაზის საბადოებიდან, უნდა დაიწყოს და სინძიანის რეგიონის გავლით შანჰაიში ჩავიდეს 2 გაზსადენი, მესამე სახალინ ვლადივასტოკის ხაზი იქნება რომელიც ასევე ჩინეთის ბაზრის გათვლით კეთდება, ხოლო მეოთხე არის ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკას და კერძო რუსულ კომპანიას შორის დადებული რაც ჩინეთისათვის ასევე ნავთობპროდუქტების მიწოდებას გულისხმობს. რუსები ასევე დიდი რაოდენობით მიეზიდებიან ჩინეთში, მეტალებს, ხე-ტყეს და სხვადასხვა სახის მადანს, სამაგიეროდ რუსეთში დიდი რაოდენობით შედის ჩინური ელექტრო ნაწარმი, იზრდება ავტომობილების რაოდენობაც რომელმაც 2007 წელს 50,000 შეადგინა და ჩინელები რუსეთში საკვები პროდუქტების ექსპორტსაც ახდენენ.

2014 წელს ყირიმის ანექსია, იყო ის, რამაც რუსულ - ჩინური ურთიერთბები, ახალ ეტაპზე გადაიყვანა, მას შემდეგ რაც რუსეთმა ყირიმის ანექსია მოახდინა, რუსეთი იზოლირებული აღმოჩნდა გარე სამყაროს მიერ და პუტინმა სასწრაფოდ დაიწყო მოკავშირის ძიება, ასეთი კი აღმოჩნდა ჩინეთი, რომელმაც უარი არ თქვა რუსეთთან მოკავშირეობაზე, სანაცვლოდ კი მიიღო ყველზე თანამედროვე რუსული სუ - 35 ტიპის 24 თვითფრინავი მიიღო, რომლებიც ჩინურ ანალოგებს საბრძოლო მონაცმებით და ფრენის სიშორით საკმაოდ წინ უსწრებენ ასევე ს - 400 ტიპის საზენიტო რაკეტები, რომელთა განთავსებასაც ჩინეთი მისი აღმოსავლეთ სანაპიროს გასწვრივ ტაივნაის საპირისპიროდ გეგმავს, ხოლო მეორე ნაწილისას სამხრეთ ჩინეთის ზღვაში, სპრეტლის და პარაცელის კუნძულების გარშემო რაც მნიშვნელოვნად ზრდის ჩინეთის თავდაცვისუნარიანობას და აშშ - ს ურთულებს საკუთარი მოკავშირეების დაცვას, ამავე წლის მაისში, შანხაიში ხელი მოეწერა შეთანხმებას, რომლის მიხედვითაც რუსეთმა ჩინეთს 30 წლის განმავლობაში, ყოველწლიურად უნდა მიაწოდოს 40 მილიარდი კუბური მეტრი ბუნებრივი აირი ( რუსეთის წლიური ექსპორტი, ევროპაში 200 მლრდ კუბური მეტრია ) ხელშეკრულების მთლიანი ღირებულება კი 400 მლრდ აშშ დოლარის ტოლია.                                                                                                                                  მიუხედავად შეთანხმებისა და ხელშეკრულებაზე ხელის მოწერისა, საქმეში წინსვლა ჯერჯერობით არ ჩანს და გზაპრომს ამ მეგა პროექტის განხორციელება ჯერ არ დაუწყია, რომელსაც სახელად ,, ციმბირის ძალა“ ჰქვია. მართალია 2016 წელს ვაჭრობის მოცულობა 65 მლრდ აშშ დოლარზე ავიდა, 2017 წელს 87 მილიარდი დოლარი შეადგინა, თუმცა 2020 წლისათვის ნაიმედები 200 მილიარდი სავაჭრო ბრუნვა რეალობიდან შორს ჩანს და როგორც პროგნოზები აჩვენებს 2018 წელს 100 მილაირდიან ნიშნულზე გაჩერდება.      

