Dieses Blog durchsuchen

ლაოსი . მომავალი ინდუსტიული ქვეყანა

ლაოსის მდებარეობა
  ლაოსი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში თავისი მდებარეობის გამო ნამდვილად განსაკუთრებულ როლს თამაშობს, ის ინდო-ჩინეტის ნახევარკუნძულის აღმოსავლეთ ნაწილშია და 236,800 კვ/კმ ტერიტორიას მოიცავს, ქვეყანას ესაზღვრება, ჩრდილოეტით ჩინეთი, აღმოსავლეთით ვიეტნამი, სამხრეთით კამბოჯა, დასავლეტით ტაილანდი და ბირმა, ქვეყნის მოსახლეობა დაახლოებით 6,2 მლნ ადამიანს შეადგენს, ქვეყნის მოსახლეობა ძირითადად 4 ენობრივ ოჯახს მიეკუთვნება, ტაი-კადაის, მონ-ქხმერს, ტიბეტო-ბირმულს და ჰმონგ-იაოს. ასეთი დაყოფა საკმაოდ დიდ პრობლემებს ქმნის, მაგალითად ჰმონგის კონფლიქტი, რომელიც ვიეტნამის ომის დროს დაიწყო და მცირე შეტაკებბეის სახით, ლაოსის სამხედრო ძალებსა და ჰმონგის მებრძოლებს შორის, რომელთა უმრავლესობაც ამავე ეთნიკურ ჯგუფს მიეკუთვნება, კონფლიქტი დროგამოშვებით ტაილანდის საზღვრისკენ იწევს, რაც იწვევს დაძაბულობას უკვე სახელმწიფოებს შორის. 1985 წელს მთავრობამ ქვეყანაში 68 ეთნიკური ჯგუფი და 820 სუბეთნიკური ჯგუფი აღწერა, 1995 წელს კი უკვე 47 ეთნოსი იქნა აღწერილი ხოლო 2000 წელს 49-დან 55-მდე ეთნიაზე იყო საუბარი რაც გაურკვევლობას ქმნის, მოსახლეობისადმი სამთავრობო მიდგომაზე, ქვეყნის მოსახლეობა რელიგიურად უმეტესად ბუდიზმის გავლებნის ქვეშ იმყოფება რამაც დიდი კვალი დაამჩნია კიდეც ქვეყნის კულტურას, მთიეანი რეგიონების მოსახლეობა კი წინაპართა კულტს მისდევს ან ანიმსტები არიან, ასევცე მცირე რაოდენობით მუსლიმები ( უმეტესობა სუნიტი) და ქრიასტიანებიც ( ლაოსის კატოლიკური და პროტესტანტული ეკლესიები) არიან. 
მეკონგი
      ლაოსი სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნებს შორის ერთ-ერთი ყევლაზე ღარიბია და მოსახლეობის მეთხედი დღეში 2 $ ნაკლებს ხარჯავ,  ამის მიუხედავად ქვეყანა ეკონომიკურ ბუმში იმყოფება, ის ნელ-ნელა ემსგავსება ინდუსტრიულ სახელმწიფოს, ყალიბდება მომხმარებლური ფსიქოლოგია და მოსახლეობა იცვლის დამოკიდებულებას გარემოსადმი. ქვეყნის ეკონომიკური განვითარებისთვის უდიდესი მნიშვნელობა აქვს მდინერა მეკონგს, რომელიც ქვეყანას ჩრდილოეთიდან სამხრეთისაკენ მთელს სიგრძეზე მიუყვება და უდიდესი ენერგეტიკული თუ სასოფლო-სამეურნეო პოტენციალი გააჩნია. 
ლაოსის მადნეული
 რესურსების გავრცელება
სასოფლო - სამეურნეო
ფართობების გავრცლება
     ქვეყნის 40 % ტყით არის დაფარული და ისეთი ძვირფასი ჯიშების მერქნის ექსპორტი როგორიც არის ტიგი და პალისანდა ექსპორტიოერებს დიდი მოგებას აძლევს თუმცა ძალიან ხშირია არალეგალური ვაჭრობის შემთხვევები.  ქვეყნის დიდი ეკონომიკური მნიშვნელობა გააჩნია ისეთ მადნეულს როგორიც არის, ოქრო, სპილენძი, თუთია და ბოქსიტები. ქვეყანა აგრარულ სახელმწიფოდ მიიჩნევა, მოსახლეობის 80 % სოფლის მეურნეობაშია დასაქმებული, თუმცა კი სასოფლო-სამეურნეო სავარგულოების ფართობი ძალიან მცირეა და ძირითადი საწარმოო პროდუქციია ბრინჯი, სიმინდი, შაქრის ლერწამი, მანიოკი, სოიო და კაკაო, წარმოებული საკვები პროდუქტების მხოლოდ 10 % გამოდის გასაყიდად დანარჩენს თავად მწარმოებლები მოიხმარენ. ტექნიკური კულტურებიდან კი წარმოედგენილია კაუჩუკის პლანტაციები, რომლებიც რეზინის მისაღებად გამოიყენება.