დღევანდელ სიტუაციაში, ჩინეთი და რუსეთი ერთმანეთს კარგად იყენებენ საგრეო პოლიტიკური კურსის საჩვენებლად თუ გასატარებლად, ერთად ჩაატრეს ,, ვოსტოკ 2018“ სამხედრო მანევრები სადაც 297,000 რუსი სამხედრო მონაწილოებდა რამოდენიმე ათასი ჩინელი სამხედრო, პუტინი და ში ჯიპინგი ერთმანეთს შეხვდნენ, ერთის მხრივ პუტინი აჩვენებს ამერიკას ძალას და მოკავშირეს, მეორეს მხრივ ში ჯიპინგი, რომ სავაჭრო ომში ის ამერიკის წინააღმდეგ მარტო არ გამოდის.

რუსეთის და ჩინეთის თანამშრომლობა მათ საგარეო პოლიტიკაშიც კარგად ჩანს, განსაკუთრებით როგორც უკვე აღინიშნა, თუ საქმე ანტიდასავლურ ქმედებებს ეხება, ირანის საკითხი, რაც ძალიან მნიშვნელოვანია დასავლეთისთვის, გამაერთიანებელი გახდა რუსეთისა და ჩინეთისათვის, რუსეთი ირანისათვის იარაღის მთავარ მიმწოდებლად იქცა, ხოლო ჩინეთი ირანისაგან ყიდულობს, მისი ნავთობიმპორტის 13,6 % - ს. მიუხედავ ირანზე დადებული ემბარგოსა, ორივე სახელმწიფო ირანთან აგრძელებს როგორც ეკონომიკურ, ისე სამხედრო ურთიერთობებს.

მომდევნო საკითხია სირიის კონფლიქტი, სადაც რუსეთი ერთ ერთი მონაწილე მხარეა, ჩინეთი მართალია არ არის ჩართული კონფლიქტში, თუმცა აქტიურად უჭერს მხარს რუსეთის პოზიციებს დიპლომაიურ დონეზე, რითაც ამავდროულად, მხარდაწერას უცხადებს, ირანს, რომელიც ასევე რუსეთის მხარეს იბრძვის სირიაში.

ორივე სახელმწიფო ერთიანი პოზიცია გამოვლინა კორეის ატომური კრიზისი დროს, მას შემდეგ რაც ჩრდილოეთ კორეამ, რამოდენიმე ბალისტიკური რაკეტა და ატომური ბომბი გამოსცადა, აშშ - მ მისი მოკავშირეების დასაცავად, სამხრეთ კორეაში ,, თაადის „ ტიპის რაკეტების განტავსება გადაწყვიტა, საპასუხოდ სრაფად ამოქმედდა, ჩინური და რუსული დიპლომატია გაეროში, ერთის მხრივ მათ ჩრდილო კორეისგან მოითხოვეს, რომ შეწყვეტილიყო ატომური ბომბების თუ ბალისტიკური რაკეტების გამოცდა, ხოლო მეორე მხრივს აშშ - ს, რომ მას არ განეთავსებინა აღნიშნული სარაკეტო სისტემი, სამხრეთ კორეაში ვინაიდან ის ასევე დაემუქრებოდა ჩინეთსა და რუსეთს, მათ ასევე ერთობლივად გაუწიეს წინააღმდეგობა, აშშ - ს შეთავზებას, ნავობის იმპორტზე ემბარგო დაედოთ ჩრდილო კორეისათვის.

საგარეო პოლიტიკისთვის, ორივე სახელმწიფოსათვის არსებობს ისეთი მტკივნეული საკითხები, როგორიც არის უკრაინის და საქართველოს საკითხი რუსათვის და სამხრეთ ჩინეთის ზღვის საკითხი ჩინეთისათვის, სადაც ორივე სახელმწიფო ყველაზე მეტად საჭიროებენ პარტნიორების დახმარებას, ეს კი ის საკითხებია სადაც ორივე სახელმწიფო თავს იაკვებს რეალური დახმარება აღმოუჩინონ ერთმანეთს. რაც ალბათ იმით არის, გამოწვეული, რომ ეს ქვეყნები მეგობრის გარდ საფრთხესაც ხედავენ ერთმანეთში.

მართალია რუსეთის და ჩინეთის ურთიერთობა უფრო მეტია ვიდრე პარტნიორობა, თუმცა უფრო ნაკლებია ვიდრეა მოკავშირეობა. ვინაიდან არსებობს, რიგი საკითხებისა, რომელთა გადაწყვეტაც, კონსესუსით შეუძლებელია და ამ ორ ქვეყანას ამის გამო მოკავშირეებად ერთმანეთის აღქმა უჭირთ.

პირველი პრობლემა, ეს არის თუ ვინ ითამაშებს, ორ ქვეყანას შორის წამყვანის, როლს, თუკი, რუსეთი ჩანს წამყვანის, როლის მქონედ ეს მხოლოდ იმიტომ, რომ რუსეთს გაცილებით უფრო აქტიური საგარეო პოლიტიკა აქვს ვიდრე ჩინეთს, რომელიც მისი სრული პოტენციალის გამოსავლენად ჯერ კიდევ შესაფერის მომენტს ელოდება, თუმცა ამ დროისთვისაც, ნათელია ამ, ორ სახელმწიფოს შორის არსებული განსხვავება. ჩინეთის მოსახლეობა 10 ჯერ აღემატება რუსეთისას, 1.45 მლრდ - 140 მილიონის პირისპირ, ამავე დროს ჩინეთის მოსახლეობა კვლავ ზრდას განაგრძობს, ხოლო რუსეთის პირიქით იკლებს, მეორეს მხრვივ ჩინეთის მთლიანი შიდა პროდუტის მოცულობამ 23.1 ტრილიონია, ხოლო რუსეთის 4 ტრილიონია, რუსეთის ეკონომიკური სისტემა, დღითი დღე უფრო დიდ პრობლემებში ეხვევა, სანქციების, გამო ვეღარ ხდება ვეღარც საფინანსო სექტრის განვითარება და არარც ახალი ტექნოლოგიების გაზიარება, რამაც რუსეთის ინდუსტრია სტაგნაციის სტადიაში გადაიყვანა, მაშინ როდესაც ჩინეთის ეკონომიკა ჯერ კიდევ არ გამოსულა ეკონომუკური ბუმიდან, ჩინეთი უკვე თვითონ ხდება ახალი ტექნოლოგიების შემქმნელი და დამნერგავი და მალე რუსეთს ტექნოლოგიური განვითარების დონითაც გადაასწრებს. ასეთ მდგომარეობაში აშკარა ჩანს ჩინეთის უპირატესობა, თუმცა ნათელი არ არის, თუ როგორი იქნება რუსეთის რეაქცია, როდესაც მას ამ ურთიერთობაში წამყვანის, როლის დათმობა მოუწევს.

აზრთა სხვადასხვაობა და დაპირისპირება ჩანს კიდევ ორ დიდ პროექტში, ერთის მხრივ პუტინის ევრაზიული კავშირი, სადაც შუა აზიის ყველა სახელმწიფო მოიაზრება, რუსული ეკონომიკური პოლიტიკის ნაწილად და რუსული ბაზრის შემავსებლებად, მეორეს მხრივ კი ჩინეთის ახალი აბრეშუმის გზა, სადაც იგივე სახელმწიფოები განიხილებიან ერთიანი ეკონომიკური სავაჭრო გზის ნაწილად, რომელიც ლონდოიდან პეკინამდე უნდა იქნეს გადაჭიმული.

მესამე და ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხი არის ციმბირი,  ჩინურ სკოლებში ასწავლიან, რომ ცარისტულმა რუსეთმა მათ 1 მლნ კვ/კმ ფართობის მქონე მანჯურია წაართვა. რუსეთში მტკიცედ სჯერათ ამ ტერიტორიის კუთვნილების. ჩინელები აქტიურად იყენებენ ციმბირის რესურსებს, ჯერჯერობით ჩინეთი ახერხებს იმას, რომ მისი მოთხოვნილება დაიკამაყოფილოს, სხვა უფრო იაფი რესურსებით, მაგალითად აფრიკიდან სადაც გაცილებით უფრო იაფია რესურსების მოპოვება, თუმცა რაც უფრო იზრდება ჩინეთის ეკონომიკა, მით უფრო მეტად მნიშვნელოვანი ხდება რესურსების ახალი წყაროები, ციმბრის რეგიონში საზღვრის ერთმხარეს 7 მილიონი რუსი ცხოვრობს, მეორე მხარეს 140 მილიონი ჩინელი, რომელთაც ჩინური განათლების სისტემა მუდმივად შთააგონებს, რომ საზღვრის იქეთ არცთუ შორეულ წარსულში ასევე ჩინეთი იყო.