   ქვეყანა ჯერ კიდევ კომუნისტური მთავრობსი ხელში იმყოფება და იშვიათი კომუნისტური ქვეყნების რიგში შედის, ქვეყანას მართავს ლაოსის რევოლუციური სახალხო პარტია,რომელიც ხელისუფლებაშია 1975 წლის მერე და რომლის გაჩენასაც დიდად შეუწყო ხელი ვიეტნამმა. ხელისუფლებაში მოსვლის შემდეგ პატიამ ახალი ეკონომიკური პოლიტიკის გატარება კოლექტივიზაციის პოლიტიკით დაიწყო, თუმცა 1986 წლიდან ქვეყანაში ბაზრების გახსნა გადაწყვიტეს, რამაც შესაძლებელი გახადა კერძო წარმოების წამოწყება და საზღვარგარეტული ინვესტიციების მიღება, თუმცა ამ ყველაფერს კონტროლს ჩინეთი და ვიეტნამი უწევდა და პირადი ცხოვრების კონტროლის ზრდა მოჰყვა ასევე ადგილობრივ ოპოზიციურად განწყობილ ორგანიზაციებზე გაიზარდა ზეწოლა. 2000 წელს მოხდა სახელმწიფო საწარმოების სტრუქტურული ცვლილება, ასევე ღია ფინანსური ნაკადების კონტროლის ქვეშ მოქცევა, ხოლო 2011 წელს ვიანტიანში საფონდო ბირჟის გახსნით ქვეყანა გადავიდა თავისუფალი ვაჭრობის რეჟიმზე. 
შაურმალი საიესონი
  ახლა კი იმ შედეგებზე რაც თავისუფალი ვაჭრობის რეჟიმზე გადასვლამ მოიტანა. ბოლო და ყველაზე თვალსაჩინო იყო ის რომ 2013 წლის თებერვალში ქვეყანა მსო-ს წევრი გახდა. 2011 წელს ლაოსის ეკონომიკამ 8 % - იანი ზრდა დააფიქსირა, ეკონომიკური თანამშრომლობისა და განვითრების ორგანიზაციის (OECD) პროგნოზის მიხედვით ქვეყნის ეკონომიკური ზრდის საშუალო 2013-2017 წლებში 7,4 პროცენტი იქნება რაც ასიანის ქვეყნებს შორის მოსალოდნელ ზრდაზე მეტია. ქვეყანა კარგ შედეგებს უჩვენებს ასევე ერთ სულ მოსახლეზე მთლიანი ეროვნული პროდუქტის ზრდაში, 2001 წლიდან 2010 წლებს შორის ზრდა 310 $ -დან 1130 $ - მდე ავიდა. ქვეყნისა და პარტიის მეთაურის შაურმალი საისონის პრიორიტეტები შემდეგნაირია : ყოველწლიურად 8 % ზრდა ეკონომიკაში, ღარიბი მოსახლეობის წილის 28 % -დან 2015 წლისთვის 20 % - მდე ჩამოყვანა,  ახალგაზრდობის 100 % - თვის განათლების მიცემა და ეკონომიკური რეფორმების გაგრძელება. 
    თუმცა ამ რეფორმებს გვერდითი შედეგებიც მოჰყვა, რაც პირველ რიგში აისახა დაძაბულობაშ ვიეტნამურ, ჩინურ და ტაილანდურ კომპანიებთან თუ ხელისუფლებასთან ურთიერთობაში. ჩინურმა კომპანიებმა ინვესტირება დაიწყეს კაუჩუკის პალნტაციებში და ეს სფერო თითქმის მთლიანად ჩაიგდეს ხელში, ჩრდილოეთ ლაოსში მდებარე ქალაქი ბოტენი, რომელიც ჩინეტის საღვართან არის, 2002 წელს ჩინურ კომპანიებს გადაეცათ და აქ თავისუფალი ეკონომიკური ზონა შეიქმნა შედეგად დღეისთვის მთელი ჩრდილოეთ ლაოსი ჩინური ეკონომიკური ზონაა ხოლო ქალაქი ბოტენი ფაქტიურად ჩინური ქალაქია, მეორე მაგალითია სეპონის, რომელიც ქვეყნის ერთ-ერთი უდიდესი სპილენძ-ოქროს საბადოა, აქ წილის 10 % -ს ფლობს სახელმწიფო კომპანია ხოლო დანარჩენი ჩინურ ,, CHINA MIN-METAL CORPORATION''-ს. კონცესიები გაიცემა ასევე მდინარეების ენერგიის გამოყენებაზე, დღეისათვის ქვეყანა იღებს 2500 მეგავატ ენერგიას, საფრანგეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროს მონაცემებით კი მისი 50,000 მეგავატ-მდე გაზრდა შეიძლება. როგორც ტრენდი უჩვენებს სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში ენერგიის მოხმარება საშუალოდ წლიურად 7 % - ით უნდა გაიზარდოს, ასეთი პოტენციალით კი ლაოსს შეუძლია სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში ელექტროენრგიის უდიდესი ექსპორტიორი გახდეს, მით უმეტეს მაშინ როდესაც 2011 წელს ლაოსში წარმებული ელექტრო ენერგიის 3/4 ექსპორტზე გადიოდა, რაც იმის მანიშნებლეია, რომ მომავალში ქვეყანას ელექტრო ენეერგიით უზრუნველყოფაზე პრობლემები დიდი ხნის განმავლობაშ არ შეეხება და მათთვის ის ძალაინ იაფი შეიძლება იყოს.    