 რუსეთის მოსახლეობის მხოლოდ 4 % ხედავს ჩინეთში მოწინააღმდეგეს, მაგრამ როდესაც საკითხი ეხება ჩინური კომპანიების მიერ ციმბირში საქმიანობის წამოყებას, 66 % ამის წინააღმდეგია, ხოლო გამოკითხლთა 31 % თანახმაა, რომ ჩინელებს შეეზღუდოთ რუსეთში ცხოვრება და მუშოაბა. (Sommer, 2018)

 შეჯამებაში შეიძლება ითქვას, რომ ეს არის პარტნიორობის მაგალითი რომელიც ემყარება გამოუვალ მდგომარეობას, სანამ საბჭოთა კაბვშირი არსებობდა მას ჰქონდა მეტი შესაძლებლობები და ასე თუ ისე იცავდა თანაკომუნისტ ჩინეთს, საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ჩინეთი აღმოჩნდა უპირატეს მდგომარეობაში, თუმცა რუსეთი მაინც ინარჩუნებს უპირატესობას ცოდნის ინდუსტრიაში და სამხედრო ტექნოლოგიებში, რაც ჩინეთს მასზე დამოკიდებულს ხდის, ფაქტია, რომ ორივე ქვეყანა საერთაშორისო პოლიტიკურ სარბიელზე ერთმანეთის გათრევას ცდილობენ და ერთმანეთს ზესახელმწიფოს იმიჯის განტმკიცებაში ეხმარებიან, მაგრამ ისიც ფაქტია, რომ ჩინეთის უპირატესობა დღითიდღე იზრდება და ერთ მშვენიერ დღესაც რუსეთი მთლიანად ჩინეთზე დამოკიდებული იქნება.

  P.S. გლობალური შეთქმულების თეორიებით და მასონებით ვინც ერთობა იმათთვის: საბჭოთა კავშირი როცა დაცემის გზას დაადგა, სწორედ მაშინ დაიწყო ჩინეთში აღმავლობა და ხომ არ არჩიას იმ ჩრდილში მჯდომმა ხელისუფლებმა ამ საშინლად ორთოდოქსულ კომუნიზმს უფრო კათოლიკური ? :D : 

ბიბლიოგრაფია

Chen, V. (1966). Sino-Russian Relations in the seventeenth century. The Hague: Nijhoff.

Die Veränderung der globalen Machtstruktur durch das russisch-chinesische Tandem. (11. 07 2017). Von nachdenkseiten.de: https://www.nachdenkseiten.de/wp-print.php?p=39127 abgerufen

Dittmar, P. (23. 07 2008). Lange Grenze zwischen Russland und China. Von Die Welt: https://www.welt.de/welt_print/article2240718/Lange-Grenze-zwischen-Russland-und-China.html abgerufen

HEIMATRECHT FÜR RUSSEN IN GERAUBTEN GEBIETEN. (07. 07 1969). Von Der Spiegel: http://www.spiegel.de/spiegel/print/d-45702053.html abgerufen

Russisch-Chinesischer Krieg. (9. 04 2018). Von de.wikipedia.org: https://de.wikipedia.org/wiki/Russisch-Chinesischer_Krieg abgerufen

Shanghaier Organisation für Zusammenarbeit. (29. 10 2018). Von de.wikipedia.org: https://de.wikipedia.org/wiki/Shanghaier_Organisation_f%C3%BCr_Zusammenarbeit abgerufen

Sommer, T. (18. 09 2018). Eine zweifelhafte Partnerschaft. Von Die Zeit: https://www.zeit.de/politik/ausland/2018-09/chinesisch-russische-beziehungen-usa-sanktionen-handelsstreit/seite-2 abgerufen

Vertrag von Aigun. (28. 09 2018). Von de.wikipedia.org: https://de.wikipedia.org/wiki/Vertrag_von_Aigun abgerufen

Wacker, G. (1996). Grenzen und Grenzfragen zwischen China und der. Bundesinstitut für ostwissenschaftliche und internationale Studien.

Wie Gorbatschow Chinas Freiheitsdrang weckte. (15. 05 2009). Von Die Welt: https://www.welt.de/politik/article3743731/Wie-Gorbatschow-Chinas-Freiheitsdrang-weckte.html abgerufen