ნამ-ტენის კაშხალი
 ექსპორტზე გატანილი ენერგიის უდიდესი წილი მოდიოდა ნამ-ტენის სადგურზე, რომელიც 2010 წლიდან ამუშავდა და რომლის 40 % -ს ფრანული ,, იდფ'' ჯგუფი ფლობს, 35 % -ს ტაილანდური კომპანია .. ეკკო'' ხოლო 25 % კი ლაოსის სახელმწიფო კომპანიას ეკუთვნის.  წარმეობული ენრგიის 95 % ტაილანდში ექსპორტირდება სადაც დიდი მოთხოვნა არის.  
    ქვეყნის განსაკუთრებულ ეკონომიკურ პარტნიორად ჩამოყალიბდა ვიეტნამი, ბილატერალური ეკონომიკური ურთიერთობების შედეგად ორივე ქვეყანა უდიეს მოგებას ნახულობს და მათ შორის სავაჭრო ბრუნვა 2005 - 2010 წლებშ 24 % - ით გაიზარდა. 
   ასევე მჭიდრო ეკონომიკური ურთიერტობა ჩამოყალიბდა ტაილანდთან, ურთიერთობა განსაკუთრებით გაუმჯობესდა მონ ლტოლვილების მიერ ვაი ნამ კაო-ს ლტოლვილთა ბანაკის დატოვების და ლაოსში დაბრუნების შემდეგ, როელბიც აქ 1975 წლის მერე იმყოფებოდნენ. 
სარკინიგზო მაგისტალები
საგზაო მაგისტრალები
  განსაკუთრებით გამოირჩევა ურთეირთობა ჩინეთთან, რომლეიც ყველაზე მეტ ინვესტირებას ახდენს ლაოსის ეკონომიკაში, ჩინური ფულით აშენდა ქვეყნის საგზაო ინფრასტრუქტრუის უდიდესი ნაწილი, რითაც ორივე ქვეყანა არის დაინტერესებული, დაგეგმლია ჩინეთის ქალაქ კუნ-მინსა და ვინეტიენს შორის, მაღალ სიჩქარიანი სარკინოგზო მაგისტრალსი მშენებლობა, რაც ჩინეთს შეართებს სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიასთან. 
   საერთო ჯამში ქვეყანამ 2005 წელს 300 მლნ აშშ $ ინვესტიციის მოზიდვა მოახერხა, ხოლო 2011 წელს უცხოური ინვესტიციების მოცულობამ 1,5 მლრდ აშშ $ - ს მიაღწია. ინვესტიციების 80 % ელექტროენერგიის წარმოებაში და სამთო მოპოვებით მრეწველობაშ იქნა ჩადებული. 
   მიუხედავად ამ ზომის პოტენციალისა და განვითარებისა ქვეყენას აწუხებს ისეთი პრობლემა როგორიცაა კორუფცია, ,, TRANSPARENCY  INTERNATIONAL'' მონაცმების მიხედვით, კორუმპირებული ქვეყნების სიაში ლაოსი 179 ქვეყნიდან 160 იყო. კორუფციის გარდა ქვეყნას დიდი პრობლემა აქვს ვაჭრობის სალდოსთან მიმართბით, იმპორტირებული საქონლის ფასი ორმააგდა აჭარბებს ექსპორტირებულს, დამატებითი პრობლემაა დიდი განსხვავება დედაქალაქ ვიენტიენსა და დანარჩენ ქვეყანას შორის, რაც შეიძლება სოციალური დაძაბულობის საბაბი გახდეს ან ურბანიზაციის პრობელმები წარმოქმნას. ქვეყანა ისევ იმყოფება LDC რეიტინგში და ისევ ,,მეოთხე მსოფლიოს'' ნაწილია. 
 მიუხედავად ყველა ამ პრობლემისა რაც ლიბერალიზაციამ მოიტანა ფაქტია რო ქვეყანა განვითარების გზას დაადგა, შეიცვალა ეკონომიკური მდგომარეობა და სახელმწიფო ნელ-ნელა იძენს მსოფლიო მნიშვნელობის ქვეყნის სტატუს, მით უმეტეს იმ დროს როდესაც სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების გაერთიანება ასეანი კიდევ უფრო მჭიდრო ურთიერთობების ჩამოყალიბებას აპირებს რაც აუცილებლად თავისუფალ ვაჭრობაზე იქნება დაფუძნებული და მეტი ლიბერალიზაცია მეტი მოგების გარანტია იქნება, ტავისუფალი ვაჭროაბ ასევე აუცილებლად გახსნის კულტურულ არხებსაც რაც რეგიონის და მსოფლიოს ჰომოგენიზაცია გამოიწვევს, ყველაფერი ეს კი თავისუფალი დემოკრატიის გარანტია იქნება. 

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen